Uluka 1
1 Anu gbardang waa wuzi u inko iriba u nyettke u timum sa taa myinca anyimo aru.
如你所知，很多人都曾试图用文字记录我们参与的成就。
2 Kasi anime sa wa nyan duru, an deba sa wa tari ajeni, we ana kadura wani.
他们所记录的证据，来自最早见证和传递上帝讯息之人。
3 Barki anime ani mi ma, sa ma gunguzuno memerum timum ti riri ti tuba sa mi ma nyettiki i inde hu unu udandang Tiyofilos.
由于我从始至终都参与其中，所以应该可以准确无误地撰写所发生的一切。
4 Bati irusi kadere ki mum besa abezizi shi.
敬爱的提阿非罗们，我之所以这么做，是为了让你们确认自己所学之道完全值得信赖。
5 Anyimo a tiye ti Hiridus, Ugomo wa Yahudawa, ure una katuma ka Asere ma rani niza ni meme zakariya, masuri u watu u Abija. Une umeme ma suri anikura ni Haruna mani, niza ni meme naa zi Alisabatu.
希律担任犹太王的那段时间，亚比雅班里有一位名叫撒迦利亚的祭司，他妻子以利沙伯是亚伦的后人。
6 Vat uwe ana biyyau bi Ugomo Asere wani, anu tarsa u inso u tize ta Asere.
他们的一举一动都遵循上帝正道，严格遵守主所立下的一切诫命规条。
7 Ani me waa zin vana ba, barki sa Alisabatu ma kem uyoo ba vat uwe waa mu una.
但他们没有孩子，因为以利沙伯无法生育，而且二人都年岁已高。。
8 Yaa cukuno sa Zakariya ma raa ahira Asere ma zinu cira ukatuma ka kadura kage sa a nya me.
有一天，撒迦利亚按照排班的时间履行作为上帝祭司的职责，
9 Kasi sa aka zauka debe sa madi hang kadura me, aka zauka a nyimo zauka barki katuma ku Ugomo Asere barki upunsa umucungo.
照惯例抽签后，他被选中进入主的神庙上香。
10 Vat ni ori na nabu wadi wuzi biringara amatara ingi azin nu punsa umucungo.
在烧香的过程，众人都在外面祈祷。
11 Aname Bibe bi kadura ka Asere ba eh me bi tonno a tari ti nare ta hira u agadi ahira upunsa u wito unice.
这时天使向撒迦利亚显化，立于香坛的右侧。
12 Sa Zakariya ma iri me ma wu zabot biyau bi meki me.
撒迦利亚见状颇感惊慌，非常害怕。
13 Ani me bibe bi kadura ka Asere bi gun me, “Kati u kunna biyau ba, Zakariya, barki a kunna biringara bi we me. une uwe me madi yoo vana adi nya me niza Yuhana.
天使说：“撒迦利亚，别害怕，上帝听到了你的祈求。你妻子以利沙伯将为你生下一子，你将为他起名为约翰。
14 Udi kunna mang nan shew, anu gbardang wadi kunna urunta uyoo umeme.
这孩子会为你带来欢喜和快乐，许多人都会来庆祝他的降生。
15 Madi cukuno unu udangdang a hira Asere madi da sa me ubere ba, nani bire bi sizasiza bini kara ba, madi myinca in bi be usuro apuru a inome.
他将成为主面前的尊者，滴酒不沾，未降生之前便有圣灵附体。
16 Adi kurzo a Isarailawa gbardang a hira Ugomo uwe me Asere.
他将带领众多以色列人，回到主、也就是他们的上帝身边。
17 Madi haki in mu henu mubi be nan nikara ni Iliya. Madi wuzi anime bati ma gamirka muriba manka coo ahira ahana, bati anu zatu kunna utize wadi haaki unu sa abarka anu Ugomo Asere mani.
他将以以利亚的圣灵和力量走在前，劝说父亲们关爱自己的儿女，规劝悖逆之人走正道，让民众准备好迎接主。”
18 Zakariya magun bibe bikadura ka Asere, “Indi wu aneni in rusi ani me? mi be ucokoro, une um uwari.”
撒迦利亚问天使：“我要如何相信这一切？我老了，我妻子也是一把年纪。”
19 Bibe bi kadura ka Asere, bi kabirka bi gun me, “Mi mani Jibirailu, debe sa ma tunzino aje Asere. A tumum in buki we, tize turunta.
