Markús 15
1 Snemma morguns kom hæstiréttur saman til að ákveða næsta skref í málinu. Í hæstarétti sátu æðstu prestarnir, öldungar og fræðimenn þjóðarinnar. Niðurstaðan varð sú að þeir ákváðu að senda Jesú í fylgd vopnaðra varðmanna til Pílatusar, rómverska landstjórans.
Early in the morning, the chief priests met together with the elders and scribes and the entire Jewish council. Then they bound Jesus and led him away. They handed him over to Pilate.
2 „Ertu konungur Gyðinga?“spurði Pílatus Jesú. „Já, “svaraði Jesús, „það er rétt eins og þú orðar það.“
Pilate asked him, “Are you the King of the Jews?” He answered him, “You say so.”
3 Æðstu prestarnir báru nú margar sakir á Jesú. „Af hverju segirðu ekki neitt?“spurði Pílatus Jesú. „Hvað um allar þessar ákærur?“
The chief priests were presenting many charges against Jesus.
Pilate again asked him, “Do you give no answer? See how many charges they are bringing against you!”
5 En Jesús þagði, Pílatusi til mikillar furðu.
But Jesus no longer answered Pilate, and that amazed him.
6 Það var venja að náða einn fanga á páskunum – einhvern sem fólkið kom sér saman um.
Now at the time of the feast, Pilate usually released to them one prisoner, a prisoner they requested.
7 Um þetta leyti var fangi, Barrabas að nafni, í haldi. Hann hafði ásamt öðrum verið dæmdur fyrir morð í uppreisnartilraun.
There with the rebels in prison, among the murderers held for their part in the rebellion, was a man named Barabbas.
8 Nú kom hópur manna til Pílatusar og bað hann að náða einn fanga á hátíðinni eins og venja var.
The crowd came to Pilate and began to ask him to do for them as he had done in the past.
9 „Hvernig væri að láta ykkur fá „konung Gyðinga“?“spurði Pílatus. „Er það hann sem þið viljið fá lausan?“
Pilate answered them and said, “Do you want me to release to you the King of the Jews?”
10 (Þetta sagði hann því honum var orðið ljóst að réttarhöldin höfðu verið sviðsett af æðstu prestunum, þar eð þeir öfunduðu Jesú vegna vinsælda hans.)
For he knew that it was because of envy that the chief priests had handed Jesus over to him.
11 En þegar hér var komið sögu, höfðu æðstu prestarnir æst múginn til að krefjast Barrabasar í stað Jesú.
But the chief priests stirred up the crowd to cry out that Barabbas should be released instead.
12 „Ef ég sleppi Barrabasi, “sagði Pílatus, „hvað á ég þá að gera við þennan mann, sem þið kallið konung ykkar?“
Pilate answered them again and said, “What then should I do with the King of the Jews?”
13 „Krossfestu hann!“hrópuðu þeir.
They shouted again, “Crucify him!”
14 „Hvers vegna?“spurði Pílatus ákveðinn. „Hvað hefur hann gert rangt?“Þá öskraði múgurinn enn hærra: „Krossfestu hann!“
Pilate said to them, “What wrong has he done?” But they shouted more and more, “Crucify him.”
15 Þá lét Pílatus Barrabas lausan af því að hann óttaðist uppþot og vildi geðjast fólkinu. Síðan gaf hann skipun um að Jesús skyldi húðstrýktur og sendur til krossfestingar.
Pilate wanted to satisfy the crowd, so he released Barabbas to them. He scourged Jesus and then handed him over to be crucified.
16 Rómversku hermennirnir fóru með Jesú inn í landsstjórahöllina og kölluðu saman alla varðsveitina. Þeir færðu hann í purpuralita skikkju og fléttuðu kórónu úr þyrnum og settu hana á höfuð honum.
The soldiers led him inside the courtyard (which is the government headquarters), and they called together the whole cohort of soldiers.
They put a purple robe on Jesus, and they twisted together a crown of thorns and put it on him.
18 Síðan heilsuðu þeir honum á hermannavísu og æptu: „Lengi lifi konungur Gyðinga!“
They began to salute him and say, “Hail, King of the Jews!”
19 Svo börðu þeir hann í höfuðið með priki, hræktu á hann og féllu á kné og þóttust veita honum lotningu.
They struck his head with a reed staff and they spat on him. They bent their knees before him to pretend to worship him.
20 Þegar þeir voru orðnir leiðir á leik sínum, færðu þeir hann úr purpuraskikkjunni, klæddu hann aftur í eigin föt og fóru með hann til krossfestingar.
When they had mocked him, they took off of him the purple robe and put his own garments on him, and then led him out to crucify him.
21 Símon frá Kýrene varð á vegi þeirra, á leið ofan úr sveit. Hann var neyddur til að bera kross Jesú. (Símon var faðir Alexanders og Rúfusar.)
A certain man, Simon of Cyrene, was coming in from the country (he was the father of Alexander and Rufus), and they forced him to carry his cross.
22 Þeir fóru nú með Jesú á stað sem heitir Golgata. (Golgata þýðir hauskúpa.)
The soldiers brought Jesus to the place called Golgotha (which interpreted means, “Place of a Skull”).
23 Þar var Jesú boðið beiskt vín, en hann vildi það ekki.
They offered him wine mixed with myrrh, but he did not drink it.
24 Eftir það krossfestu þeir hann og vörpuðu hlutkesti um föt hans.
They crucified him and divided up his garments by casting lots to determine what piece each soldier would take.
25 Krossfestingin átti sér stað um níuleytið að morgni.
It was the third hour when they crucified him.
