پەندەکانی سلێمان 27

1 شانازی بە سبەینێ مەکە، چونکە نازانی ڕۆژ چی لێ دەکەوێتەوە.

Boast not of to-morrow; for thou knowest not what the next day shall bring forth.

2 با نامۆ ستایشت بکات نەک دەمی خۆت، بێگانە نەک لێوەکانت.

Let thy neighbour, and not thine own mouth, praise thee; a stranger, and not thine own lips.

3 بەرد قورسە و لم بە سەنگە، بەڵام تووڕەیی گێل لە هەردووکیان قورسترە.

A stone is heavy, and sand cumbersome; but a fool's wrath is heavier than both.

4 هەڵچوون توندوتیژە و تووڕەیی لێشاوە، بەڵام کێ لەبەردەم ئیرەیی خۆ ڕادەگرێت؟

Wrath is merciless, and anger sharp: but envy can bear nothing.

5 سەرزەنشتی ئاشکرا لە خۆشەویستی شاردراوە باشترە.

Open reproofs are better than secret love.

6 برینی دۆست دڵسۆزییە، بەڵام ماچی دوژمن بە فێڵە.

The wounds of a friend are more to be trusted than the spontaneous kisses of an enemy.

7 کەسی تێر پێ لە هەنگوین دەنێت، بەڵام بۆ برسی هەموو تاڵێتییەک شیرینە.

A full soul scorns honeycombs; but to a hungry soul even bitter things appear sweet.

8 وەک چۆلەکەی وێڵبوو لە هێلانەکەی، ئاوایە مرۆڤی وێڵ لە هەواری خۆی.

As when a bird flies down from its own nest, so a man is brought into bondage whenever he estranges himself from his own place.

9 بۆن و بخورد دڵ خۆش دەکەن، شیرینی برادەریش لە پەرۆشی ڕاوێژە.

The heart delights in ointments and wines and perfumes: but the soul is broken by calamities.

10 واز لە برادەرەکانی خۆت و باوکت مەهێنە، لە ڕۆژی لێقەومانت مەچووە ماڵی برات، دراوسێی نزیک لە برای دوور باشترە.

Thine own friend, and thy father's friend, forsake not; and when thou art in distress go not into thy brother's house: better is a friend [that is] near than a brother living far off.

11 ڕۆڵە، دانا بە و دڵم خۆش بکە، بۆ ئەوەی وەڵامی ئەوانە بدەمەوە کە لۆمەم دەکەن.

Son, be wise, that thy heart may rejoice; and remove thou from thyself reproachful words.

12 ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ.

A wise man, when evils are approaching, hides himself; but fools pass on, and will be punished.

13 ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، لەبەر بێگانەکە بارمتەی لێ وەربگرە.

Take away the man's garment, (for a scorner has passed by) whoever lays waste another's goods.

14 ئەوەی بە دەنگی بەرز داوای بەرەکەت بۆ دراوسێکەی بکات لە بەیانی زوودا، بە نەفرەت بۆی ئەژمارد دەکرێت.

Whosoever shall bless a friend in the morning with a loud voice, shall seem to differ nothing from one who curses [him].

15 دڵۆپەکردنی بەردەوام لە ڕۆژی باران، هەروەک ئافرەتی شەڕانییە.

On a stormy day drops [of rain] drive a man out of his house; so also does a railing woman [drive a man] out of his own house.

16 ئەوەی دەستەمۆی بکات، با دەستەمۆ دەکات، بە دەستی ڕاستی زەیت دەگرێت.

The north wind is sharp, but it is called by name propitious.

17 ئاسن بە ئاسن تیژ دەکرێت و مرۆڤیش ڕووی برادەرەکەی تیژ دەکات.

Iron sharpens iron; and a man sharpens his friend's countenance.

18 ئەوەی چاودێری دار هەنجیرێک بکات بەرەکەی دەخوات، ئەوەی گەورەکەی خۆی بپارێزێت ڕێزی دەگیرێت.

He that plants a fig-tree shall eat the fruits of it: so he that waits on his own master shall be honoured.

19 وەک لە ئاودا وێنەدانەوەی ڕوو دەبینرێت، ئاواش دڵی مرۆڤ وێنەی مرۆڤەکە دەداتەوە.

As faces are not like [other] faces, so neither are the thoughts of men.

20 جیهانی مردووان و لەناوچوون تێر نابن، هەروەها چاوی مرۆڤیش تێر نابێت. (Sheol h7585)

Hell and destruction are not filled; so also are the eyes of men insatiable. [He that fixes his eye is an abomination to the Lord; and the uninstructed do not restrain their tongue.] (Sheol h7585)

21 بۆتە بۆ زیوە و کوورە بۆ زێڕ، مرۆڤیش بە دەمی ستایشکەرەکەی تاقی دەکرێتەوە.

Fire is the trial for silver and gold; and a man is tried by the mouth of them that praise him. The heart of the transgressor seeks after mischiefs; but an upright heart seeks knowledge.

22 هەرچەندە گێل لەناو هاون بکوتی، لەگەڵ دانەوێڵە بە دەسکە هاون، گێلایەتییەکەی لێی جیا نابێتەوە.

Though thou scourge a fool, disgracing him in the midst of the council, thou wilt [still] in no wise remove his folly from him.

23 باش حاڵی مێگەلەکانت بزانە، دڵت هەر لەلای ڕانە مەڕەکانت بێت،

Do thou thoroughly know the number of thy flock, and pay attention to thine herds.

24 چونکە دەوڵەمەندی هەتاسەر نییە، تاجیش نەوە بە نەوە بەردەوام نابێت.

For a man [has] not strength and power for ever; neither does he transmit it from generation to generation.

25 کاتێک کا نامێنێت و گیا دەردەکەوێت، گیاوگۆڵی شاخان کۆدەکرێنەوە،

Take care of the herbage in the field, and thou shalt cut grass, and gather the mountain hay;

26 بەرخەکان بۆ جلوبەرگ و گیسکەکانیش بۆ نرخی کێڵگە.

that thou mayest have [wool of] sheep for clothing: pay attention to the land, that thou mayest have lambs.

27 بەپێی پێویست شیری بزنیشت دەبێت کە بەشی خواردنی خۆت و خێزانەکەت و بژێوی کەنیزەکانت دەکات.

[My] son, thou hast from me words very useful for thy life, and for the life of thy servants.