ଲୁକ 11
1 ବମିୟ୍ତା ଜିସୁନ୍ ଅନ୍ନିଙ୍ ଅବୟ୍ ଜାଗାଲୋଙ୍ ପାର୍ତନାଲନେ; ଆନିନ୍ ପାର୍ତନାନେନ୍ ଆସ୍ରାଡେନ୍ ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍, ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଏ ପ୍ରବୁ, ଜନନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ପାର୍ତନାନେନ୍ ଆସନ୍ ଞଙେଞ୍ଜି, ଆମନ୍ ନିୟ୍ ଏତ୍ତେଲେ ପାର୍ତନାନେନ୍ ଆସନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞଙ୍ଲେନ୍ ।”
One day Jesus was praying in a certain place, and when he finished, one of his disciples said to him, “Lord, teach us to pray, just as John taught his disciples.”
2 ତିଆସନ୍ ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏପାର୍ତନାତନେ, ତିଆଡିଡ୍ ବର୍ନାବା, ‘ଆପେୟ୍, ଅଞୁମ୍ନମ୍ ମଡ଼ିର୍ ଗାମ୍ଲେ ମନାନ୍ନେନ୍ ଡେଏତୋ । ରାଜ୍ୟନମ୍ ଜିରାୟ୍ତୋ ।
So he said to them, “When you pray, say, ‘Our Father in heaven, hallowed be yoʋr name. Yoʋr kingdom come. Yoʋr will be done, on earth as it is in heaven.
3 ଡିତାନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସନାୟ୍ସାୟ୍ ଜନୋମ୍ଜୋମନ୍ ତିୟ୍ଲେନ୍,
Give us each day our daily bread.
4 ଇର୍ସେଲେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ କେମାଲେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଅଡ଼୍କୋ ଡୋସାମର୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏକେମାତାୟ୍ । ମନାଲ୍ମାଲ୍ଲୋଙନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଓରୋଙ୍ଡଙ୍ଲେନ୍ ।’”
And forgive us our sins, for we also forgive everyone who is indebted to us. And lead us not into temptation, but deliver us from evil.’”
5 ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଆନ୍ନିଙ୍ ଆ ଗଡ଼ି ଏନ୍ନେଗୋ ଡକୋ ପଙ୍, ଆରି ଆନିନ୍ ତି ଆ ଗଡ଼ି ଆମଙ୍ ତୁଙାର୍ ତଗଲନ୍ ଇୟ୍ଲେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଇୟ୍ତେ ବରେ, ‘ଏ ଗଡ଼ି, ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ୟାଗି ରୁଟିନ୍ ରେୟାନ୍ ତିୟିଁୟ୍,
Then he said to them, “Suppose one of you has a friend, and yoʋ go to him at midnight and say to him, ‘Friend, lend me three loaves,
6 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅବୟ୍ ଗଡ଼ିଞେନ୍ ତଙରନ୍ ଆଜିର୍ରେନ୍ ଆଡିଡ୍ ଅମଙ୍ଞେନ୍ ତୁଙ୍ଲାୟ୍, ଆରି ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ରନୋଜୋମନ୍ ଆସନ୍ ଅମଙ୍ଞେନ୍ ଇନ୍ନିଙ୍ ତଡ୍ ।’
for a friend on a journey has come to me, and I have nothing to set before him,’
7 ଆରି ଆନିନ୍ ଅମ୍ମନ୍ ସିଲଡ୍ ଜାଲଙ୍ତାୟ୍, ‘ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବାଉଲ୍ଲି ଏମ୍ମେଡଙିଁୟ୍, ସନଙନ୍ ଇଙଡ୍ଲାୟ୍ନି, ଆରି ପସିୟ୍ଞେଞ୍ଜି ଞେନ୍ ସରିନ୍ ଆଲୁଡ୍ଲୁଡ୍ଜି, ଞେନ୍ ଡୋଲନ୍ ଆମନ୍ଆଡଙ୍ ତିୟ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତିଅମ୍ ।’
and he answers from inside and says, ‘Do not bother me! The door is already shut, and my children are with me in bed. I cannot get up to give yoʋ anything.’
