Proverbi 20

1 Il vino [è] schernitore, e la cervogia [è] tumultuante; E chiunque ne è vago non è savio.

Vera është tallëse, pija dehëse është e turbullt dhe kush jepet pas tyre nuk është i urtë.

2 Il terrore del re [è] come il ruggito del leoncello; Chi lo provoca ad indegnazione pecca [contro a] sè stesso.

Frika e mbretit është si ulërima e luanit; kush ia nxit zemërimin mëkaton kundër vetë jetës së vet.

3 [Egli è] gloria all'uomo di rimanersi di contesa; Ma chiunque è stolto si fa schernire.

Éshtë një lavdi për njeriun t’u shmanget grindjeve, por çdo budalla përzihet në to.

4 Il pigro non ara per cagion del freddo; [E poi] nella ricolta va accattando, e [non trova] nulla.

Përtaci nuk lëron për shkak të të ftohtit; për pasojë do të lypë në kohën e vjeljeve, por nuk do të ketë asgjë.

5 Il consiglio nel cuor dell'uomo [è] un'acqua profonda; E l'uomo intendente l'attignerà.

Këshilla në zemrën e njeriut është si uji i thellë, por njeriu me mend do të dijë të mbushë nga ai ujë.

6 Il più degli uomini predicano ciascuno la sua benignità; Ma chi troverà un uomo verace?

Shumë njerëz shpallin mirësinë e tyre; por kush mund të gjejë një njeri besnik?

7 I figliuoli del giusto, che cammina nella sua integrità, [Saranno] beati dopo di lui.

I drejti ecën në ndershmërinë e tij; bijtë e tij do të bekohen pas atij.

8 Il re, sedendo sopra il trono del giudicio, Dissipa ogni male con gli occhi suoi.

Një mbret që ulet mbi fronin e gjyqit davarit me vështrimin e tij çdo të keqe.

9 Chi può dire: Io ho purgato il mio cuore, Io son netto del mio peccato?

Kush mund të thotë: “Pastrova zemrën time, jam i pastruar nga mëkati im”?

10 Doppio peso, e doppio staio, [Sono] amendue cosa abbominevole al Signore.

Peshimi i dyfishtë dhe matja e dyfishtë janë që të dyja gjëra të neveritshme për Zotin.

11 Fin da fanciullo [l'uomo] è riconosciuto da' suoi atti, Se egli [sarà] puro, e se le sue opere [saranno] diritte.

Edhe fëmija me veprimet e tij tregon në se ajo që bën është e pastër dhe e ndershme.

12 Il Signore ha fatte amendue queste cose: E l'orecchio che ode, e l'occhio che vede.

Veshin që dëgjon dhe syrin që sheh i ka bërë që të dy Zoti.

13 Non amare il sonno, che tu non impoverisca; Tieni gli occhi aperti, [e] sarai saziato di pane.

Mos e duaj gjumin që të mos varfërohesh; mbaji sytë hapur dhe do të kesh bukë sa të ngopesh.

14 Chi compera dice: [Egli è] cattivo, [egli è] cattivo; Ma quando se n'è andato, allora si vanta.

“Éshtë i keq, është i keq”, thotë blerësi; por mbasi ai ka ikur, lavdërohet për blerjen.

15 Vi è dell'oro, e delle perle assai; Ma le labbra di scienza [sono] un vaso prezioso.

Ka flori dhe margaritarë të shumtë, por buzët e pasura me dije janë një xhevahir i çmuar.

16 Prendi pure il vestimento di chi ha fatta sicurtà per lo strano; Prendi pegno da lui per gli stranieri.

Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj, dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

17 Il pane acquistato con frode è soave all'uomo; Ma poi la sua bocca si trova piena di ghiaia.

Buka e nxjerrë me hile është e ëmbël për njeriun, por pastaj goja e tij do të mbushet me zaje.

18 I disegni son renduti stabili con consiglio; Fa' dunque la guerra con prudenti deliberazioni.

Planet bëhen të qëndrueshme nga këshilla; prandaj bëje luftën me këshilla të urta.

19 Chi va sparlando palesa il segreto: Non rimescolarti adunque con chi è allettante di labbra.

Ai që shkon poshtë e lart duke përfolur tregon sekretet; prandaj mos u shoqëro me atë që flet tepër.

20 La lampana di chi maledice suo padre, o sua madre, Sarà spenta nelle più oscure tenebre.

Atij që mallkon të atin dhe të ëmën, llamba do t’i shuhet në terrin më të madh.

21 L'eredità acquistata di subito da principio Non sarà benedetta alla fine.

Trashëgimia e fituar me nxitim në fillim, nuk do të bekohet në fund.

22 Non dire: Io renderò il male; Aspetta il Signore, ed egli ti salverà.

Mos thuaj: “Do t’i përgjigjem së keqes me të keqen”; ki shpresë te Zoti dhe ai do të të shpëtojë.

23 Doppio peso [è] cosa abbominevole al Signore; E le bilance fallaci non [sono] buone.

Peshimi i dyfishtë është i neveritshëm për Zotin dhe peshorja e pasaktë nuk është një gjë e mirë.

24 I passi dell'uomo [sono] dal Signore; E come intenderà l'uomo la sua via?

Hapat e njeriut vijnë nga Zoti; si mund ta njohë, pra, njeriu rrugën e vet?

25 Dire inconsideratamente: [Questa è] cosa sacra; E riflettere dopo aver fatti i voti, è un laccio all'uomo.

Éshtë një kurth për njeriun të marrë një zotim pa e matur mirë dhe, mbasi ta ketë marrë, të mendohet.

26 Il re savio dissipa gli empi, E rimena la ruota sopra loro.

Një mbret i urtë i shpartallon njerëzit e këqij dhe kalon mbi ta rrotën.

27 L'anima dell'uomo [è] una lampana del Signore, Che investiga tutti i segreti nascondimenti del ventre.

Shpirti i njeriut është llamba e Zotit, që vëzhgon tërë skutat më të fshehta të zemrës.

28 Benignità e verità guardano il re; Ed egli ferma il suo trono per benignità.

Mirësia dhe besnikëria ruajnë mbretin; ai e bën të qëndrueshëm fronin e tij me anë të mirësisë.

29 La forza de' giovani [è] la lor gloria; E l'onor de' vecchi [è] la canutezza.

Lavdia e të rinjve është forca e tyre, nderi i pleqve janë thinjat e tyre.

30 I lividori delle battiture, e le percosse che penetrano addentro nel ventre [Sono] una lisciatura nel malvagio.

Të rrahurat që lënë plagë të thella e heqin të keqen, ashtu si goditjet që vijnë në pjesën më të brendshme të zorrëve.