天使回答：“我是上帝面前的加百列，奉命向你传话，告诉你这个好消息。
20 Ira, udi cukuno ubabana udda boo tize ba, se rono be sa timum tigeme tidi myinca. Ane ani barki daki ya hem in tize tum ba, sa tidi myinca anyimo uganiya uhuma.”
但你并不相信我所说的一切，所以你会失语，直到我所言之事成真，你才能开口说话。”
21 Uganiya anu waa zin nu be u Zakariya. waa innu simira sa ma ziki uganiya gbardang a nyimo udenge Asere.
众人正在外面等候撒迦利亚，见他迟迟未从神庙出来，很是奇怪。
22 Sa ma suri, dama kem ache u boo utize nan we ba. Wa rusi ma iri imum a tiroo sa ma rani a nyimo udenge Asere. Maa wuzi kasi ubabana sarki tize.
但他出来时却真的失语了，无法讲话，只能打手势。于是众人意识到刚才在神庙中出现了神迹。
23 Sa tiye ti katuma kame me ka aki, ma dusa akura ameme.
他完成自己的职责后便回了家。
24 Usuro atiye ti geme, une umeme Alisabatu ma wu apuru tipeu cibi ma ciki nihunzi me. Magu,
几天后，他妻子以利沙伯果真怀孕，在家中待了五个月。
25 “Imum be sa Asere ma wuzum bati ma karum mu'i aje anabu.
她说：“这一切是主的旨意，他这样待我，便是要让我不再在世人面前感到羞辱。”
26 Anyimo upeu utasi, Asere maa tumi bibe bika kadura ka Asere Jibirailu anipin nu Galili sa agusan u Nazaret.
在怀孕的第六个月，上帝派天使加百列来到加利利的拿撒勒镇，现身在一个名叫玛利亚的少女面前。
27 Ahira aku bura ku mare manyani niza me Isubu uni nikura ni Dauda mani, niza niku bura me Maryamu.
玛利亚当时已与一位名叫约瑟夫的男人订婚。
28 Ma eh magun kubura me, “Ni isi, hu sa wa kem ukaba Asere mazi nan hu.”
天使向她问候，然后对她说“你很幸运，主与你同在。”
29 Anime, ubasa u kubura me uhun ne me barki agburang magu “niyaya ni isi nazige me.”
玛利亚对此颇感困惑，不知道这问候到底意味着什么。
30 Bibeu bi kadura ka Asere bi gu, “Kati ukunna biyau ba, Maryamu, hu wa kem uhem ahira Asere.
天使说：“玛利亚，不要怕！因为上帝已对你施以恩典。
31 Ira, udi wu apuru u yoo vana udi nya me niza 'Yeso'.
你将怀孕生子，那婴儿将起名叫耶稣。
32 Madi wu niza adi tisa me vana ugomo udadang. Ugomo Asere madi nya me ukpanku wa acoo me Dauda.
他将成为一位伟人，被称为至高上帝之子，上帝将把向其赐予祖先大卫的王位，
33 Madi wuzi tigomo akura a Yakubu sarki umarsa, tigomo ti manyanga ma meme tida mara ba.” (aiōn g165)
他将永远统治雅各的家园，他的王国将永续存在。” (aiōn g165)
34 Maryamu magun bibeu bi kadura ka Asere me, “Adi wu aneni imum igeme iwu, mi sa inda tam vana uruma ba?”
玛利亚问天使：“但这怎能可能？我还是处女。”
35 Bibeu bi kadura ka Asere bi kabirka bi gun me, “Bibeu biriri bi di eh we in nikara nu Ugomo Asere. Ane ani unu ulau sa udi yoo me adi tisa me vana Asere.
天使回答：“圣灵将降临于你，至高上帝将笼罩于你。那即将诞下的婴儿生而神圣，将被称为上帝之子。
36 Ira, uhenu uweme Alisabatu ma wuna apuru anyimo a tiwari, upeu utasi wa zigeme in na apuru sa a tisa me unu wabi.
甚至连你的亲戚以利沙伯都怀孕了，人们说那女人无法生育，现在怀胎已有六个月。
37 Rusa ire imum ida tekime nikara na Asere ba.”
对于上帝而言，一切皆有可能。”
38 Mariyamu magu, “Ira mi une ukatuma ka Asere kani. Ca kadura ka weme ka cukuno anime.” Anime Bibeu bi kadura ka Asere bi dusa.
