ମାତିଉ 5
1 ଜିସୁନ୍ ଆକୁଡ଼ାୟ୍ମରଞ୍ଜି ଆଗ୍ରିଜେନ୍ ଆନିନ୍ ଅବୟ୍ ବରୁଲୋଙନ୍ ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ଲେ ତଙ୍କୁମେ, ଆରି ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ଆମଙନ୍ ଜିର୍ରାଜି ।
And seeing the crowds, he went up onto the mountain, and when he had sat down, his disciples came to him.
2 ସିଲତ୍ତେ ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞନଙନ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ଉଲନେ,
Then he opened his mouth and taught them, saying,
3 “ପୁରାଡ଼ାଲୋଙନ୍ ଡୋଲେୟ୍ମରଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ରୁଆଙ୍ ରାଜ୍ୟନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆତେ ।
"Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.
4 ୟେୟେଡାମରଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ବନବ୍ୟୋନ୍ ଞାଙ୍ତଜି ।
Blessed are those who mourn, for they will be comforted.
5 ଲଗଡ୍ ବୁଡ୍ଡିମରଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଅଙ୍ଗାତେ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ବାସାଏଞ୍ଜି ତିଆତେ ଆନିଞ୍ଜି ଞାଙ୍ତଜି ।
Blessed are the gentle, for they will inherit the earth.
6 ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ବାତ୍ତେ କାବ୍ବାଡ଼ାନେନ୍ ଆସନ୍ ଆର୍ଲଡୟ୍ତେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ବୋଓତଜି ।
Blessed are those who hunger and thirst after righteousness, for they will be filled.
7 ସନାୟୁମ୍ମରଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ସନାୟୁମନ୍ ଞାଙ୍ତଜି ।
Blessed are the merciful, for they will obtain mercy.
8 ମଡ଼ିର୍ ଉଗର୍ମରଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍ଆଡଙ୍ ଗିୟ୍ତଜି ।
Blessed are the pure in heart, for they will see God.
9 ଅନବ୍ମାୟ୍ମାୟ୍ମରଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଅନ୍ଜି ଗାମ୍ଲେ ଅନୋଡ୍ଡେନ୍ ଡେତଜି ।
Blessed are the peacemakers, for they will be called the children of God.
10 ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ବାତ୍ତେ କାବ୍ବାଡ଼ାଡାଲନ୍ ଡନଣ୍ଡାୟନ୍ ଆଞ୍ରାଙ୍ତେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ସନେନ୍ସେନ୍; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ରୁଆଙ୍ ରାଜ୍ୟନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆତେ ।”
Blessed are those who have been persecuted for righteousness' sake, for theirs is the kingdom of heaven.
11 “ଆଙ୍ଗାଆଡିଡ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଲତ୍ତେଙ୍ଲୋଙ୍ଞେନ୍ ଗବ୍ରୟ୍ତବେଞ୍ଜି, ଡଣ୍ଡାୟ୍ତବେଞ୍ଜି ଆରି କାଜ୍ଜାନ୍ ପରାନ୍ସାତ୍ତିନ୍ ଆ ବର୍ନେଜି ବିରୁଦଲୋଙ୍ବେନ୍ ବର୍ତଞ୍ଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତିଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍ ।
"Blessed are you when they insult you, persecute you, and say all kinds of evil against you falsely, for my sake.
12 ସର୍ଡାନାବା ଆରି ମଅଁୟ୍ନାବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ ଆସନ୍ ବର୍ତନ୍ନାନ୍ ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ଆଡକ୍କୋ; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ ଆ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମର୍ଜିଆଡଙ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଏତ୍ତେଲେମା ଡଣ୍ଡାୟେଞ୍ଜି ।”
Rejoice, and be exceedingly glad, for great is your reward in heaven. For that is how they persecuted the prophets who were before you.
