לוּקָס 1

1 אחרי אשר רבים הואילו לחבר ספור המעשים אשר נאמנו בשלמות בתוכנו׃

Ker so že mnogi vzeli v roko, da po vrsti uredijo izjavo o teh stvareh, ki se najbolj gotovo verjamejo med nami,

2 כאשר מסרום לנו הראים אתם בעיניהם מתחלה ואשר היו משרתי הדבר׃

celo kakor so nam jih izročili [tisti], ki so bili od začetka priče in služabniki besede,

3 חשבתי לטוב גם אני החפש כל הדברים היטב מראשיתם לכתבם אליך בסדר תאופילוס האדיר׃

se je tudi meni zdelo dobro, od samega začetka imeti popolno razumevanje o vseh stvareh, da tebi, nadvse odlični Teófil, napišem po vrsti,

4 למען תדע קשט האמרים אשר חנכת בם׃

da lahko spoznaš zanesljivost o teh besedah, o katerih si bil poučen.

5 כהן היה בימי הורדוס מלך יהודה זכריה שמו ממשמרת אביה ולו אשה מבנות אהרן ושמה אלישבע׃

V dneh Heroda, judejskega kralja, je bil nek duhovnik, imenovan Zaharija, iz Abíjeve skupine, in njegova žena je bila izmed Aronovih hčera in njeno ime je bilo Elizabeta.

6 ושניהם היו צדיקים לפני האלהים והלכי תם בכל מצות יהוה ובחקתיו׃

Oba sta bila pravična pred Bogom in sta brez krivde živela po vseh Gospodovih zapovedih in odredbah.

7 ולא היה להם ילד כי אלישבע עקרה ושניהם באו בימים׃

Ker je bila Elizabeta jalova nista imela nobenega otroka in oba sta bila zelo zvrhana v letih.

8 ויהי היום ויכהן לפני אלהים בסדר משמרתו׃

In pripetilo se je, medtem ko je pred Bogom opravljal duhovniško službo, po vrstnem redu svoje skupine,

9 וכמשפט עבודת הכהנים יצא גורלו להקטיר קטרת ויבא אל היכל יהוה׃

glede na navado duhovniške službe, je bil na njem žreb, da zažge kadilo, ko je odšel v Gospodov tempelj.

10 וכל קהל העם היו מתפללים בחוץ בעת הקטרת׃

Celotna množica ljudi pa je ob času zažiganja kadila zunaj molila.

11 וירא אליו מלאך יהוה עמד לימין מזבח הקטרת׃

In prikazal se mu je Gospodov angel, stoječ na desni strani kadilnega oltarja.

12 ויבהל זכריה בראותו אתו ואימה נפלה עליו׃

Ko pa ga je Zaharija zagledal, se je vznemiril in strah ga je spreletel.

13 ויאמר אליו המלאך אל תירא זכריהו כי נשמעה תפלתך ואלישבע אשתך תלד לך בן וקראת שמו יוחנן׃

Toda angel mu je rekel: »Ne boj se, Zaharija, kajti tvoja molitev je uslišana in tvoja žena Elizabeta ti bo rodila sina in ti boš klical njegovo ime Janez.

14 והיה לך לשמחה וגיל ורבים ישמחו בהולדו׃

Imel boš radost in veselje in mnogi se bodo veselili ob njegovem rojstvu.

15 כי גדול יהיה לפני יהוה ויין ושכר לא ישתה ורוח הקדש ימלא בעודנו בבטן אמו׃

Kajti velik bo v Gospodovih očeh in ne bo pil niti vina niti močne pijače in celó od maternice svoje matere bo izpolnjen s Svetim Duhom.

16 ורבים מבני ישראל ישיב אל יהוה אלהיהם׃

In mnoge izmed Izraelovih otrok bo obrnil h Gospodu, njihovemu Bogu.

17 והוא ילך לפניו ברוח אליהו ובגבורתו להשיב את לב אבות על בנים ואת הסוררים לתבונת הצדיקים להעמיד ליהוה עם מתקן׃

Pred njim bo šel z Elijevim duhom in močjo, da obrne srca očetov k otrokom in neposlušne k modrosti pravičnih; da pripravi ljudstvo, pripravljeno za Gospoda.«

18 ויאמר זכריה אל המלאך במה אדע זאת כי אני זקנתי ואשתי באה בימים׃

Zaharija je angelu rekel: »Po čem bom to spoznal? Kajti starec sem in moja žena je zelo zvrhana v letih.«

19 ויען המלאך ויאמר אליו אני גבריאל העומד לפני האלהים ושלוח אנכי לדבר אליך ולבשרך את זאת׃

Angel mu odgovori in reče: »Jaz sem Gabriel, ki stojim v prisotnosti Boga in poslan sem, da ti govorim in da ti pokažem te vesele novice.

