Kisah Para Rasul 20

1 Setelah keadaan di Efesus tenteram kembali, Paulus mengumpulkan jemaat dan memberi dorongan kepada mereka. Kemudian ia mengucapkan selamat tinggal lalu meneruskan perjalanannya ke Makedonia.

Кала ваздимо пэрэачиля, Павло акхарда сиклярнэн, подрицарда лэн, тунчи розачиляпэ лэнца тай джиля дэ Македония.

2 Ia mengunjungi daerah-daerah Makedonia dan memberi banyak nasihat kepada orang-orang yang percaya kepada Yesus di sana untuk memberi dorongan kepada mereka. Kemudian ia pergi ke Yunani.

Кала Павло проджялас авэр пхуя, вов бутэ лавэнца подрицарэлас патякунэн. Тунчи вов авиля дэ Греция

3 Tiga bulan lamanya ia tinggal di sana. Lalu ketika ia sedang bersiap-siap untuk berlayar ke Siria, ada berita bahwa orang-orang Yahudi sedang bersepakat untuk membunuhnya. Oleh sebab itu ia memutuskan untuk kembali melalui Makedonia.

тай просля котэ трин чёна. Кала вов стидэняпэ тэ ладэ пав пане дэ Сирия, иудея камле тэ умарэ лэ. Нэ вов уджянгля пала када тай прылиля дэ гындо тэ рисявэ пав Македония.

4 Sopater anak Pirus yang berasal dari Berea pergi bersama-sama dia; begitu juga Aristarkhus dan Sekundus orang Tesalonika, dan Gayus orang Derbe. Juga Timotius, Tikhikus dan Trofimus, orang-orang dari provinsi Asia.

Лэґа сле Сопатро, Пиррохкоро чяво, Вериятар, фессалоникийцуря Аристархо тай Секундо, Гаий Дервиятар тай Тимофеи, Тихико тай Трофимо Цыкня Азиятар.

5 Mereka mendahului kami lalu menunggu kami di Troas.

Вонэ джиле англал и дожутярэнас амэн дэ Троада.

6 Setelah Perayaan Roti Tidak Beragi, kami berlayar meninggalkan Filipi. Lima hari kemudian kami berkumpul lagi dengan mereka di Troas. Di sana kami tinggal satu minggu.

Кала проджиля сырботори, саво акхарэлпэ Биквасно мандро, амэ сле дэ Филиппы. Тунчи лагле котарь пав пане. Проджиля панч дивэ тай амэ дыкхлепэ лэнца дэ Троада. Котэ амэ просле эфта дивэ.

7 Malam minggu kami berkumpul untuk makan bersama secara bersaudara. Paulus bercakap-cakap dengan orang-orang, karena besoknya ia berniat berangkat. Sampai tengah malam Paulus berbicara terus.

Дэ перво куркэхкоро диво амэ стидэнепэ їтханэ, соб тэ пхагэ мандро. Павло дэдумэлас лэнца. И кади сар вов камля пэ авэр диво тэ джя дэ дром, лэхкири дума зацырдэняпэ ды епашрят.

8 Dalam kamar di tingkat atas, tempat kami berkumpul itu, ada banyak lampu.

Дэ упралуни цэра, тев амэ стидэнепэ, пхабонас бут лампы.

9 Seorang pemuda bernama Eutikhus duduk di jendela. Karena Paulus tidak berhenti-henti berbicara, pemuda itu menjadi mengantuk sekali sampai ia tertidur di jendela itu, lalu jatuh ke bawah dari tingkat ketiga. Waktu mereka mengangkatnya, ia sudah mati.

Пэ фэлястра бэшля тэрно мануш пав лавэ Евтихо. Нэ сар Павло бут вряма дэдумэлас, Евтихо засута тай тэлэдэня пэ пхув барэ вучимастар. Кала лэ подлиле, вов сля муло.

10 Tetapi Paulus turun ke bawah, lalu merebahkan diri ke atas pemuda itu dan memeluknya. Paulus berkata, "Jangan khawatir, ia masih hidup!"

Павло змукляпэ тэлэ, пэля упрал пэ тэрнэ манушэ и облиля лэ. — На пэрэджювэн! — пхэнда Павло. — Вов джювдо!

11 Kemudian Paulus naik kembali ke atas, lalu membagi-bagi roti dan makan bersama-sama. Sesudah lama berbicara dengan orang-orang sampai pagi, Paulus berangkat.

Тунчи подваздэняпэ упрал, пхагля мандро и ачиля тэ ха. Вов дэдумэлас ды дэнзор, ай тунчи джиля дэ дром.

12 Orang-orang membawa pulang pemuda itu hidup ke rumahnya. Mereka merasa senang dan sangat terhibur.

Тэрнэ ж манушэ отлиджялдэ цэрэ джювдэґа, и всавэрэ фартэ лошавэнас кадэлэсти.