8 ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆ ଗଡ଼ିନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ବେଡେନ୍ ଆସନ୍, ଆନିନ୍ ଡୋଲନ୍ ଅଃତ୍ତିୟେ, ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଏର୍ଗନ୍ରଜନ୍ ନମିନ୍କି ନମିନ୍ ଆବ୍ରେଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଡୋଲନ୍, ଆନିନ୍ ଆସନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ସନାୟ୍ସାୟ୍, ଡିୟ୍ତେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ତିୟ୍ତାୟ୍ ।
I tell you, even if he will not get up and give yoʋ anything because yoʋ are his friend, yet because of yoʋr shameless persistence, he will get up and give yoʋ as much as yoʋ need.
9 ଞେନ୍ ନିୟ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ବେଡ୍ବା, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ; ସାୟ୍ବା, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏରବାଙ୍ତେ; ସନଙ୍ଲୋଙନ୍ ଡେବ୍ବା, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ସନଙନ୍ ରୋତନେ ।
So I tell you: Ask, and it will be given to you; seek, and you will find; knock, and it will be opened to you.
10 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନା ବେଡ୍ତେ, ଆନିନ୍ ଞାଙ୍ତେ; ଆନା ସାୟ୍ଡଙ୍ତେ, ଆନିନ୍ ରବାଙ୍ତେ; ଆରି, ଆନା ଡେବ୍ସଙ୍ତେ, ଆନିନ୍ ଆସନ୍ ସନଙନ୍ ରନୋନ୍ ଡେତେ ।
For everyone who asks receives, and he who seeks finds, and to him who knocks it will be opened.
11 ଆରି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ଏନ୍ନେଗୋ ଆ ବାପା ଆନ୍ନିଙ୍ ଡକୋ ପଙ୍, ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅୟନ୍ ବେଡେନ୍ ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଅୟନ୍ ଆ ପାଲ୍ତେଙ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ଆଡଙ୍ ଜାଆଡନ୍ ତିୟ୍ତେ?
Now what father among you, when his son asks for bread, will give him a stone; or again, when he asks for a fish, will give him a serpent instead of a fish;
12 ଅଡ଼େ ଆରେସିମନ୍ ବେଡେନ୍ ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ଆଡଙ୍ ସନକାବ୍ରେଙନ୍ ତିୟ୍ତେ ପଙ୍?
or again, if he asks for an egg, will give him a scorpion?
13 ତିଆସନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପେଲ୍ଲାଜି ଜନଙ୍ଡେନ୍, ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆ ପସିୟ୍ଜିଆଡଙ୍ ମନଙ୍ ମନଙ୍ ତନିୟ୍ତିୟଞ୍ଜି ତିୟ୍ଲେ ଏଗୟ୍ତେ, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ବାପା ରୁଆଙନ୍ ସିଲଡ୍ ତିୟ୍ତିୟ୍ଲଙ୍ତନ୍, ଆ ମୁକ୍କାଗଡନ୍ ଆବ୍ରେତେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ଆନିନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଅରଃ ତିୟେଞ୍ଜି!”
If you then, being evil, know how to give good gifts to your children, how much more will your heavenly Father give the Holy Spirit to those who ask him!”
14 ବମିୟ୍ତା ଜିସୁନ୍ ବୁତନ୍ ଗଙେନ୍, ତି ଆ ବୁତ ଆଜାଡ୍ଡା । ବୁତନ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଆଜିର୍ରେନ୍ ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆଜାଡ୍ଡାନ୍ ଆ ମନ୍ରା କଡାଡ଼ିଲନେ; ସିଲତ୍ତେ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ସାନ୍ନି ଡେଏଞ୍ଜି ।
Now Jesus was casting out a demon that made a certain man mute. When the demon came out, the mute man began to speak, and the crowds were amazed.
