Ilu 22

1 Ihe nhọrọ dị ezi mma ka aha ọma bụ karịa ọtụtụ akụ, ịnata amara ihuọma ka mma karịa ọlaọcha na ọlaedo.

美名胜过大财； 恩宠强如金银。

2 Ma ogbenye ma ọgaranya bụ otu nʼihu Onyenwe anyị onye kere ha niile.

富户穷人在世相遇， 都为耶和华所造。

3 Onye nwere uche na-ahụ nsogbu nke na-abịa nʼihu ma zobe onwe ya, ma onye na-enweghị uche anaghị ele anya, ọ na-adaba nʼime nsogbu ahụ taa ahụhụ so ya.

通达人见祸藏躲； 愚蒙人前往受害。

4 Obi umeala bụ egwu Onyenwe anyị, ụgwọ ọ na-akwụ bụ akụnụba, na nsọpụrụ na ndụ ogologo.

敬畏耶和华心存谦卑， 就得富有、尊荣、生命为赏赐。

5 Ogwu na igbudu dị nʼụzọ onye na-emebi iwu; ma onye kpọrọ ndụ ya ihe na-asọ ya asọ.

乖僻人的路上有荆棘和网罗； 保守自己生命的，必要远离。

6 Kuziere nwantakịrị ka ọ họrọ ụzọ ziri ezi, mgbe o tolitere ọ ga-anọgide nʼime ya.

教养孩童，使他走当行的道， 就是到老他也不偏离。

7 Dịka ọgaranya si achị ogbenye, otu a kwa ka onye na-ebi ego si bụrụ ohu onye na-ebinye ya ego.

富户管辖穷人； 欠债的是债主的仆人。

8 Onye na-agha ikpe na-ezighị ezi dịka mkpụrụ, ga-ewe ajọ ihe dịka ihe ubi, mkpanaka nke ikike iwe ha ga-agbajikwa.

撒罪孽的，必收灾祸； 他逞怒的杖也必废掉。

9 Onye na-agbasapụ aka enye onyinye ga-abụ onye a gọziri agọzi, nʼihi na ha na ekenyetụ ndị ogbenye nri.

眼目慈善的，就必蒙福， 因他将食物分给穷人。

10 Chụpụ onye na-akwa emo, ise okwu ga-akwụsị, e, ịlụ ọgụ na nlelị ga-akwụsịkwa.

赶出亵慢人，争端就消除； 纷争和羞辱也必止息。

11 Onye na-ahụ ịdị ọcha nke obi nʼanya, onye okwu ya jupụtara nʼamara ga-abụ enyi eze.

喜爱清心的人因他嘴上的恩言， 王必与他为友。

12 Anya Onyenwe anyị na-echebe ihe ọmụma, ma ọ na-emebi atụmatụ niile nke ndị aghụghọ.

耶和华的眼目眷顾聪明人， 却倾败奸诈人的言语。

13 Onye umengwụ na-asị, “Ọdụm nọ nʼezi! A ga-egbu m nʼama ọha mmadụ!”

懒惰人说：外头有狮子； 我在街上就必被杀。

14 Ọnụ nwanyị na-akwa iko bụ oke olulu, nwoke nọ nʼokpuru oke iwe Onyenwe anyị na-adaba nʼime ya.

淫妇的口为深坑； 耶和华所憎恶的，必陷在其中。

15 Obi ụmụntakịrị jupụtara nʼenweghị uche, ma apịpịa ịdọ aka na ntị ga-achụpụ ya nʼebe dị anya.

愚蒙迷住孩童的心， 用管教的杖可以远远赶除。

16 Onye na-achọ uru site nʼimegbu onye na-enweghị ike, maọbụ onye na-enye ọgaranya onyinye ga-ebi nʼoke ụkọ.

欺压贫穷为要利己的， 并送礼与富户的，都必缺乏。

17 Lezie anya gee ntị nʼokwu niile nke ndị maara ihe, tinye uche gị nʼihe m na-akụzi.

你须侧耳听受智慧人的言语， 留心领会我的知识。

18 Ọ dị ụtọ ma idebe ha nʼobi gị, ma ha dịkwa nʼegbugbere ọnụ gị mgbe niile.

你若心中存记， 嘴上咬定，这便为美。

19 Ọ bụ ka ntụkwasị obi gị dị nʼime Onyenwe anyị, ya ka m na-akụziri gị taa, ọbụladị gị onwe gị.

我今日以此特特指教你， 为要使你倚靠耶和华。

20 Ọ bụ na m edepụtabereghị gị iri ndụmọdụ atọ ndị a, bụ okwu ndụmọdụ na ihe ọmụma?

谋略和知识的美事， 我岂没有写给你吗？

21 Ha na-ezi gị ihe bụ ikwesi ntụkwasị obi na ikwu eziokwu. Mgbe ahụ ọ bụrụ na-ezie gị sị gị gaa chọta eziokwu ị ga-eji ezi ọsịsa lọghachi.

要使你知道真言的实理， 你好将真言回复那打发你来的人。

22 Emegbula ogbenye nʼihi na ọ bụ ogbenye. Emegidekwala ya nʼụzọ ikpe.

贫穷人，你不可因他贫穷就抢夺他的物， 也不可在城门口欺压困苦人；

23 Nʼihi na Onyenwe anyị ga-ekwuchitere ha ọnụ ha ma bibiekwa ndị na-emegide ha.

因耶和华必为他辨屈； 抢夺他的，耶和华必夺取那人的命。

24 Gị na onye na-ewe oke iwe abụla enyi, gị na onye na-ewe iwe ọsịịsọ emekọkwala ihe,

好生气的人，不可与他结交； 暴怒的人，不可与他来往；

25 ma ọ bụghị ya, i nwere ike ịmụta ndụ ha, si otu a tinye ndụ gị na nsogbu.

恐怕你效法他的行为， 自己就陷在网罗里。

26 Abụla onye otu nʼime ndị na-anara ndị mmadụ akaebe maọbụ kwee nkwa ikwu ụgwọ onye ọzọ ji.

不要与人击掌， 不要为欠债的作保。

27 Nʼihi na ọ bụrụ na i nweghị ego ị ga-eji kwụọ ụgwọ ahụ, a ga-anapụ gị ọ bụladị ihe ndina gị.

你若没有什么偿还， 何必使人夺去你睡卧的床呢？

28 Ehigharịla oke ala e tinyere site na mgbe ochie. Nke ndị nna ochie gị ha hiwere.

你先祖所立的地界， 你不可挪移。

29 Ị hụrụ mmadụ ahụ nke nwere ǹka nʼịrụ ọrụ ya nke ọma? Ọ ga-eguzo nʼihu ndị eze, ọ gaghị eguzo nʼihu ndị a na-amaghị aha ha.

你看见办事殷勤的人吗？ 他必站在君王面前， 必不站在下贱人面前。