20 והנה תאלם ולא תוכל לדבר עד היום אשר תהיה זאת תחת כי לא האמנת בדברי אשר ימלאו למועדם׃

Glej, ker nisi verjel mojim besedam, ki se bodo uresničile ob njihovem pravem času, boš postal nem in ne boš mogel govoriti do dne, ko se bodo te besede izpolnile.«

21 והעם היה מחכה לזכריה ויתמהו כי אחר בהיכל׃

In ljudje so čakali na Zaharija in se čudili, da se je tako dolgo mudil v templju.

22 ויהי בצאתו לא יכל לדבר אליהם וידעו כי מראה ראה בהיכל וירמז להם ועודנו נאלם׃

Ko pa je prišel ven, jim ni mogel spregovoriti, in zaznali so, da je videl v templju videnje, kajti dajal jim je znamenja, ostal pa je brez besed.

23 ויהי כאשר מלאו ימי עבדתו וילך לו אל ביתו׃

Pripetilo se je, kakor hitro so bili dnevi njegovega služenja dovršeni, da se je odpravil k svoji lastni hiši.

24 ויהי אחרי הימים האלה ותהר אלישבע אשתו ותתחבא חמשה חדשים ותאמר׃

Po teh dneh je njegova žena Elizabeta spočela in se pet mesecev skrivala, rekoč:

25 ככה עשה לי יהוה בימי פקדו אותי לאסף את חרפתי בתוך בני אדם׃

»Tako je Gospod ravnal z menoj v dneh, v katerih je pogledal name, da odvzame mojo grajo izmed ljudi.«

26 ויהי בחדש הששי וישלח המלאך גבריאל מאת האלהים גלילה אל עיר אשר שמה נצרת׃

V šestem mesecu pa je bil od Boga poslan angel Gabriel v galilejsko mesto, imenovano Nazaret,

27 אל בתולה מארשה לאיש אשר שמו יוסף מבית דוד ושם הבתולה מרים׃

k devici, zaročeni z možem, katerega ime je bilo Jožef, iz Davidove hiše; in devici je bilo ime Marija.

28 ויבא המלאך אליה החדרה ויאמר שלום לך אשת חן יהוה עמך ברוכה את בנשים׃

Angel je vstopil k njej in rekel: »Pozdravljena, ti, ki si zelo spoštovana, Gospod je s teboj, blagoslovljena si med ženskami.«

29 והיא בראותה נבהלה לדברו ותאמר בלבה מה היא הברכה הזאת׃

Ko pa ga je zagledala, je bila ob njegovem govoru zaskrbljena in v svojih mislih preudarjala, kakšne vrste pozdrav naj bi to bil.

30 ויאמר לה המלאך אל תיראי מרים כי מצאת חן לפני האלהים׃

Angel ji je rekel: »Ne boj se, Marija, kajti pri Bogu si našla naklonjenost.

31 והנך הרה וילדת בן וקראת את שמו ישוע׃

Glej, v svoji maternici boš spočela in rodila sina in njegovo ime boš klicala JEZUS.

32 והוא גדול יהיה ובן עליון יקרא ויהוה אלהים יתן לו את כסא דוד אביו׃

Velik bo in imenovan bo Sin Najvišjega; in Gospod Bog mu bo dal prestol njegovega očeta Davida

33 ועל בית יעקב ימלך לעולם ועד ולמלכותו אין קץ׃ (aiōn g165)

in nad Jakobovo hišo bo vladal večno in njegovemu kraljestvu ne bo konca.« (aiōn g165)

34 ותאמר מרים אל המלאך איך תהיה זאת ואני אינני ידעת איש׃

Potem je Marija rekla angelu: »Kako se bo to zgodilo, glede na to, da ne poznam moškega?«

35 ויען המלאך ויאמר אליה רוח הקדש תבוא עליך וגבורת עליון תצל עליך על כן גם לקדוש הילוד יקרא בן אלהים׃

Angel je odgovoril in ji rekel: »Sveti Duh bo prišel nadte in moč Najvišjega te bo obsenčila, zato bo tudi ta sveta oseba, ki bo rojena od tebe, imenovana Božji Sin.