15 ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଲୋଙ୍ସିଲଡ୍ ଲାଙ୍ଲେନ୍ନେ ବର୍ରଞ୍ଜି, “ଆନିନ୍ ବୁତଞ୍ଜି ଆ ସୋଡ଼ା ବାଲ୍ଜିବୁଲନ୍ ବାତ୍ତେ ବୁତନ୍ ଗଙ୍ତେ ।”
But some of them said, “By Beelzebul, the ruler of demons, he casts out demons.”
16 ଆନ୍ନାମରଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ମନାଲ୍ମାଲନ୍ ଆସନ୍, ଇସ୍ୱରନ୍ ଡନେମର୍ନମ୍ ଗାମ୍ଲେ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜି ଏଙ୍ଗାଲ୍ଡେନ୍ ଏଜନାଆୟ୍, ତିଆସନ୍ ଆମନ୍ ଅବୟ୍ ସାନ୍ନି କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଅବ୍ତୁୟ୍ଲେନ୍ ଗାମ୍ଲେ ବରେଞ୍ଜି ।
Others were asking him for a sign from heaven, to test him.
17 ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍ ଆନିଃୟମଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଜନାଡାଲେ ବର୍ରନେ, “ଅନ୍ନିଙ୍ ଆ ରାଜ୍ୟ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେଲୋଙ୍ ଡେଲେ ଆ ବିରୁଦଲୋଙନ୍ ଡୋଲନ୍ଡେନ୍, ତିଆତେ ନିଅଂସ ଡେତେ, ଆରି ଆବସିଙନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ତର୍ଡମ୍ ଅଲ୍ସଙ୍ଗାତାଏଞ୍ଜି ଡେନ୍ ତି ଆସିଂ ଅସେଡ୍ତେ ।
Knowing their thoughts, Jesus said to them, “Every kingdom divided against itself is laid waste, and a house divided against itself falls.
18 ଆରି, ସନୁମନ୍ ନିୟ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେଲୋଙ୍ ଡେଲେ ଆନିନ୍ଡମ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙନ୍ ଡୋଲନ୍ନି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆ ରାଜ୍ୟନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ରିଙ୍ ଗାମ୍ଲେ ଅଲ୍ଡକୋନେ? ଞେନ୍ ବାଲ୍ଜିବୁଲନ୍ ବାତ୍ତେ ବୁତଞ୍ଜି ଗଙ୍ତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ତ ଏବର୍ତନେ ।
So if Satan is also divided against himself, how will his kingdom stand? For you say that I cast out demons by Beelzebul.
19 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ବାଲ୍ଜିବୁଲନ୍ ଆ ବୋର୍ସା ବାତ୍ତେ ବୁତନ୍ ଗଙ୍ଲାୟ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ସନଣ୍ଡୋଙ୍ମର୍ବେଞ୍ଜି ଆନା ଆ ବୋର୍ସା ବାତ୍ତେ ବୁତଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଗଙ୍ତଜି? ତିଆସନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ମା ପନ୍ସୁଆତିମର୍ବେଞ୍ଜି ଡେତଜି ।
Now if I cast out demons by Beelzebul, by whom do your followers cast them out? Therefore they will be your judges.
20 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଅଣ୍ଡେର୍ସି ବାତ୍ତେ ବୁତଞ୍ଜି ଗଙ୍ଲାୟ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ରାଜ୍ୟ ଅମଙ୍ବେନ୍ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍ନି ।”
But if I cast out demons by the finger of God, then the kingdom of God has come upon you.
21 “ବୋର୍ସାମରନ୍ ଅଙ୍ଗା ଜାୟ୍ ଅତିଆରଞ୍ଜି ଞମ୍ଲେ ଅବ୍ଜାଡାଲନ୍ ଆସିଙନ୍ ଜଗେତେ, ତି ଜାୟ୍ ଆନର୍ଜେନ୍ ଏରାମ୍ମୁୟ୍ ଡକୋତେ ।
When a strong man, fully armed, guards his own palace, his possessions are secure.