13 “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପୁର୍ତିନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଆସନ୍ ବସିଡନ୍ ଅନ୍ତମ୍, ବନ୍ଡ ବସିଡନ୍ ମରେଡ୍ ତଡ୍ ଡେନ୍, ତିଆତେ ଆରି ଏଙ୍ଗାଲେ ମବ୍ରେଡ୍ତବୋ? ତିଆତେ ଆରି ଇନ୍ନିଙ୍ ବରାଁୟ୍ବାଁୟ୍ ତଡ୍, ତିଆତେ ଡୁଆରାନ୍ ସେଡ୍ତବୋ ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ତିଆତେ ଞାଡାତଜି ଞାସଙ୍ତଜି ।”
"You are the salt of the earth, but if the salt has lost its flavor, with what will it be salted? It is then good for nothing, but to be cast out and trampled under people's feet.
14 “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପୁର୍ତିନ୍ ଆ ସନାଆର୍ । ତୋଣ୍ଡୋ ବରୁଲୋଙନ୍ ଆ ଗଡ଼ା ସଲନ୍ ଡକୋଲନ୍ ଅଃର୍ରପ୍ତିଏ;
You are the light of the world. A city located on a hill cannot be hidden.
15 ଆରି, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ପିଙ୍କନ୍ ତର୍ରେ ମାଡ଼ିଞନ୍ ଆ ଜାୟ୍ତା ଅଃଡ୍ଡକ୍କୋଏଜି, ତିଆତେ ପିଙ୍କପିଲନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଡକ୍କୋତଜି, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ଅସିଙନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜି ଅବ୍ସାଆର୍ତେ ।
Neither do you light a lamp, and put it under a measuring basket, but on a stand; and it shines to all who are in the house.
16 ତିଅନ୍ତମ୍ ସନାଆର୍ବେନ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ତାଏତୋ, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ମନଙ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାବେନ୍ ଗିୟ୍ଲେ ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ଆଡ୍ରକୋତନେନ୍ ଆପେୟ୍ବେନ୍ଆଡଙ୍ ଆନିଞ୍ଜି ସେଙ୍କେତଜି ।”
In the same way, let your light shine before people, that they may see your good works, and glorify your Father who is in heaven.
17 “ଞେନ୍ ବନାଁୟ୍ବରନ୍ କି ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆ ଞନଙ୍ ମନାବ୍ୟାନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍, ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏବ୍ଡିସୟ୍ଡଙ୍; ମନାବ୍ୟାନ୍ ଆସନ୍ ଅଃନ୍ନିୟ୍ଲାୟ୍ ଆର୍ପାୟ୍ ଅନବ୍ଡେଡମ୍ନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ।
"Do not think that I came to destroy the Law or the Prophets. I did not come to destroy, but to fulfill.
18 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଅଙ୍ଗା ଜାୟ୍ ରୁଆଙନ୍ ଡ ପୁର୍ତିନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ମାୟାଏ, ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙନ୍ ଆ ବର୍ନେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଡେଡମେନ୍ ଜାୟ୍ ବନାଁୟ୍ବର୍ଲୋଙନ୍ ସିଲଡ୍ ବତନିଙ୍କାୟ୍ କି ବଜନବ୍ତଡ୍ ନିୟ୍ ଅଃମ୍ମାୟାଏ ।
For truly, I tell you, until heaven and earth pass away, not the smallest letter or part of a letter will disappear from the Law, until all things are accomplished.
19 ତିଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା କେନ୍ ଅଡ଼୍କୋ ବନାଞଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅନ୍ନିଙ୍ଆତେ ଅବୟ୍ ସନ୍ନା ବନାଞନ୍ ଆଲ୍ଲେତେ ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞନଙନ୍ ତିୟ୍ତେ, ରୁଆଙ୍ ରାଜ୍ୟଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ସନ୍ନାଡମ୍ ଗାମ୍ଲେ ଓଡ୍ଡେତଜି; ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ତି ଅଡ଼୍କୋ ବନାଞନ୍ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ତନେ ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞନଙନ୍ ତିୟ୍ତେ, ରୁଆଙ୍ ରାଜ୍ୟଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ସୋଡ଼ାଡମ୍ ଗାମ୍ଲେ ଓଡ୍ଡେତଜି ।
Therefore, whoever will break one of these least commandments, and teach others to do so, will be called least in the kingdom of heaven; but whoever will do and teach them will be called great in the kingdom of heaven.