13 Kami pergi ke kapal lalu berlayar lebih dahulu ke Asos untuk menjemput Paulus ke kapal di sana. Ia sudah mengatur demikian karena ia akan ke sana melalui jalan darat.

Амэ бэшле пэ корабли тай лагле дэ Ассо, камле котарь тэ залэ Павло. Вов еджино кади прыпхэнда, колэсти со камля тэ джя пэза.

14 Setelah bertemu di Asos, Paulus segera naik ke kapal lalu kami berlayar ke Metilene.

Дэ Ассо вов дыкхляпэ амэнца, амэ лиле лэ пэ корабли тай джиле дэ Митилина.

15 Dari sana kami berlayar pula, dan besoknya tiba di tempat yang berhadapan dengan Khios. Lusanya kami sampai di Samos dan sehari kemudian di Miletus.

Кала амэ отджиле котарь, тунчи пэ авэр диво авиле дэ Хиосо. Проджиля инте екх диво тай авиле дэ Самосо, инте екхэ дивэсти — дэ Милето.

16 Paulus telah menetapkan untuk tidak singgah di Efesus, supaya jangan membuang waktu di daerah Asia. Sedapat mungkin ia ingin cepat-cepat sampai di Yerusalem pada hari raya Pentakosta.

Павло прылиля дэ гындо тэ обджя Эфесо, соб тэ на пролиджя бут вряма дэ Цыкни Азия, колэсти со камля сигэдэр тэ авэ дэ Ерусалимо пэ Пандэшахкоро диво.

17 Dari Miletus Paulus mengirim berita ke Efesus untuk minta para pemimpin jemaat di sana datang berjumpa dengan dia.

Милетостар Павло бичалда дэ Эфесо. Вов мангля пхурэдэрэн кхандирятар тэ авэн лэстэ.

18 Ketika mereka tiba, Paulus berkata kepada mereka, "Saudara-saudara mengetahui bagaimana saya hidup selama ini di antara kalian sejak hari pertama saya tiba di Asia.

Кала вонэ авиле, вов пхэнда лэнди: — Тумэ джянэн, сар мэ джювдом катэ тумэндэ всавири вряма англунэ дивэстар, кала авилём дэ Азия.

19 Dengan rendah hati dan dengan banyak air mata, saya bekerja untuk Tuhan di tengah-tengah penderitaan yang kualami karena rencana jahat orang-orang Yahudi.

Мэ на слём пхутярдо и ясвэнца теравас бути Раести и на дыкхавас ни пэ всавири грыжа, сави родэнас важ ман иудея.

20 Saudara tahu bahwa saya tidak segan-segan memberitahukan kepada kalian apa yang berguna bagimu. Saya mengajar kalian di pertemuan-pertemuan umum dan di rumah-rumah.

Мэ на умукавас нисо кодэлэстар, со б тэ авэл мишто важ тумэн, пхэнавас Лав тай сикляравас тумэн пэ гаса англа всавэрэн и пав цэрэн.

21 Baik kepada orang-orang Yahudi maupun kepada orang-orang bangsa lain saya selalu memberi peringatan supaya mereka bertobat dari dosa-dosa mereka dan datang kepada Allah, serta percaya kepada Tuhan Yesus.

Мэ допхэнавас иудеенди тай греконэнди, со лэнди трэбуни тэ прыджянэ пэхкоро бэзимо англа Дэвлэ и тэ патя дэ амарэ Рае Исусо.

22 Sekarang untuk mentaati perintah Roh Allah, saya pergi ke Yerusalem. Dan saya tidak tahu apa yang akan terjadi pada saya di sana.

Екхатар лиджял ман Фано, тэ джяв дэ Ерусалимо, нэ на джянав, со котэ манца авэла.

23 Saya hanya tahu bahwa di tiap-tiap kota, Roh Allah sudah dengan tegas memberitahukan kepada saya, bahwa saya akan masuk penjara dan akan menderita.

Джянав кацик, со дэ кожно форо Свэнто Фано допхэнэл манди, со дожутярэн котэ баруно тай бари грыжа.

24 Tetapi saya tidak peduli dengan hidup saya ini, asal saya dapat menyelesaikan tugas yang dipercayakan Tuhan Yesus kepada saya dan asal saya setia sampai pada akhir hidup saya untuk memberitakan Kabar Baik itu tentang rahmat Allah.

Нэ мэ на тховав цимин пэхкэрэ джювимасти, кацик манди тэ проджя муро дром тай тэ стерэ бути, сави дэня Рай Исусо, тэ розпхэнэ Бахтало Лав пала мищимо Дэвлэхкоро.

25 Saya sudah mengunjungi Saudara-saudara semuanya dan sudah memberitakan juga tentang bagaimana Allah memerintah sebagai Raja. Sekarang saya rasa tidak akan berjumpa lagi dengan Saudara-saudara.

И екхатар мэ джянав, со всавэрэ тумэ, каґа мэ дыкхаваспэ тай розпхэнавас пала Тхагаримо, никала будэр ман на удыкхэна.

