Amsal 1
1 Inilah kumpulan kata-kata bijak dari Salomo anak Daud, raja Israel.
Приче Соломуна сина Давидовог, цара Израиљевог,
2 Nasihat-nasihat ini ditulis untuk mengajarkan cara hidup yang bijaksana serta memberi pengalaman dengan memahami kata-kata bijak yang penuh makna,
Да се познаје мудрост и настава, да се разумеју речи разумне,
3 agar orang memperoleh didikan tentang cara bersikap bijaksana dan hidup dengan benar, adil, dan jujur.
Да се прима настава у разуму, у правди, у суду и у свему што је право,
4 Nasihat-nasihat ini memberi pengajaran bagi orang yang tidak berpengalaman agar lebih berwawasan, dan memberi pengetahuan bagi orang muda agar dapat mengatur hidupnya dengan bijaksana.
Да се даје лудима разборитост, младићима знање и помњивост.
5 Mari, siapa yang bijaksana, dengarkanlah nasihat ini agar kamu semakin bijak. Dan yang berpengertian, tambahlah pengalaman lewat tulisanku
Мудар ће слушати и више ће знати, и разуман ће стећи мудрост,
6 agar kamu dapat menyelami makna peribahasa, perumpamaan, petuah, dan teka-teki yang ditulis oleh orang-orang bijak lain.
Да разуме приче и значење, речи мудрих људи и загонетке њихове.
7 Sikap hormat dan takut akan TUHAN adalah cara yang pertama dan terutama untuk menjadi bijak, tetapi orang-orang bebal tidak menghargai kebijaksanaan dan tak mau diajar.
Почетак је мудрости страх Господњи; луди презиру мудрост и наставу.
8 Anakku, dengarkanlah nasihat ayahmu, dan jangan tinggalkan didikan ibumu.
Слушај, сине, наставу оца свог, и не остављај науке матере своје.
9 Karena nasihat dan didikan orangtuamu ibarat mahkota yang akan membuat engkau dihormati, dan seperti kalung peringatan yang menuntun langkah hidupmu.
Јер ће бити венац од милина око главе твоје, и гривна на грлу твом.
10 Anakku, janganlah tergoda bila orang berdosa membujukmu mengikuti perbuatan mereka!
Сине мој, ако би те мамили грешници, не пристај;
11 Orang jahat berkata, “Bergabunglah dengan kami. Kita akan membagi rata semua harta yang kita rampas!
Ако би рекли: Ходи с нама да вребамо крв, да заседамо правоме низашта;
12 Kita akan menelan mereka hidup-hidup, seakan melempar mereka bulat-bulat ke dalam Syeol. (Sheol h7585)
Прождрећемо их као гроб живе, и свеколике као оне који силазе у јаму; (Sheol h7585)
13 Rumah-rumah kita akan penuh dengan hasil jarahan! Mari kita mengintai orang dan menyerang mereka diam-diam lalu merampas seluruh harta benda mereka!
Свакојаког блага добићемо, напунићемо куће своје плена;
14 Tak usah pikirkan alasannya. Musnahkan saja walau mereka tak bersalah.”
Бацаћеш жреб свој с нама; један ће нам тоболац бити свима;
15 Anakku, jangan mengikuti jalan hidup mereka! Jauhkan dirimu dari perbuatan mereka.
Сине мој, не иди на пут с њима, чувај ногу своју од стазе њихове.
16 Orang-orang itu cepat berbuat jahat bahkan tak segan-segan menumpahkan darah.
Јер ногама својим трче на зло и хите да проливају крв.
17 Namun, sesungguhnya keserakahan mereka bagai perangkap yang akan membunuh mereka sendiri.
Јер се узалуд разапиње мрежа на очи свакој птици;
18 Burung pun tidak akan masuk perangkap kalau melihat jaring dipasang di depan matanya, tetapi orang-orang semacam itu memasang jerat untuk diri sendiri.
А они вребају своју крв и заседају својој души.
19 Perbuatan mereka seperti senjata makan tuan.
Такви су путеви свих лакомих на добитак, који узима душу својим господарима.
20 Hikmat ibarat seorang guru yang berseru di jalan-jalan, di tempat-tempat umum dia memanggil-manggil orang untuk mendengarkannya.
Премудрост виче на пољу, на улицама пушта глас свој;
21 Di persimpangan jalan dia berteriak mengundang orang banyak, dan di pintu-pintu gerbang dia mengumumkan dengan lantang. Katanya,
У највећој вреви виче, на вратима, у граду говори своје беседе;
22 “Hai orang-orang yang tidak berpengalaman, sampai kapan kalian senang tinggal dalam kebodohanmu? Hai para pengejek, sampai kapan kalian senang menghina orang? Dan orang-orang bebal, apakah kalian mau tetap menolak pengetahuan?
Луди, докле ћете љубити лудост? И подсмевачима докле ће бити мио подсмех? И безумни, докле ће мрзети на знање?
23 Bila kalian mau berbalik dan memperhatikan teguranku, kepadamu aku akan melimpahkan pengajaran-pengajaran dari hatiku.”
Обратите се на карање моје; ево, изасућу вам дух свој, казаћу вам речи своје.
24 Tetapi Hikmat itu juga ibarat guru yang mengeluh, “Ketika aku memanggil, kalian tidak mau mendengar. Ketika aku mengulurkan tangan untuk memberimu pertolongan, kalian tidak memperhatikan.
Што звах, али не хтесте, пружах руку своју, али нико не мари,
25 Kalian mengabaikan semua nasihatku dan menolak semua teguranku.
Него одбацисте сваки савет мој, и карање моје не хтесте примити;
26 Kelak malapetaka akan menyerbu kalian seperti badai dan angin topan, dan bencana yang kalian takutkan akan menimpamu sehingga kalian sangat terjepit dan menderita.
Зато ћу се и ја смејати вашој невољи, ругаћу се кад дође чега се бојите;
27 Pada saat itu aku akan tertawa getir atasmu, karena sebelumnya kalian tidak mau mendengar ajaranku yang dapat menyelamatkanmu.
Кад као пустош дође чега се бојите, и погибао ваша као олуја кад дође, кад навали на вас невоља и мука.
28 “Ketika itu, kalian akan berteriak minta tolong kepadaku, tetapi aku tidak akan menjawab. Dengan cemas kalian akan mencari aku ke sana kemari, tetapi tidak akan menemukanku.
Тада ће ме звати, али се нећу одазвати; рано ће тражити, али ме неће наћи.
29 Mengapa? Karena kalian membenci pengetahuan dan sudah memilih untuk tidak takut akan TUHAN.
Јер мрзише на знање, и страх Господњи не изабраше;
30 Kalian menolak nasihatku dan meremehkan teguranku.
Не присташе на мој савет, и презираше сва карања моја.
31 Itu sebabnya kalian akan menanggung akibat perbuatanmu sendiri. Jalan hidup yang kalian pilih membuatmu mual, seperti orang mau muntah karena kekenyangan.
Зато ће јести плод од путева својих, и наситиће се савета својих.
32 Orang yang tak berpengalaman akan ikut jalan sesat lalu binasa. Orang bebal akan hancur karena merasa paling benar dan tak mau memperhatikan teguran.
Јер ће луде убити мир њихов, и безумне ће погубити срећа њихова.
33 Tetapi orang yang mendengarkan aku akan hidup tenteram. Mereka tak perlu cemas akan bahaya.”
Али ко ме слуша боравиће безбрижно, и биће на миру не бојећи се зла.