22 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଆନିନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ବୋର୍ସାମରନ୍ ଇୟ୍ଲୋଙ୍ ଇୟ୍ଲେ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଜୁରୁଡାଲେ ଜିନୟ୍ତେ, ତିଆଡିଡ୍ ଅଙ୍ଗା ଅତିଆରଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ ଆସାଲନ୍ ଡକୋଲନେ, ତିଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନିନ୍ ରାଉଡାଲନ୍ ପାଙ୍ଲେ ଜିର୍ତେ, ଆରି ରାଉଜନବଞ୍ଜି ପାଙ୍ଲେ ଇୟ୍ତେ ବନ୍ତାନେ ।”
But when a stronger man attacks and overpowers him, he takes away all the armor in which the man trusted and then distributes the plunder.
23 “ଆନା ଡନେମର୍ଞେନ୍ ତଡ୍, ଆନିନ୍ ବନେରାମର୍ଞେନ୍; ଆରି ଆନା ଞେନ୍ ସରିନ୍ ଅଃତ୍ତର୍ତୁମେ, ଆନିନ୍ ବୁର୍ବୁରାୟ୍ତେ ।”
Whoever is not with me is against me, and whoever does not gather with me scatters.
24 “ଏର୍ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍, ଅବୟ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିରେନ୍ ସିଲଡ୍ଡେନ୍, ଆନିନ୍ ଡାଆ ତଡ୍ ରେଙନ୍ ବୁଲ୍ଲେଲେ ଲୋଲୋନେନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ତେ ସାଜେ, ଆନିନ୍ ତିଆତେ ଅଃନ୍ନିୟ୍ଞାଙେ, ତିଆସନ୍ ଆନିନ୍ ଗାମ୍ତେ, ‘ଞେନ୍ ଅଙ୍ଗା ଆସିଂ ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରାୟ୍, ତି ଆସିଂ ଞେନ୍ ୟର୍ତନେ ।’
“When an unclean spirit has gone out of a person, it goes through waterless places seeking rest. But when it does not find any, it says, ‘I will return to the house I left.’
25 ଆନିନ୍ ୟର୍ରନ୍ ତି ଆସିଂ ଆଜଜ ଆତର୍ଜ ଆରି ମନଙ୍ଡମ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେ ।
When it arrives, it finds the house swept and put in order.
26 ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆନିନ୍ ଆରି ଜିର୍ରେ ଆନିନ୍ ସିଲଡ୍ ଜବ୍ର ପେଲ୍ଲା ଆରି ସାତଟା ପୁରାଡ଼ାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଓଡ୍ଡେଲେ ଇୟ୍ତେ ଓରୋଙେଜି, ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ତେତ୍ତେ ଗନ୍ଲନ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ଡକୋନେଜି, ଆରି ତି ଆ ମନ୍ରା ଆମ୍ମୁଙ୍ ଆ ଡଣ୍ଡ ସିଲଡ୍ ତିକ୍କି ଆ ଡଣ୍ଡ ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ ପରାନ୍ସାତ୍ତିନ୍ ଡେତେ ।”
Then it goes and takes along seven other spirits more evil than itself, and they go and dwell there, and the last state of that person becomes worse than the first.”
27 ଜିସୁନ୍ କେନ୍ ଆ ବର୍ନେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆବର୍ରନେନ୍ ଆଡିଡ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ ଆଇମରନ୍ ସୋଡ଼ା ସର୍ରଙନ୍ ବାତ୍ତେ ବର୍ରନେ, “ଅଙ୍ଗା ଅୟୋଙ୍ ଆମନ୍ଆଡଙ୍ କୋଡ୍ଲମ୍, ଆରି ଆନା ଆମନ୍ଆଡଙ୍ ମେମେଲମ୍ ଆନିନ୍ ସନେନ୍ସେନ୍ ।”
As Jesus was saying these things, a woman from among the crowd lifted up her voice and said to him, “Blessed is the womb that bore yoʋ, and the breasts at which yoʋ nursed.”