26 Á krossinn var fest áletrun þar sem afbrot Jesú var gefið til kynna: „Konungur Gyðinga“.
On a sign they wrote the charge against him, “The king of the Jews.”
27 Tveir ræningjar voru einnig krossfestir þennan sama morgun og stóðu krossar þeirra sinn hvorum megin við kross Jesú.
With him they crucified two robbers, one on the right of him and one on his left.
28 Þar með rættust orð Gamla testamentisins sem þannig hljóða: „Hann var talinn með illræðismönnum“.
29 Fólk sendi honum háðsglósur um leið og það gekk framhjá og hristi höfuðið af vandlætingu. „Hæ! Sjá þig núna!“æpti það. „Já, þú getur áreiðanlega rifið musterið og byggt það aftur á þrem dögum! Fyrst þú ert svona mikill maður, bjargaðu þá sjálfum þér og stígðu niður af krossinum!“
Those who passed by insulted him, shaking their heads and saying, “Aha! You who would destroy the temple and rebuild it in three days,
save yourself and come down from the cross!”
31 Æðstu prestarnir, sem einnig voru þarna nærstaddir ásamt öðrum trúarleiðtogum, hæddu hann og sögðu: „Hann var nógu iðinn við að „frelsa“aðra, en sjálfum sér getur hann ekki bjargað!“
In the same way the chief priests were mocking him with each other, along with the scribes, and said, “He saved others, but he cannot save himself.
32 „Kristur!“hrópuðu þeir til hans, „konungur Ísraels! Stígðu nú niður af krossinum og þá skulum við trúa á þig!“Ræningjarnir, sem áttu að deyja með honum, tóku einnig í sama streng og formæltu honum.
Let the Christ, the King of Israel, come down now from the cross, that we may see and believe,” and those who were crucified with him also taunted him.
33 Um hádegi varð dimmt um allt landið og hélst myrkrið allt til klukkan þrjú síðdegis.
At the sixth hour, darkness came over the whole land until the ninth hour.
34 Þá kallaði Jesús hárri röddu: „Elí, Elí, lama sabaktaní!“(Guð minn, Guð minn, hví hefur þú yfirgefið mig?)
At the ninth hour Jesus cried out with a loud voice, “Eloi, Eloi, lama sabachthani?” which is interpreted, “My God, my God, why have you forsaken me?”
35 Sumir þeirra, sem þarna stóðu, héldu að hann væri að kalla á Elía spámann.
Some of those standing by heard his words and said, “Look, he is calling for Elijah.”
36 Þá hljóp einn þeirra eftir svampi, fyllti hann af ediki, rétti Jesú á langri stöng og sagði: „Bíðum við, sjáum hvort Elía kemur og tekur hann niður af krossinum.“
Someone ran, put sour wine on a sponge, put it on a reed staff, and gave it to him to drink. The man said, “Let us see if Elijah comes to take him down.”
37 En Jesús kallaði aftur hárri röddu og gaf upp andann.
Then Jesus cried out with a loud voice and died.
38 Þá rifnaði fortjald musterisins í tvennt, ofan frá og niður úr.
The curtain of the temple was split in two from the top to the bottom.
39 Þegar rómverski liðsforinginn, sem stóð við kross Jesú, sá hvernig hann gaf upp andann, hrópaði hann: „Þessi maður hefur áreiðanlega verið sonur Guðs.“
When the centurion who stood and faced Jesus saw that he had died in this way, he said, “Truly this man was the Son of God.”
40 Hópur kvenna stóð álengdar og fylgdist með öllu sem gerðist. Þeirra á meðal voru María Magdalena, María (móðir Jakobs yngri og Jóse) og Salóme.
There were also women who looked on from a distance. Among them were Mary Magdalene, Mary (the mother of James the younger and of Joses), and Salome.
41 Þær höfðu, auk margra annarra kvenna, fylgt honum og þjónað meðan hann var norður í Galíleu og nú höfðu þær komið með honum til Jerúsalem.
When he was in Galilee they followed him and served him. Many other women also came up with him to Jerusalem.
42 Atburðir þessir áttu sér stað daginn fyrir helgidaginn. Síðdegis þennan sama dag herti Jósef frá Arímaþeu upp hugann og fór til Pílatusar og bað um líkama Jesú. Jósef þessi var virtur meðlimur hæstaréttar og trúaður maður (sem sjálfur vænti komu guðsríkisins).
When evening had come, because it was the Day of Preparation, that is, the day before the Sabbath,
Joseph of Arimathea came there. He was a respected member of the council, who was waiting for the kingdom of God. He boldly went in to Pilate and asked for the body of Jesus.
44 En Pílatus trúði ekki að Jesús væri þá þegar dáinn og lét því kalla á liðsforingjann, sem sá um aftökuna, og spurði hann.
Pilate was amazed that Jesus was already dead; he called the centurion and asked him if Jesus was dead.
45 Liðsforinginn staðfesti að Jesús væri dáinn og gaf þá Pílatus Jósef leyfi til að taka líkið.
When Pilate learned from the centurion that Jesus was dead, he gave the body to Joseph.
46 Jósef keypti langan léreftsdúk, tók líkama Jesú niður af krossinum og vafði hann í dúkinn. Síðan lagði hann líkið í gröf sem höggvin hafði verið í klett og velti steini fyrir dyrnar.
Joseph had bought a linen cloth. He took him down from the cross, wrapped him in the linen cloth, and laid him in a tomb that had been cut out of a rock. Then he rolled a stone against the entrance of the tomb.
47 (María Magdalena og María móðir Jóse fylgdust með þegar Jesús var lagður í gröfina.)
Mary Magdalene and Mary the mother of Joses saw the place where Jesus was buried.