20 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଡ ପାରୁସିଞ୍ଜି ଏଙ୍ଗାଲେ ଡରମ୍ମ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଲୁମ୍ତଜି, ଆନିଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ ଡରମ୍ମ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଏଃଲ୍ଲୁମ୍ଲୋ ଡେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଙ୍ଗାଲେ ଜନଙ୍ ରୁଆଙ୍ ରାଜ୍ୟଲୋଙନ୍ ଗନ୍ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଏ ।”
For I tell you that unless your righteousness exceeds that of the scribes and Pharisees, there is no way you will enter into the kingdom of heaven.
21 “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଅମ୍ଡଙେନ୍, ପୁର୍ବାନ୍ ଆ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବନରନ୍ ଡେଲୋ, ‘ମନ୍ରାନ୍ ଏରବ୍ବୁଡଙ୍, ଆରି ଆନା ମନ୍ରାନ୍ ରବ୍ବୁତେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅନବ୍ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଡେତେ ।’
"You have heard that it was said to the ancient ones, 'Do not murder;' and whoever murders will be liable to judgment.
22 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆ ବୋଞାଙନ୍ଆଡଙ୍ କାଜ୍ଜାନ୍ ବବ୍ରାବ୍ତେ, ତି ଆ ମନ୍ରାଆଡଙ୍ ଅବ୍ପନ୍ସୁଆତିତନେ । ଆରି ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆ ବୋଞାଙନ୍ଆଡଙ୍ ‘ଉଲ୍ଲୁ’ ଗାମ୍ତେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସୋଡ଼ା ପନ୍ସୁଆତିସିଂଲୋଙନ୍ ଅବ୍ପନ୍ସୁଆତିତନେ; ଆରି ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ‘ବୁଡ୍ଡି ତଡ୍’ ଗାମ୍ତେ, ଆନିନ୍ ତଗୋନ୍ ଆବରିଜନ୍ ଆ ନରକଲୋଙ୍ ପନବ୍ରଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ । (Geenna g1067)
But I tell you, that everyone who is angry with his brother without a cause will be liable to judgment; and whoever will say to his brother, 'Raqa,' will be in danger of the council; and whoever will say, 'You fool,' will be in danger of the fire of Gihana. (Geenna g1067)
23 ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆସନ୍ ତନମ୍ପିଲ୍ବାନ୍ ଅନମଙନ୍ ଏପାଙ୍ଲାୟ୍ ଆଡିଡ୍ ବୋଞାଙ୍ବେନ୍ ବୟନ୍ ଅନ୍ନିଙ୍ ଅବୟ୍ ବର୍ନେଲୋଙନ୍ ଅଲ୍ସଙ୍ଗତ୍ତାନ୍ ଡକୋ ଗାମ୍ଲେ ଏମନ୍ନେଏନ୍ ଡେନ୍,
"If therefore you are offering your gift at the altar, and there remember that your brother has anything against you,
24 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତନମ୍ପିଲନ୍ ଆ ମୁକ୍କାଗଡ୍ ତେତ୍ତେନ୍ ଅନମଙ୍ବେନ୍ ଡକ୍କୋଡାଲେ ଜିର୍ବା, ଆମ୍ମୁଙ୍ ବୋଞାଙ୍ବେନ୍ ବୟନ୍ ଇୟ୍ ମାୟ୍ମାୟ୍ନାବା ରୟ୍, ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ତିକ୍କି ଅନମଙ୍ବେନ୍ ଆୟ୍ ତିୟ୍ବା ।”
leave your gift there before the altar, and go your way. First be reconciled to your brother, and then come and offer your gift.