28 ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍ ଗାମେନ୍, “ଇଜ୍ଜା, ଆର୍ପାୟ୍ ଆନାଜି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଅମ୍ଡଙ୍ତଜି ଆରି ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ତଞ୍ଜି ଆନିଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍ ।”
But he said, “Blessed rather are those who hear the word of God and obey it.”
29 ମନ୍ରାଞ୍ଜି ରୁକ୍କୁ ରୁକ୍କୁଡାଲନ୍ ଜିସୁନ୍ ଆମଙ୍ ଆକ୍ରୁଡ଼ାୟ୍ଲଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଆନିନ୍ ବର୍ରନେ, “ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ପେଲ୍ଲାଜି, କେନ୍ଆନିଞ୍ଜି ଅରମ୍ମଡନ୍ ସାୟ୍ତଜି, ବନ୍ଡ ଜୁନସନ୍ ଆରମ୍ମଡ୍ ତୁମ୍ କେନ୍ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ, ଆରି ଅନ୍ନିଙ୍ ଆରମ୍ମଡ୍ କେନ୍ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଅଃଡ୍ଡେଏ ।
Now as the crowds were increasing, Jesus began to say, “This generation is evil. It asks for a sign, but no sign will be given to it except the sign of Jonah the prophet.
30 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜୁନସନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ନିନିବିବାଜି ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ଅରମ୍ମଡନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡେଏନ୍, ତିଅନ୍ତମ୍ ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ଆସନ୍ ଅରମ୍ମଡନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡେତେ ।
For just as Jonah became a sign to the people of Nineveh, so also will the Son of Man be to this generation.
31 ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ ଗଡ୍ ଡକୋନ୍, ସିବା ଡେସାନ୍ ଆ ରାଣି ପନ୍ସୁଆତିଲୋଙନ୍ କେନ୍ ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ସରିନ୍ ଡୋଲନ୍ କେନ୍ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ଡୋସାତଜି, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ସୋଲମନ୍ ରାଜାନ୍ ଆ ଜନନାବର୍ ଅନମ୍ଡଙନ୍ ଆସନ୍ ପୁର୍ତିନ୍ ଆନେଙ୍ ସିଲଡ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍; ଆରି ଗିୟ୍ବା, ସୋଲମନନ୍ ସିଲଡ୍ ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ ସୋଡ଼ା ବର୍ନେନ୍ କେନ୍ତେନ୍ନେ ଡକୋ ।
The queen of the South will rise up at the judgment with the men of this generation and condemn them, for she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon, and behold, something greater than Solomon is here.
32 ନିନିବିନ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ପନ୍ସୁଆତିଲୋଙନ୍ କେନ୍ ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ସରିନ୍ ଡୋଲନ୍ କେନ୍ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ଡୋସାତଜି, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ଜୁନସନ୍ ଆନପ୍ପୁଙ୍ବର୍ ବାତ୍ତେ ଆବ୍ୟର୍ବୁଡ୍ଡିଲଞ୍ଜି; ଆରି ଗିୟ୍ବା, ଜୁନସନ୍ ସିଲଡ୍ ଆରି ଗୋଗୋୟ୍ ସୋଡ଼ା ବର୍ନେନ୍ କେନ୍ତେନ୍ନେ ଡକୋ ।”
The men of Nineveh will rise up at the judgment with this generation and condemn it, for they repented at the preaching of Jonah, and behold, something greater than Jonah is here.
33 “ଆନ୍ନିଙ୍ ପିଙ୍କନ୍ ତର୍ରେ ଆସସରେଙନ୍ ଅଡ଼େ ମାଡ଼ିଞନ୍ ଆ ଜାୟ୍ତା ଅଃଡ୍ଡକ୍କୋଏ, ବନ୍ଡ ପିଙ୍କପିଲନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଡକ୍କୋତେ, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଅମ୍ମନ୍ ଆଗ୍ରନ୍ତେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ସାଆରନ୍ ଗିୟ୍ଲେ ରପ୍ତିତଜି ।
“No one lights a lamp and puts it in a hidden place or under a basket. Instead, it is put on a lampstand, so that those who come in may see its light.
