Sprueche 21

1 Gleich Wasserbächen ist des Königs Herz in der Hand des HERRN; er leitet es, wohin er will.

Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.

2 In eines jeglichen Augen ist sein Weg recht; aber der HERR wägt die Herzen.

Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.

3 Recht und Gerechtigkeit üben ist dem HERRN lieber als Opfer.

Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.

4 Hohe Augen und ein aufgeblasenes Herz, das Ackern der Gottlosen ist Sünde.

Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.

5 Die Überlegungen des Fleißigen sind nur zum Vorteil, aber wer allzusehr eilt, hat nur Schaden davon.

Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.

6 Wer mit lügenhafter Zunge Schätze erwirbt, der jagt nach Wind und sucht den Tod.

Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.

7 Die Gewalttätigkeit der Gottlosen rafft sie weg; denn sie weigern sich, das Rechte zu tun.

Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.

8 Wer schuldbeladen ist, muß krumme Wege gehen; wer aber lauter ist, der handelt redlich.

Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.

9 Es ist besser, in einem Winkel auf dem Dach zu wohnen, als mit einem zänkischen Weib in einem gemeinsamen Haus.

Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

10 Die Seele des Gottlosen begehrt nach Bösem, sein Nächster findet keine Gnade vor ihm.

Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.

11 Durch Bestrafung des Spötters wird der Alberne gewitzigt, und wer auf den Weisen achtet, wird belehrt.

Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.

12 Der Gerechte [Gott] achtet auf des Gottlosen Haus, er stürzt die Gottlosen ins Unglück.

Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.

13 Wer sein Ohr vor dem Geschrei des Armen verstopft, der wird auch keine Antwort kriegen, wenn er ruft.

Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.

14 Eine heimliche Gabe besänftigt den Zorn, und ein Geschenk im Busen den heftigsten Grimm.

[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.

15 Es ist eine Freude für die Gerechten, wenn Recht geschafft wird; aber für die Übeltäter ist es ein Schrecken.

Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.

16 Ein Mensch, der vom Wege des Verstandes abirrt, wird ruhen in der Versammlung der Schatten.

Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.

17 Wer Vergnügen liebt, muß Mangel leiden; wer Wein und Öl liebt, wird nicht reich.

Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.

18 Der Gottlose wird den Gerechten ablösen, und der Betrüger kommt an des Redlichen Statt.

Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.

19 Besser ist's in der Wüste zu wohnen, als bei einem zänkischen und ärgerlichen Weib.

Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.

20 Ein wertvoller Schatz und Öl ist in der Wohnung des Weisen; aber ein törichter Mensch vergeudet es.

Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.

21 Wer darnach trachtet, gerecht und gnädig zu sein, der findet Leben, Gerechtigkeit und Ehre.

Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.

22 Ein Weiser erobert die Stadt der Starken und stürzt die Macht, darauf sie sich verließ.

Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.

23 Wer seinen Mund hütet und seine Zunge bewahrt, der erspart seiner Seele manche Not.

Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.

24 Ein übermütiger und vermessener Mensch (Spötter wird er genannt) handelt in frevelhaftem Übermut.

Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.

25 Der Faule muß Hungers sterben, da er mit seinen Händen nicht arbeiten will.

Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.

26 Es kommen täglich neue Begehren; aber der Gerechte gibt und hält nicht zurück.

Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.

27 Das Opfer der Gottlosen ist [dem HERRN] ein Greuel, zumal wenn man es mit Bosheit darbringt.

Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.

28 Ein Lügenzeuge geht zugrunde; aber ein Ohrenzeuge darf immer wieder reden.

Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.

29 Der Gottlose macht ein freches Gesicht; aber der Gerechte hat einen sichern Gang.

Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.

30 Es hilft keine Weisheit, kein Verstand und kein Rat wider den HERRN.

Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.

31 Das Roß wird gerüstet auf den Tag der Schlacht; aber der Sieg ist des HERRN.

Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.