25 “ଅଲ୍ବାଡ୍ଡିମର୍ବେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ଅନବ୍ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ସଦରନ୍ ଓରୋଙ୍ଲବେନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ସଦରନ୍ ଏଜିର୍ତେନ୍ ଆଡିଡ୍ ତଙର୍ଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ଲମାୟ୍ମାୟ୍ନାବା, ଅସମୟ୍ ଅଲ୍ବାଡ୍ଡିମର୍ବେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆସିଲୋଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍, ଆରି ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ସିପ୍ପାୟଞ୍ଜି ଆସିଲୋଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍, ସିପ୍ପାୟଞ୍ଜି ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ବଣ୍ଡିସିଂଲୋଙନ୍ ଡକ୍କୋତବେଞ୍ଜି ।
Agree with your adversary quickly, while you are with him in the way; lest perhaps the prosecutor deliver you to the judge, and the judge to the officer, and you be cast into prison.
26 ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅନଞିଡ୍ ତନଣ୍ଡେନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଏସୁଜ୍ଜାୟ୍ନେନ୍ ଜାୟ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଜନଙ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଆୟ୍ ।”
Truly I tell you, you will never get out of there until you have paid the last penny.
27 “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ‘ଏଡାରିଡଙ୍ନେ,’ ଗାମ୍ଲେ ଏଅମ୍ଡଙେନ୍ ।
"You have heard that it was said, 'Do not commit adultery;'
28 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ପରାନ୍ସାତ୍ତିନ୍ ଇୟମ୍ଡାଲେ ଅନ୍ନିଙ୍ ଆଇବୟ୍ଆଡଙ୍ ଗିୟ୍ମଡ୍ତେ, ଆନିନ୍ ତି ଆଇମରନ୍ ବୟନ୍ ଆ ମନ୍ନଲୋଙନ୍ ଡାରିଲନେ ।
but I tell you that everyone who looks at a woman to lust after her has committed adultery with her already in his heart.
29 ଆରି, ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ମଡ୍ବେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ଇର୍ସେଲୋଙନ୍ ଗବ୍ଲୋଲବେନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ତବ୍ଲେ ସେଡ୍ବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ସମ୍ପରା ଡଅଙ୍ବେନ୍ ନରକଲୋଙନ୍ ଆରସେଡ୍ତବେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆର୍ପାୟ୍ ମିୟ୍ମଡ୍ ମୋସ୍ସାଏତୋ । (Geenna g1067)
And if your right eye causes you to stumble, pluck it out and throw it away from you. For it is more profitable for you that one of your members should perish, than for your whole body to be cast into Gihana. (Geenna g1067)
30 ଆରି, ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ସିବେନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ଇର୍ସେଲୋଙନ୍ ଗବ୍ଲୋଲବେନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ଡେୟ୍ଲେ ସେଡ୍ବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ସମ୍ପରା ଡଅଙ୍ବେନ୍ ନରକଲୋଙନ୍ ଆରସେଡ୍ତବେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆର୍ପାୟ୍ ମିୟ୍ସି ମୋସ୍ସାଏତୋ ।” (Geenna g1067)
And if your right hand causes you to stumble, cut it off, and throw it away from you. For it is more profitable for you that one of your members should perish, than for your whole body to be cast into Gihana. (Geenna g1067)
31 “ଆରି ବର୍ନେନ୍ ଡକୋ, ‘ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆ ଡୁକ୍ରିନ୍ଆଡଙ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ତେ, ତି ଆ ମନ୍ରା ଆ ଡୁକ୍ରିନ୍ଆଡଙ୍ ଅମ୍ରେଙଲନ୍ ତିୟେତୋ ।’
"And it was said, 'Whoever divorces his wife, let him give her a certificate of divorce,'
32 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆ ଡୁକ୍ରିନ୍ ଅଃଡ୍ଡାରିଲନ୍ ଜନଙ୍ଡେନ୍ ଆନ୍ନା ଡୋସା ଆସନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ତେ, ତି ଆ ମନ୍ରା ଆ ଡୁକ୍ରିନ୍ଆଡଙ୍ ଅବ୍ଡାରିନେତେ, ଆରି ଆନା ଆଡୁଙ୍ନେବଜନ୍ ବିବାତନେ, ଆନିନ୍ ଡାରିତନେ ।”
but I tell you that everyone who divorces his wife, except for the cause of sexual immorality, makes her an adulteress; and whoever marries her when she is divorced commits adultery.