34 ଅମଡ୍ବେନ୍ ଡଅଙନ୍ ଆ ପିଙ୍କ । ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଅମଡ୍ବେନ୍ ମନଙ୍ ଡକୋତେ, ତିଆଡିଡ୍ ସମ୍ପରା ଡଅଙ୍ବେନ୍ ନିୟ୍ ସାଆର୍ତେ; ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ତିଆତେ ପରାନ୍ସାତ୍ତିନ୍ ଡକୋତେ, ତିଆଡିଡ୍ ଡଅଙ୍ବେନ୍ ନିୟ୍ ଲୋଙଡ୍ତେ ।
The lamp of the body is the eye. So when yoʋr eye is clear, yoʋr whole body is full of light. But when yoʋr eye is bad, yoʋr body is full of darkness.
35 ତିଆସନ୍ ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା, ଏଙ୍ଗାଲ୍ଡେନ୍ ଉଗର୍ବେନ୍ ଆ ସନାଆର୍ ଲୋଙଡ୍ ଡେଡଙ୍ ତଡ୍ ।
Therefore make sure that the light within yoʋ is not darkness.
36 ତିଆସନ୍ ସମ୍ପରା ଡଅଙ୍ବେନ୍ ସାଆର୍ଡାଲେ, ଆରି ତେତ୍ତେ ଅନ୍ନିଙ୍ଲୋଙ୍ ଲୋଙଡନ୍ ଅଃଡ୍ଡକୋଲୋ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ପିଙ୍କନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଆକ୍ରାନ୍ ତର୍ରେ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ଅବ୍ସାଆର୍ତବେନ୍, ତିଅନ୍ତମ୍ ସମ୍ପରା ଡଅଙ୍ବେନ୍ ସାଆର୍ତେ ।”
If then yoʋr whole body is full of light, having no part dark, it will be entirely light, like when a lamp gives yoʋ light with its rays.”
37 ଜିସୁନ୍ ବର୍ନେନ୍ ଆରବ୍ସୁଜ୍ଜେଏନ୍ ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଅବୟ୍ ପାରୁସିନ୍, ଗାଗାନେବାନ୍ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ଆସିଙନ୍ ଓଡ୍ଡେଲାୟ୍, ତିଆସନ୍ ଜିସୁନ୍ ପାରୁସିନ୍ ଆସିଂ ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ଲେ ଗାଗାନେ ।
As Jesus was speaking, a Pharisee invited him to have a meal with him, so Jesus went in and reclined at the table.
38 ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍ ମନଙ୍ ଏର୍ଗନିୟ୍ଡାନେନ୍ ଆଗ୍ରାଗାଲନେନ୍ ଆସନ୍, କେନ୍ଆତେ ଗିୟ୍ଲେ ପାରୁସିନ୍ ସାନ୍ନି ଡେଏନ୍ ।
The Pharisee was amazed when he saw that Jesus did not first perform the ritual washing before the meal.
39 ସିଲତ୍ତେ ପ୍ରବୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଆମ୍ୱେନ୍ ପାରୁସିଞ୍ଜି ସିମ୍ମାନ୍ ଡ ସଡ଼ୁଆନ୍ ଆ କିଣ୍ଡୋଙ୍ ତୁମ୍ ଏଗିୟ୍ଡାତେ, ବନ୍ଡ ଅମ୍ମବେନ୍ ରାଉନ୍ ଡ ପେଲ୍ଲାଲୋଙନ୍ ଆବରିୟ୍ ।
So the Lord said to him, “You Pharisees clean the outside of the cup and the platter, but inside you are full of plunder and evil.
40 ଏ ଏର୍ବୁଡ୍ଡିଜି, ଆନା ବାୟରାନ୍ ଗବ୍ଡେଲେନ୍, ଆନିନ୍ ଅମ୍ମନ୍ ନିୟ୍ ପଙ୍ ଅଃଗବ୍ଡେଲ୍ଲୋ?
