Proverbiorum 19
1 Melior est pauper, qui ambulat in simplicitate sua, quam dives torquens labia sua, et insipiens.
Ac wo kom in sukasrup ac suwohs, liki na in lalfon ac kikiap.
2 Ubi non est scientia animæ, non est bonum: et qui festinus est pedibus, offendet.
Insienaung fin wangin etauk, tia ma wo se; ac orekma in sulaklak ku in sot ongoiya nu sum.
3 Stultitia hominis supplantat gressus eius: et contra Deum fervet animo suo.
Kutu mwet uh sifacna kunauselosla ke orekma lalfon lalos, na toko elos sis nu fin LEUM GOD.
4 Divitiæ addunt amicos plurimos: a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.
Mwet kasrup uh fisrasr in konauk mwet kawuk puspis, a upa mwet sukasrup uh in sruokya mwet kawuk pu lalos.
5 Testis falsus non erit impunitus: et qui mendacia loquitur, non effugiet.
Kom fin fahk kas kikiap ye mutun nununku, kom ac fah kaiyuk, na ac wangin inkanek in kaingla lom.
6 Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.
Mwet nukewa srike in eis ohi sin mwet fulat; ac mwet nukewa kena in kawuk nu sin mwet ma ac kitaung mwe sang nu selos.
7 Fratres hominis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Qui tantum verba sectatur, nihil habebit:
Sie mwet sukasrup ac pilesreyuk sin sou lal, ac mwet kawuk lal ac pilesral yohk liki. Pacl el sokolos elos wangin.
8 qui autem possessor est mentis, diligit animam suam, et custos prudentiæ inveniet bona.
Kom oru sie ma wo nu sum sifacna ke kom lotela ma nukewa ma kom ku. Esamya ma kom lotela uh, na kom ac fah kapkapak.
9 Falsus testis non erit impunitus: et qui loquitur mendacia, peribit.
Wangin sie su kaskas kikiap ye mutun nununku ku in kaingkunla kai nu sel. Pwayena lah el ac muta in ongoiya.
10 Non decent stultum deliciæ: nec servum dominari principibus.
Tiana fal tuh sie mwet lalfon in yolyak mwe kasrup yorol, oayapa tia fal mwet kohs in leum fin mwet wal fulat.
11 Doctrina viri per patientiam noscitur: et gloria eius est iniqua prætergredi.
Kom fin sie mwet etu, kom ac ku in kutong kasrkusrak lom. Mwet fin oru ma koluk nu sum, ac arulana wo kom in tia lohang nu kac.
12 Sicut fremitus leonis, ita et regis ira: et sicut ros super herbam, ita et hilaritas eius.
Kasrkusrak lun sie tokosra oana ngutngut lun soko lion, ac kulang lal oana woiyen af uh ke kahkla uh.
13 Dolor patris, filius stultus: et tecta iugiter perstillantia, litigiosa mulier.
Sie wen lalfon ku in aksukapasyela papa tumal, ac wowon lun mutan kial uh oana kof tultul su tia tui.
14 Domus, et divitiæ dantur a parentibus: a Domino autem proprie uxor prudens.
Sie mukul ku in usrui lohm ac mani sin papa tumal, tuh LEUM GOD mukena ku in sang sie mutan lalmwetmet kial.
15 Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.
Kom fin alsrangesr na ac lungse mutul, kom ac masrinsral.
16 Qui custodit mandatum, custodit animam suam: qui autem negligit viam suam, mortificabitur.
Kom in liyaung ma sap lun God, na ac fah loes moul lom; kom fin pilesru, kom ac misa.
17 Fœneratur Domino qui miseretur pauperis: et vicissitudinem suam reddet ei.
Kom fin sang mwe sang nu sin mwet sukasrup, ac oapana ke kom sang nu sin LEUM GOD, ac El ac fah folokin nu sum.
18 Erudi filium tuum, ne desperes: ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam.
Kai tulik nutum ke kom srakna ku in kifasul. Kom fin tia, kom sifacna oakiya inkanek in ongoiya nu selos.
19 Qui impatiens est, sustinebit damnum: et cum rapuerit, aliud apponet.
Sie mwet fin mongkeke, lela elan sifacna akfalyela ma koluk el orala. Kom fin molella, kom ac enenu in sifilpa molella.
20 Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.
Kom fin porongo kas in kasru nu sum ac engan in eis kas in luti, na sie len kom ac fah lalmwetmet.
21 Multæ cogitationes in corde viri: voluntas autem Domini permanebit.
Mwet uh ku in pu kain in ma puspis; tusruktu ma lungse lun LEUM GOD pa ac orek uh.
22 Homo indigens misericors est: et melior est pauper quam vir mendax.
Mwe mwekin se pa in rapku; mwet sukasrup uh wo liki mwet kikiap.
23 Timor Domini ad vitam: et in plenitudine commorabitur, absque visitatione pessima.
Akfulatye LEUM GOD na ac fah loes moul lom, ac kom ac fah inse misla ac tia fosrnga.
24 Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.
Lupan alsrangesr lun kutu mwet uh oru elos srunga sifacna srukak mwe mongo nu inwalulos.
25 Pestilente flagellato stultus sapientior erit: si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.
Mwet aksruksruk uh fal in kaiyuk tuh in mwe luti nu sin mwet sulalkung. Kom fin lalmwetmet, kom ac eis etauk ke pacl kaiyuk kom.
26 Qui affligit patrem, et fugat matrem, ignominiosus est et infelix.
Sie mwet su oru koluk nu sin papa tumal ku lusla nina kial liki lohm sel, fah mwe mwekin lulap.
27 Non cesses fili audire doctrinam, nec ignores sermones scientiæ.
Wen nutik, pacl se kom tui in eis mwe lutlut, kom ac sa na in mulkunla ma kom lotela tari.
28 Testis iniquus deridet iudicium: et os impiorum devorat iniquitatem.
Wangin nununku suwohs ku in orek sie mwet loh fin sulela ku sel in akkolukye sie mwet. Mwet koluk uh lungse na ma koluk.
29 Parata sunt derisoribus iudicia: et mallei percutientes stultorum corporibus.
Pwayena lah mwet aksruksruk lalfon uh ac pulakin sringsring.