33 “ଆରି ନିୟ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅମ୍ଡଙ୍ଲେ ଏଜିର୍ରାୟ୍, ପୁର୍ବାନ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏନ୍ନେଲେ ବନରନ୍ ଡେଲୋ, ‘ପ୍ରବୁନ୍ ଆମଙ୍ ଅଙ୍ଗାତେ ଏପର୍ମାଡ଼ାଲନ୍ ତିଆତେ ଲୁମ୍ବା, ପର୍ମାଡ଼ାବେନ୍ ଏଆଲ୍ଲେଡଙେ ।’
"Again you have heard that it was said to them of old time, 'Do not make false vows, but fulfill your vows to the Lord.'
34 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆଙ୍ଗିୟ୍ ଏପର୍ମାଡ଼ାଡଙ୍ନେ, ରୁଆଙନ୍ ଆଞୁମ୍ଲୋଙ୍ ଏପର୍ମାଡ଼ାଡଙ୍ନେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ତରଙ୍କୁମ୍;
But I tell you, do not swear at all, neither by heaven, for it is the throne of God;
35 ପୁର୍ତିନ୍ ଆଞୁମ୍ଲୋଙ୍ ଏପର୍ମାଡ଼ାଡଙ୍ନେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଡରକ୍କୋଜଙ୍; ଜିରୁସାଲମନ୍ ଆଞୁମ୍ଲୋଙ୍ ଏପର୍ମାଡ଼ାଡଙ୍ନେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ତିଆତେ ସୋଡ଼ା ରାଜାନ୍ ଆ ଗଡ଼ା;
nor by the earth, for it is the footstool of his feet; nor by Urishlim, for it is the city of the great King.
36 ଆରି ଅବବ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ଏପର୍ମାଡ଼ାଡଙ୍ନେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ତେତ୍ତେ ଆ ଉଉ ଅବୟ୍ ଓୟ୍ଲେ ଅବ୍ୟଗାଲେ କି ଅବ୍ଜେଏଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଏ ।
Neither should you swear by your head, for you cannot make one hair white or black.
37 ବନ୍ଡ ‘ଓଓ’ କଡାଡ଼ିବେନ୍ ‘ଓଓ’ ଡେଏତୋ, ‘ଇଜ୍ଜା’ କଡାଡ଼ିନ୍ ‘ଇଜ୍ଜା’ ଡେଏତୋ; ଡିୟ୍ନେ ସିଲଡ୍ ଅଙ୍ଗାତେ ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ତେ, ତିଆତେ ପରାନ୍ସାତ୍ତିନ୍ ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ତନାୟ୍ ।”
But let your 'Yes' be 'Yes' and your 'No' be 'No.' Whatever is more than these is of the evil one.
38 “ଏନ୍ନେଲେ ବର୍ନେନ୍ ଡକୋ, ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଅମ୍ଡଙ୍ଜି, ‘ଅମଡନ୍ ଆସନ୍ ଅମଡନ୍ ଆରି ଅଜିନ୍ ଆସନ୍ ଅଜିନ୍ ।’
"You have heard that it was said, 'An eye for an eye, and a tooth for a tooth.'
39 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ପେଲ୍ଲାମରନ୍ଆଡଙ୍ ଏଡଙ୍ଡଙେ, ଆର୍ପାୟ୍ ଆନା ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ କୋତାୟ୍ତମ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ତିଡ୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଆରି ମିୟ୍ତାଲ୍ଗଡ୍ ଆ କୋତାୟ୍ତମ୍ ନିୟ୍ ଅବ୍ତୁୟ୍ବା ।
But I tell you, do not set yourself against the one who is evil. But whoever strikes you on your right cheek, turn to him the other also.