You fools! Did not he who made the outside also make the inside?
41 ଆର୍ପାୟ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆତେ ଇନିଜି ଡକୋ, ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଡୋଲେୟ୍ମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତିୟ୍ତିୟ୍ବା; ଆରି ଗିୟ୍ବା, ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ମନଙ୍ ।”
But give as alms the things that are on the inside, and behold, everything will be clean for you.
42 “ବନ୍ଡ ୟୋଙ୍, ପାରୁସିଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପୋଦିନାନ୍, ଆରୁଦନ୍, ଆରି କୋତ୍ତାବେନ୍ ଆ ଜନବ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଦସମାଂସ ଏତିୟ୍ତେ, ଆରି ମନଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଡନୁଙ୍ୟମ୍ ଅମଙ୍ଗଡ଼ାୟ୍ ଏଏମ୍ମେତନ୍; ବନ୍ଡ କେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ ଲୁମ୍ବା, ଆରି ଆନ୍ନାଜିଆତେ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଅମଙ୍ଗଡ଼ାୟ୍ ଏଡକୋଡଙ୍ନେ ।”
“But woe to you, Pharisees! For you tithe mint, rue, and every herb, yet you ignore justice and the love of God. These you ought to have done without neglecting the others.
43 “ୟୋଙ୍ ପାରୁସିଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରନୁକ୍କୁସିଂଲୋଙନ୍ ସୋଡ଼ା ତରଙ୍କୁମନ୍ ଡ ସୟ୍ତାରେଙନ୍ ଅବ୍ଲୋମ୍ଲୋମ୍ନେନ୍ ଏଲଡୟ୍ତେ ।
Woe to you, Pharisees! For you love the best seats in the synagogues and greetings in the marketplaces.
44 ୟୋଙ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଃଗିୟ୍ତାଏନ୍ ଆ ମସାନ୍ନି ଅନ୍ତମ୍, ତି ଆ ତୋଣ୍ଡୋ ଆତ୍ରଙିୟ୍ତନେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜି କେନ୍ଆତେ ମସାନ୍ନି ଗାମ୍ଲେ ଅଃଜ୍ଜନାଏଜି ।”
Woe to you, scribes and Pharisees, hypocrites! For you are like unmarked graves, which people walk over without realizing it.”
45 ସିଲତ୍ତେ ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ଜାଲଙେନ୍, “ଏ ଞନଙ୍ତିୟ୍ମର୍, କେନ୍ଆତେଜି ଆମନ୍ ବର୍ରନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ନିୟ୍ ଅଲ୍ଲଗନ୍ଡ୍ରୟ୍ ଏମ୍ମେତଲେନ୍ ।”
In response one of the lawyers said to him, “Teacher, by saying these things, yoʋ insult us as well.”
46 ଜିସୁନ୍ ଗାମେନ୍, “ୟୋଙ୍, ବନାଁୟ୍ବର୍ ଆପଡ଼େନେମର୍ଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଲଗିନ୍ଡମନ୍ ଆ ବିଡ଼ାର୍ ଏଲାତ୍ତିନ୍ତଜି ଆରି ଆମ୍ୱେନ୍ଡମ୍ ଅଜିଡ୍ ଜାକିଁୟ୍ ବ ଅଣ୍ଡେର୍ସି ବାତ୍ତେ ତିଆତେ ଇସିଙ୍ ଏଃତ୍ତେକ୍କେଏ ।
But Jesus said, “Woe to you lawyers as well! For you burden people with burdens that are hard to bear, but you yourselves do not touch the burdens with even one of your fingers.
47 ୟୋଙ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆ ମସାନ୍ନି ଏତୁବ୍ତେ, ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ସମ୍ୱବେଞ୍ଜି ।
Woe to you! For you build the tombs of the prophets, but it was your fathers who killed them.
