Proverbiorum 24
1 Ne æmuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
Nimet sok sin mwet koluk, ac nimet oru kom in kawuk selos.
2 quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
Pacl nukewa elos pwapa sulal, ac sramsram lalos mwe na purakak lokoalok.
3 Sapientia ædificabitur domus, et prudentia roborabitur.
Lohm uh musaiyuk fin pwelung lun lalmwetmet ac etauk.
4 In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
Acn ma oasr etauk we, infukil uh yunla ke ma saok ac oaskulana.
5 Vir sapiens, fortis est: et vir doctus, robustus et validus.
Wo in lalmwetmet liki na in ku; aok, yohk sripa in etauk liki in fokoko.
6 Quia cum dispositione initur bellum: et erit salus ubi multa consilia sunt.
Kom enenu na in akola akwoya meet liki kom srola ke sie mweun, ac kom fin eis kas in kasru wo puspis na kom ac fah ku in kutangla.
7 Excelsa stulto sapientia, in porta non aperiet os suum.
Kas lalmwetmet uh arulana loalla nu sin sie mwet lalfon in kalem kac. Wangin ma el ac ku in fahk ke pacl ac srumunyuk ma yohk sripa uh.
8 Qui cogitat mala facere, stultus vocabitur.
Kom fin orek pwapa koluk pacl nukewa, ac fah eteyuk kom lah kom sie mwet orek lokoalok.
9 Cogitatio stulti peccatum est: et abominatio hominum detractor.
Ma nukewa sie mwet lalfon ac nunkauk in oru uh ac ma na koluk. Mwet uh srunga mwet se ma kwacna aklusrongtenye mwet.
10 Si desperaveris lassus in die angustiæ: imminuetur fortitudo tua.
Kom fin munasla ke pacl kom sun ma upa, kalmac pa ku lom uh srikla.
11 Erue eos, qui ducuntur ad mortem: et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses.
Nimet alolo in molela sie mwet su akola in anwuki ke sripen nununku sesuwos.
12 Si dixeris: Vires non suppetunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit, et servatorem animæ tuæ nihil fallit, reddetque homini iuxta opera sua.
Sahp kom ac fahk mu kom nikin, a God El etekom ac nunak lom. El ac fah moli nu sum fal nu ke ma kom orala.
13 Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo:
Tulik nutik, kom in mongo honey, mweyen arulana wo. Oana ke honey emwem in oalum,
14 Sic et doctrina sapientiæ animæ tuæ: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
ouinge lalmwetmet uh wo nu ke ngunum. Kom fin eis lalmwetmet, na moul lom in pacl fahsru ac fah wo.
15 Ne insidieris, et quæras impietatem in domo iusti, neque vastes requiem eius.
Nimet oana sie mwet koluk su pwapa sulal in pisrala ma lun sie mwet suwohs, ku in eisla lohm sel.
16 Septies enim cadet iustus, et resurget: impii autem corruent in malum.
Finne pus pacl sie mwet suwohs el ikori, el ac sifil tuyak, a mwe ongoiya uh kunausla mwet koluk.
17 Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas, et in ruina eius ne exultet cor tuum:
Nimet engan ke pacl mwet lokoalok lom sun ongoiya uh, ac nimet enganak ke pacl el tukulkul.
18 ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
LEUM GOD El ac etu lah kom engankin, ac El ac tia lungse; fin ouinge, sahp El ac tia sang kai nu sel.
19 Ne contendas cum pessimis, nec æmuleris impios:
Nimet lela mwet koluk in akfosrngaye kom; ac nimet sok selos,
20 quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
mweyen wangin finsrak lun sie mwet koluk nu ke pacl fahsru. Wangin ma el akwot nu kac.
21 Time Dominum, fili mi, et regem: et cum detractoribus non commiscearis:
Tulik nutik, kom in akfulatye LEUM GOD ac sunakin tokosra. Nimet asruoki nu sin mwet su lainulos.
22 quoniam repente consurget perditio eorum: et ruinam utriusque quis novit?
Mwet ouinge uh ac sa na in kunausyukla. Ya kom akilen luman ongoiya ma ku in tuku sin God me ac sin tokosra me?
23 Hæc quoque sapientibus: Cognoscere personam in iudicio non est bonum.
Mwet lalmwetmet uh oayapa fahk ma inge: Tia wo sie mwet nununku in wiwimwet.
24 Qui dicunt impio: Iustus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
El fin sang mwata nu fin mwet se ma suwohs, mwet nukewa ac srungal ac selngawel.
25 Qui arguunt eum, laudabuntur: et super ipsos veniet benedictio.
A kutena mwet nununku su kai mwet oasr mwata, elos fah kapkapak ac mwet uh ac kaksakunulos.
26 Labia deosculabitur, qui recta verba respondet.
El su kawuk na pwaye lom el ac topuk kom ke kas pwaye.
27 Præpara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum: ut postea ædifices domum tuam.
Akola ima lom ac yukwiya ma kom ac moul kac, na kom fah musai lohm sum ac sou lom.
28 Ne sis testis frustra contra proximum tuum: nec lactes quemquam labiis tuis.
Nimet orek loh lain sie mwet fin wangin mwatal. Nimet fahk kutena ma sutuu kacl.
29 Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei: reddam unicuique secundum opus suum.
Nimet fahk mu, “Nga ac oru nu sel in oana ke el tuh oru nu sik! Nga ac folokunang pacna ma el oru nu sik!”
30 Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
Nga fahsr sasla ke ima in grape lun sie mwet alsrangesr ac lalfon.
31 et ecce totum repleverant urticæ, et operuerant superficiem eius spinæ, et maceria lapidum destructa erat.
Kupoi ke kokul ac mah kap wel, ac pot ma kuhlasak uh mokukla.
32 Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
Nga liye ma inge ac nunku kac, na pa inge mwe luti nga eis kac:
33 Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis, pauxillum manus conseres, ut quiescas:
Farpoeni ac mongla kutu srisrik, eis pacl in motul lom,
34 et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.
tusruktu ke kom srakna motul, sukasrup ac fah tuku nu fom oana sie mwet pisrapasr su us mwe anwuk inpaol.