40 ଆରି ଆନ୍ନିଙ୍ ଅବୟ୍ନେ ସିନ୍ରିବେନ୍ ପାଙ୍ପାଙନ୍ ଆସନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ କେସୁଡାଲେ ପନ୍ସୁଆତିଲୋଙନ୍ କାୟ୍କାୟେନ୍ ଡେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମାଟବେନ୍ ନିୟ୍ ତିୟ୍ବା ।
And if anyone sues you to take away your shirt, let him have your coat also.
41 ଆରି ଅନ୍ନିଙ୍ ଅବୟ୍ ସିପ୍ପାୟନ୍ ଆ ଜନିରାନ୍ ବୋୟ୍ଲେ ଆମ୍ବେନ୍ଆଡଙ୍ ବଡଗାଁୟ୍ ବକୋସ ଆ ତଙର୍ ପାଙା ଗାମେନ୍ ଡେନ୍, ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ବାଗୁ କୋସ ଜିର୍ବା ।
And whoever compels you to go one mile, go with him two.
42 ଆନା ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ବେଡ୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ତିୟ୍ବା, ଆରି ଆନା ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ରେୟାନ୍ ବେଡ୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ଏଅସାଡଙ୍, ଆନିନ୍ ତିୟ୍ବା ।”
Give to him who asks you, and do not turn away him who desires to borrow from you.
43 “ଗଡ଼ିବେନ୍ଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ବା, ଆରି ବନେରାବେନ୍ଆଡଙ୍ ଏଡ଼ୁର୍ମଡ୍ବା, ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଅମ୍ଡଙ୍ଜି ।
"You have heard that it was said, 'Love your neighbor, and hate your enemy.'
44 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ବନେରାବେନ୍ଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ବା, ଆରି ଆନାଜି ଆମ୍ବେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡଣ୍ଡାୟ୍ତବେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ଆସନ୍ ପାର୍ତନାନାବା,
But I tell you, love your enemies, and pray for those who persecute you,
45 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ଆଡ୍ରକୋତନେନ୍ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ଆଅନ୍ଜି ଡେତବେନ୍; ଆନିନ୍ ପେଲ୍ଲାମରଞ୍ଜି ଡ ମନଙ୍ମରଞ୍ଜି ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଆ ଓୟୋଙନ୍ ଅବ୍ଡୁଙ୍ନେତେ, ଆରି ଆନିନ୍ ଡରମ୍ମମରଞ୍ଜି ଡ ଏର୍ଡରମ୍ମମରଞ୍ଜି ଆସନ୍ ତରୁବନ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତାୟ୍ ।
that you may be children of your Father who is in heaven. For he makes his sun to rise on the evil and the good, and sends rain on the just and the unjust.
46 ଆରି, ଆନାଜି ଆମ୍ବେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡୁଙ୍ୟମ୍ତବେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଏଡୁଙ୍ୟମେଞ୍ଜି ଡେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନି ଆ ପୁରସ୍କାର ଏଞାଙ୍ତେ? ପାନୁବେଡ୍ମରଞ୍ଜି ନିୟ୍ ତିଆତେ ଅଃଲ୍ଲୁମେଜି ପଙ୍?
For if you love those who love you, what reward do you have? Do not even the tax collectors do the same?
47 ଆରି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ବୋଞାଙ୍ବେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଏଲୋମେଞ୍ଜି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଇନି ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ ଏଲୁମ୍ତେ? ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ନିୟ୍ ତିଆତେ ଅଃଲ୍ଲୁମେଜି ପଙ୍?
And if you only greet your brothers, what more do you do than others? Do not even the non-Jews do the same?
48 ତିଆସନ୍, ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ଆଡ୍ରକୋତନେନ୍ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ସତଙ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଏତ୍ତେଲେ ସବ୍ତଙ୍ନାବା ।”
You therefore are to be perfect, as your heavenly Father is perfect.