玛利亚说：“我听你的，随时准备服侍上帝，愿你所言的事情发生在我身上。”于是天使便离开了。
39 Mariyamu ma hiri dibe dibe ati ye tigino me ma ha anyimo ani pana ni nipin nu Yahudiya.
稍后，玛利亚准备了一下便急忙赶去犹太山地的一座城市，
40 Ma dusa akura a Zakariya maka iso Alisabatu.
来到撒迦利亚的家。她走进屋向以利沙伯问安。
41 Sa Alisabatu ma kunna ni isi ni Maryamu, vana umeme anyimo apuru ma hinna, anime Alisabatu ma myinca in bibeu bi lau.
听见玛利亚的问候，以利沙伯腹中的婴儿立刻开始跳动，表达着喜悦。圣灵注入了以利沙伯的体内，
42 Ma yeze ni myirang ni meme in nikara magu, “Hu unu imum iriri ini anyimo aneh, imum iriri ini a zo iburu ini ba apuru aweme.
于是她高声说：“你是一位如此有福的女人，你腹中的婴儿能由你诞下，也是一种福气！
43 Nyanini ya kem sa a'ino Asere am ma aye ahira am?
我太荣幸了，我主之母能够造访我的寒舍。
44 Ira, uganiya sa ni isi niwe me na ribem a titui, vana apuru amme ma hinna inni riba irum.
听到你问候的那一刻，我腹中的婴儿就欢喜跳跃。
45 Imumu ihuma ini me sa ma hem agi timum sa abuki me ta suri ahira Asere.”
你真荣幸，因为你已确信，主将把对你的承诺变为现实！”
46 Mariyamu magu, “Iriba im nonziko Asere.
玛利亚说：“赞美主！
47 Bibeu bum ba kunna mang inna Asere unu bura um.
上帝救世主让我如此欢喜，
48 Barki anime ma ira usiziki me urere u'eh. Barki uhira ana me uhana uka biki ure ucara wadi nonzo Asere.
因为我作为他的仆人，尽管身世卑微，他却决定垂青于我。今后万代都会认为我是获得赐福之人。
49 Barki anime meme ugomo udangdang sa ma wuzam anyimo aniza nu meme ni lau.
全能上帝对我做出伟大之举，他的名字如此神圣。
50 Ubenki umeme uda marsa me ba uzika ucara u hana ucara sa wa nonzo me.
他的怜悯将在尊敬他的世界中传递。
51 Ma bezi nikara in tari tume, ma samirka ande sa wazin nu wetere unu basa umuriba muwe me.
他凭借其力量，击败了那些自作聪明之人。
52 Maa tuzo ahana atigomo a makpanku mawe me maduku yaze ande sa wa sizikiwe.
他能够让位高权重之人跌落王位，让谦卑之人获得升华，
53 Maa rin ina nu mukomo inti mum tiriri, anu u kem, ma gidi we wa dusan tari ti hura.
他让饥肠辘辘之人饱餐美食，也让富足之人两手空空。
54 Ma benki urere u meme Isaraila, bati ma ringi, ma bezi me iriba ineze.
在他的帮助下，他的仆人以色列将永记他的怜悯， (aiōn g165)
正如他向我们先父、亚伯拉罕及其后裔所做的承诺。”