36 והנה אלישבע קרובתך אשר קראו לה עקרה גם היא הרתה בן בזקנתה וזה לה החדש הששי׃

Glej, tvoja sestrična Elizabeta je prav tako v svoji visoki starosti spočela sina, in to je šesti mesec z njo, ki je bila imenovana jalova.

37 כי לא יפלא מאלהים כל דבר׃

Kajti z Bogom nič ne bo nemogoče.«

38 ותאמר מרים הנני שפחת יהוה יהי לי כדברך ויצא מאתה המלאך׃

Marija je rekla: »Glej, Gospodova pomočnica; naj se mi zgodi glede na tvojo besedo.« In angel je odšel od nje.

39 ותקם מרים בימים ההם ותמהר ללכת ההרה אל עיר יהודה׃

Marija je v tistih dneh vstala in z naglico odšla v hribovito deželo, v Judovo mesto

40 ותבא בית זכריה ותברך את אלישבע׃

in vstopila v Zaharijevo hišo ter pozdravila Elizabeto.

41 ויהי כשמע אלישבע את ברכת מרים וירקד הילד במעיה ותמלא אלישבע רוח הקדש׃

In pripetilo se je, ko je Elizabeta zaslišala Marijin pozdrav, da je dete poskočilo v njeni maternici in Elizabeta je bila izpolnjena s Svetim Duhom

42 ותקרא בקול גדול ותאמר ברוכה את בנשים וברוך פרי בטנך׃

in zaklicala z močnim glasom ter rekla: »Blagoslovljena si ti med ženskami in blagoslovljen je sad tvoje maternice.

43 ומאין לי זאת אשר אם אדני באה אלי׃

Od kod je meni to, da bi prišla k meni mati mojega Gospoda?

44 כי קול ברכתך בא באזני והנה רקד בשמחה הילד במעי׃

Kajti glej, brž ko je glas tvojega pozdrava zazvenel v mojih ušesih, je dete v moji maternici od radosti poskočilo.

45 ואשרי המאמינה כי המלא תמלא אשר דבר לה מאת יהוה׃

Blagoslovljena je tista, ki je verovala, kajti izpolnile se bodo te besede, ki so ji bile povedane od Gospoda.«

46 ותאמר מרים רוממה נפשי את יהוה׃

Marija je rekla: »Moja duša poveličuje Gospoda

47 ותגל רוחי באלהי ישעי׃

in moj duh se veseli v Bogu, mojem Odrešeniku.

48 אשר ראה בעני אמתו כי הנה מעתה כל הדרות יאשרוני כי גדלות עשה לי שדי וקדוש שמו׃

Kajti ozrl se je na nizek stan svoje pomočnice, kajti glej, odslej me bodo vsi rodovi imenovali blagoslovljeno.

49

Kajti tisti, ki je mogočen, mi je storil velike stvari in sveto je njegovo ime.

50 וחסדו לדור דורים על יראיו׃

In njegovo usmiljenje je od roda do roda nad tistimi, ki se ga bojijo.

51 גבורות עשה בזרעו פזר גאים במזמות לבבם׃

S svojim laktom je pokazal moč, ponosne je razgnal v domišljiji njihovih src.

52 הרס נדיבים מכסאותו וירם שפלים׃

Mogočne je odstranil z njihovih prestolov in povišal te z nizkim položajem.

53 רעבים מלא טוב ועשירים שלח ריקם׃

Lačne je napolnil z dobrinami, bogate pa je odpustil prazne.

54 תמך בישראל עבדו לזכר את רחמיו׃

Pomagal je svojemu služabniku Izraelu, v spomin na svoje usmiljenje,

55 כאשר דבר אל אבותינו לאברהם ולזרעו עד עולם׃ (aiōn g165)

kakor je govoril našim očetom, Abrahamu in njegovemu semenu na veke.« (aiōn g165)

56 ותשב מרים עמה כשלשה חדשים ותשב לביתה׃

Marija je z njo ostala približno tri mesece in se vrnila v svojo lastno hišo.

57 וימלאו ימי אלישבע ללדת ותלד בן׃

Torej prišel je Elizabetin polni čas, ko naj bi rodila; in rodila je sina.

58 וישמעו שכניה וקרוביה כי הגדיל יהוה את חסדו עמה וישמחו אתה׃

Njeni sosedje in njeni sorodniki so slišali, kako je Gospod nad njo izkazal veliko usmiljenje in veselili so se z njo.