48 ତିଆସନ୍, ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଆସନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସାକି ଡକୋଜି ଆରି ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଅବ୍ତୁୟ୍ତନେ; ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ସିନା ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସମ୍ୱବେଞ୍ଜି, ବନ୍ଡ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆ ମସାନ୍ନିଞ୍ଜି ଏତୁବ୍ତେ ।
So you bear witness to and approve of the works of your fathers, for they killed the prophets, and you build their tombs.
49 ତିଆସନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ନିୟ୍ ଆ ଜନନାନ୍ ବାତ୍ତେ ବର୍ରନେ, ‘ଞେନ୍ ଆମଙଞ୍ଜି ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ଡ ଅନାପ୍ପାୟଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତାୟ୍; ଆନିଞ୍ଜିଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଲାଙ୍ଲେନ୍ନେଆଡଙ୍ ଆନିଞ୍ଜି ସମ୍ୱବ୍ତଜି ଆରି ଲାଙ୍ଲେନ୍ନେଆଡଙ୍ ଡଣ୍ଡାୟ୍ତଜି ।’
That is why the wisdom of God said, ‘I will send them prophets and apostles, some of whom they will kill and some of whom they will persecute.’
50 ପୁର୍ତିନ୍ ଆଗ୍ରଡେଲେନ୍ ସିଲଡ୍ ଉଲନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଅଡ଼୍କୋନ୍ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ସମ୍ୱବେଞ୍ଜି ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ସନୁଜ୍ଜାୟ୍ କେନ୍ ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ପନାଙନ୍ ଡେତେ ।
As a result, this generation will be held accountable for the blood of all the prophets that has been shed from the foundation of the world,
51 ଏବଲନ୍ଆଡଙ୍ ଆସ୍ରମ୍ବବେଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଉଲନ୍, ଜିକରିୟନ୍ଆଡଙ୍ ମଡ଼ିର୍ ତନମ୍ପିଲନ୍ ଡ ସରେବାସିଙନ୍ ଆ ମଡ୍ଡିଲୋଙ୍ ଆସ୍ରମ୍ବବେଞ୍ଜି ଜାୟ୍, କେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ସନୁଜ୍ଜାୟ୍ କେନ୍ ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ପନାଙନ୍ ଡେତେ । ଓଓ, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, କେନ୍ ନମିଜି ଆ ମନ୍ରାଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ପନାଙନ୍ ଡେତେ ।”
from the blood of Abel to the blood of Zechariah, who perished between the altar and the house of God. Yes, I tell you, this generation will be held accountable.
52 “ୟୋଙ୍, ବନାଁୟ୍ବରନ୍ ଆପଡ଼େନେମରଞ୍ଜି ପନବ୍ରଡନ୍ ଏଞାଙ୍ତେ, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଜନନାନ୍ ଆ କଡ୍ଡା ଅମଙ୍ବେନ୍ ଏଡକ୍କୋଏନ୍; ଆମ୍ୱେନ୍ଡମ୍ ଏଃଗନ୍ଲୋ, ଆରି ଗଙ୍ଗନନ୍ ଆସନ୍ ଆସ୍ରାଜେଞ୍ଜି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ଏଡଙେଞ୍ଜି ।”
Woe to you lawyers! For you have taken away the key of knowledge. You yourselves have not entered, and you have hindered those who were trying to enter.”
53 ଆରି, ଜିସୁନ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ଆଜିର୍ରେନ୍ ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଡ ପାରୁସିଞ୍ଜି ଆକ୍ରାନ୍ ବରାବ୍ଡାଲେ,
As he was saying these things to them, the scribes and the Pharisees began to oppose him fiercely and to question him closely about many things,
54 ଆ ତଅଡ୍ଲୋଙନ୍ ଅନ୍ନିଙ୍ ଆ ବର୍ନେ ଞମ୍ଞମନ୍ ଆସନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଏର୍ଜାଡ଼ିକାନ୍ ଆ ବର୍ନେଜି ବରେଞ୍ଜି ।
lying in wait for him and seeking to catch him in some word coming out of his mouth, so that they might accuse him.