56 Mariyamu ma cukuno nan Alisabatu ti peu ti taru maduku kuri akura ameme.
玛利亚和以利沙伯同住了三个月，然后便返回自己的家。
57 Aname sa tiye tu yoo uvana u Alisabatu ta wuu ma yoo vana uruma.
以利沙伯终于诞下一名男婴。
58 Anu utura ume me nan nanu akura aweme wa kunna agi Asere a bezi me iriba ineze kang, wa kunna mang nan me.
邻居和亲戚们得知主向她施以如此善意，便和她一同庆祝。
59 Sa a cukuno anime rono uwitutari wa eh wa gbari vana me, wada nyame niza “Zakariya” usuro acoo me.
到了第八天，他们前来为孩子行割礼，打算让他随父亲的名字叫撒迦利亚。
60 Daki aneba a inome magu, “Manyarum, adi tisame Yuhana”
但以利沙伯说：“不要，他应该叫做约翰。”
61 Wa gunme, “Uye mazoni sa a tisame inni za nigeme anyumo anu henu uweme”.
众人回答：“但你的亲戚中并没有这样的名字。”
62 WA wuzi ure ugunguzino niya niza nini acoo ma nyara a nyame.
他们通过手势询问孩子的父亲撒迦利亚，询问他的意见。
63 Acoo me ma ikiwe imumbe sa madi nyettike nizameni, “Ma nynyettike yuhana” imumme i nyawe biyau vat uwe.
撒迦利亚示意要写字。令众人诧异的是，他写下的是：“他就叫约翰。”
64 Sa ma poko anyo ameme ni lem me ni dusa derti, ma buu tiza nan ni nonzo na sere.
忽然他再次开口说话了，开始赞美上帝。
65 Biyau bi meki anume ta dusa piit apana a ma nyanga ma Yahudawa.
这一切让住在周围的人心生敬畏，这个消息很快就传遍整个犹太山地。
66 Ande sa wa kunna tize tiginome wa inki tini amu riba vat, wagusi, “Nyanini vana ugeme madi cukuno fee?” Barki sa tari ta Asere tizi nanme.
众人听闻此事便思量它的含义：“这孩子将会成为怎样的人？”因为很显然，他对上帝而言非常特别。
67 “Ni nonzo na Asere, Asere a Isarailawa, barki sa ma aye ubenki nan nuguguzino u bura anabu.
婴儿的父亲撒迦利亚体内充满了圣灵，他预言道：
68 Asere anu Israila azi gongon, barki ma kem makuri ma nya nice barki anu a meme.
“主就是以色列的上帝，他如此伟大，因为他降临到子民之中，为其赋予自由，
69 Ma yezen duru ni hure nu bura uru a nyumo ani kura ni Dawuda,
他向其仆人大卫的家族赐予伟大的救赎，
正如他自古以来借由其神圣先知所传达的预言。 (aiōn g165)
71 Madi eh duru in nunu bura a tari ta nu nyara u huza uru vat sa da wa hem in haru ba.
他承诺拯救我们摆脱敌人，远离那些憎恨我们的人。
72 Madi wuzi anime bati ma bezi anka coo uru iruba ineze nan ni mum be sa wa barka ire-re wa inki,
他怜悯我们的祖先，记得他的圣约，
73 Imum be sa wamu barka nan Ibrahim a coo uru.
那是他向我们的祖先亚伯拉罕所发誓言。
74 Ma tonikon duru, indabe sa a burin duru a tari tanu nyara uhuza uru, tidi tarsime sarki biyyau,
他让我们摆脱恐惧，从敌人手中拯救我们，
75 Ahira a lau, tidi cukunoni tau vat ti yei turu.
这让我们可以毕生遵循正道并服侍于他。
76 Eh, nan hu, vaname, adi gum me una kadura ka hira a dandang, ane ani udi nani ahira a Asere bati ubarka tina, ukuri ubarka anabu barki u aye umeme,
尽管你现在只是一个婴儿，但却会被称为至高上帝的先知，因你将先于主之前，为他铺好道路，
77 Ubuki anabu abanga ubenki nan nu visa u sizikime uweme.
通过宽恕其子民的罪，传播救赎的讯息。
78 Udi cukunoo anime barki ubenki sa Asere wa wuzin duru usuru uwui ahira ana za ma eh u benki uru,
蒙上帝对我们的关爱怜悯，天堂的黎明将降临照耀我们，
79 Ti bezi ma saa ahira ande sa wa ciki ama rew nan nu hurtu iwono. madi wuzi anime bati ma tarsi in tibuna turu u hana ahira ati cukum ti mang”.
照亮那些活在黑暗中、笼罩在死亡阴影中的人，引导我们走上平安之路。”
80 Aname sa vaname ma unna ma wu nikara abi beu, ma ciki ani jaa uka biki tiyei to suru umeme anyumo anu a Isaraila.
这个叫做约翰的男孩逐渐长大，精神变得很强大。他一直住在荒野之中，等待在以色列人中公开露面的时机。