59 ויהי ביום השמיני ויבאו למול את הילד ויקראו אתו זכריה על שם אביו׃

Pripetilo pa se je, da so na osmi dan prišli, da obrežejo otroka in poimenovali so ga Zaharija, po imenu njegovega očeta.

60 ותען אמו ותאמר לא כי יוחנן יקרא׃

Njegova mati pa je odgovorila in rekla: »Ne tako, temveč se bo imenoval Janez.«

61 ויאמרו אליה אין איש במשפחתך אשר נקרא בשם הזה׃

Oni pa so ji rekli: »Nikogar v tvojem sorodstvu ni, ki je poimenovan s tem imenom.«

62 וירמזו אל אביו לדעת מה השם אשר יחפץ להקרא לו׃

In naredili so znamenja njegovemu očetu, kako bi ga on imenoval.

63 וישאל לוח ויכתב עליו לאמר יוחנן שמו ויתמהו כלם׃

In prosil je za pisalno deščico ter napisal, rekoč: »Njegovo ime je Janez.« In vsi so se čudili.

64 ויפתח פיו ולשונו פתאם וידבר ויברך את האלהים׃

In njegova usta so se takoj odprla in njegov jezik se je sprostil in spregovoril je ter hvalil Boga.

65 ותפל אימה על כל שכניהם ויספר כל הדברים האלה בכל הרי יהודה׃

In strah je prišel na vse, ki so prebivali naokoli njih; in vse te besede so se razglasile naokoli po vsej judejski hriboviti deželi.

66 וישימו כל השמעים אל לבם לאמר מה אפוא יהיה הילד הזה ויד יהוה היתה עמו׃

In vsi, ki so jih slišali, so si jih položili v svoja srca, rekoč: »Kakšne vrste otrok bo to!« In Gospodova roka je bila z njim.

67 וימלא זכריה אביו רוח הקדש וינבא לאמר׃

In njegov oče Zaharija je bil izpolnjen s Svetim Duhom in prerokoval, rekoč:

68 ברוך יהוה אלהי ישראל כי פקד את עמו וישלח לו פדות׃

»Blagoslovljen bodi Gospod, Izraelov Bog; kajti obiskal je in odkupil svoje ljudi

69 וירם לנו קרן ישועה בבית דוד עבדו׃

in za nas je dvignil rog rešitve duš v hiši svojega služabnika Davida,

70 כאשר דבר בפי נביאיו הקדושים אשר מעולם׃ (aiōn g165)

kakor je govoril po ustih svojih svetih prerokov, ki so bili, odkar je svet nastal, (aiōn g165)

71 ישועה מאיבינו ומיד כל שנאינו׃

da bi bili mi lahko rešeni pred našimi sovražniki in iz roke vseh, ki nas sovražijo,

72 לעשות חסד עם אבותינו ולזכר את ברית קדשו׃

da opravi usmiljenje, obljubljeno našim očetom in se spomni svoje svete zaveze,

73 את השבועה אשר נשבע לאברהם אבינו׃

prisege, s katero je prisegel našemu očetu Abrahamu,

74 להצילנו מיד איבינו ולתתנו לעבדו בלי פחד׃

da nam bo zagotovil, da mu bomo osvobojeni iz roke svojih sovražnikov, lahko služili brez strahu,

75 בתמים ובצדקה לפניו כל ימי חיינו׃

v svetosti in pravičnosti pred njim, vse dni našega življenja.

76 ואתה הילד נביא עליון תקרא כי לפני יהוה תלך לפנות את דרכיו׃

Ti pa, otrok, boš imenovan prerok Najvišjega, kajti šel boš pred Gospodov obraz, da pripraviš njegove poti,

77 לתת דעת הישועה לעמו בסליחת חטאתיהם׃

da daš njegovim ljudem spoznanje o rešitvi duš z odpuščanjem njihovih grehov,

78 ברחמי חסד אלהינו אשר בהם פקדנו הנגה ממרום׃

po nežnem usmiljenju našega Boga; po katerem nas je obiskalo svitanje od zgoraj,

79 להאיר לישבי חשך וצלמות ולהכין את רגלינו אל דרך השלום׃

da da svetlobo tem, ki sedijo v temi in v smrtni senci, da vodi naša stopala na pot miru.«

80 ויגדל הילד ויחזק ברוח ויהי במדברות עד יום הראתו אל ישראל׃

Otrok pa je rasel in se krepil v duhu in bil je v puščavah do dneva njegove pojavitve Izraelu.

The Annunciation