26 Oleh sebab itu dengan tegas saya katakan kepadamu pada hari ini bahwa kalau ada di antara kalian yang binasa nanti, itu bukan salah saya.

Колэсти пхэнав тумэнди авдивэ: кала кось тумэндар мэ на авава вуджило дэ кодэлэ,

27 Tidak pernah saya lari dari tugas saya untuk menjelaskan kepada kalian seluruh rencana Allah.

колэсти со мэ на гаравдом ни екх лав пала всавири Дэвлэхкири воля.

28 Hendaklah kalian menjaga diri dan jagalah juga seluruh jemaat yang telah diserahkan oleh Roh Allah kepadamu untuk dijaga; sebab kalian sudah diangkat menjadi pengawas jemaat itu. Hendaklah kalian menjaga jemaat Allah itu seperti gembala menjaga dombanya, karena Allah sudah menjadikan jemaat itu milik-Nya sendiri melalui kematian Anak-Nya sendiri.

Дыкхэн пала пэстэ и пала всавири кхандири, дэ савя Свэнто Фано тховда тумэн тэ чяравэн отара Дэвлэхкири, сави Вов тинда Пэсти Пэхкэрэ ратэґа тай тэ дыкхэн пала ла.

29 Seperginya saya, pasti akan datang serigala-serigala yang buas ke tengah-tengah kalian. Dan orang-orang yang kalian jaga itu akan menjadi mangsa serigala-serigala itu.

Мэ джянав, со кала уджява, тумэндэ авэна мижэ рува, савэнди на дор отара.

30 Malah dari antara Saudara-saudara sendiri pun akan muncul orang-orang yang akan memberitakan berita yang tidak benar. Mereka berbuat begitu supaya orang-orang yang sudah percaya kepada Yesus menjadi sesat dan mengikuti mereka.

И машкар тумэн авэна мануша, савэ чячимо пэрэболдэна дэ хохавимо, соб тэ улиджя сиклярнэн пала пэ.

31 Sebab itu berjaga-jagalah! Ingat bahwa tiga tahun lamanya dengan banyak air mata, siang malam saya tidak pernah berhenti mengajar setiap orang dari kalian.

Колэсти на совэн! Рапирэн, со мэ трин бэрша ясвэнца, диво тай рят на пэрэачявас тэ дэ годи кожнонэсти тумэндар.

32 Sekarang saya menyerahkan kalian kepada Allah supaya Ia yang memelihara kalian dan supaya kalian berpegang pada berita rahmat Allah. Allah mempunyai kuasa untuk menguatkan kalian dan memberikan kepadamu berkat-berkat yang sudah disediakan-Nya untuk semua umat-Nya.

Екхатар мэ отдав тумэн Дэвлэсти тай Лэхкэрэ мищимахкэрэ Лавэсти. И Дэвэл барярэла тумаро патявимо сиклярэла тумэн и дэла тумэнди котор машкар всавэрэн Лэхкэрэн свэнтонэн манушэн.

33 Belum pernah saya menginginkan uang atau pakaian dari seseorang pun.

Мэ никастар на камлём тэ лэ ни рупь, ни совнак, ни їда.

34 Saudara sendiri tahu, bahwa dengan tenaga saya sendiri saya bekerja untuk memenuhi kebutuhan saya dan kawan-kawan saya yang ikut dengan saya.

Тумэ еджинэ джянэн, со мэ пэхкэрэ вастэнца затеравас пэ котор мандро и пэсти и кодэлэнди, ко манца сля.

35 Dalam segala perkara saya sudah memberi teladan kepadamu bahwa dengan bekerja keras seperti ini kita harus menolong orang-orang yang tidak kuat. Karena kita harus ingat akan apa yang Tuhan Yesus sendiri sudah katakan, 'Lebih berbahagia memberi daripada menerima.'"

Дэ всавэрэ мэ сикававас, со кади и тумэнди трэбуни тэ терэ бути и тэ дэ зор бизоракэрэ манушэнди тай тэ рапирэ Раехкоро Исусохкоро Лав: «Бахтало мануш, саво прылэл, нэ бахталэдэр кодэва мануш, саво дэл».

36 Setelah Paulus selesai berbicara, ia berlutut dengan mereka semua lalu berdoa.

Кала Павло пхэнда када, вов тэлиля всавэрэнца пэ чянга тай помангляпэ.

37 Mereka semuanya menangis sambil merangkul Paulus dan mengucapkan selamat jalan.

Всавэрэ ровэнас, облэнас Павло тай чюминдэнас лэ.

38 Mereka sangat sedih, terutama karena Paulus berkata bahwa mereka tidak akan melihat dia lagi. Lalu mereka mengantarkannya sampai ke kapal.

Лэнди сля бибахт лэхкэрэ лавэндар, со на дыкхэна лэ будэр. Тунчи вонэ пролиджялдэ Павло пэ корабли.