Sprueche 21

1 Des Königs Herz ist in der Hand des HERRN wie Wasserbäche, und er neigt es wohin er will.

Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.

2 Einen jeglichen dünkt sein Weg recht; aber der HERR wägt die Herzen.

Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.

3 Wohl und recht tun ist dem HERRN lieber denn Opfer.

Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.

4 Hoffärtige Augen und stolzer Mut, die Leuchte der Gottlosen, ist Sünde.

Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.

5 Die Anschläge eines Emsigen bringen Überfluß; wer aber allzu rasch ist, dem wird's mangeln.

Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.

6 Wer Schätze sammelt mit Lügen, der wird fehlgehen und ist unter denen, die den Tod suchen.

Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.

7 Der Gottlosen Rauben wird sie erschrecken; denn sie wollten nicht tun, was recht war.

Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.

8 Wer mit Schuld beladen ist, geht krumme Wege; wer aber rein ist, des Werk ist recht.

Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.

9 Es ist besser wohnen im Winkel auf dem Dach, denn bei einem zänkischen Weibe in einem Haus beisammen.

Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

10 Die Seele des Gottlosen wünscht Arges und gönnt seinem Nächsten nichts.

Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.

11 Wenn der Spötter gestraft wird, so werden die Unvernünftigen Weise; und wenn man einen Weisen unterrichtet, so wird er vernünftig.

Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.

12 Der Gerechte hält sich weislich gegen des Gottlosen Haus; aber die Gottlosen denken nur Schaden zu tun.

Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.

13 Wer seine Ohren verstopft vor dem Schreien des Armen, der wird auch rufen, und nicht erhört werden.

Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.

14 Eine heimliche Gabe stillt den Zorn, und ein Geschenk im Schoß den heftigen Grimm.

[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.

15 Es ist dem Gerechten eine Freude, zu tun, was recht ist, aber eine Furcht den Übeltätern.

Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.

16 Ein Mensch, der vom Wege der Klugheit irrt, wird bleiben in der Toten Gemeinde.

Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.

17 Wer gern in Freuden lebt, dem wird's mangeln; und wer Wein und Öl liebt, wird nicht reich.

Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.

18 Der Gottlose muß für den Gerechten gegeben werden und der Verächter für die Frommen.

Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.

19 Es ist besser, wohnen im wüsten Lande denn bei einem zänkischen und zornigen Weibe.

Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.

20 Im Hause des Weisen ist ein lieblicher Schatz und Öl; aber ein Narr verschlemmt es.

Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.

21 Wer der Gerechtigkeit und Güte nachjagt, der findet Leben, Gerechtigkeit und Ehre.

Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.

22 Ein Weiser gewinnt die Stadt der Starken und stürzt ihre Macht, darauf sie sich verläßt.

Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.

23 Wer seinen Mund und seine Zunge bewahrt, der bewahrt seine Seele vor Angst.

Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.

24 Der stolz und vermessen ist, heißt ein Spötter, der im Zorn Stolz beweist.

Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.

25 Der Faule stirbt über seinem Wünschen; denn seine Hände wollen nichts tun.

Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.

26 Er wünscht den ganzen Tag; aber der Gerechte gibt, und versagt nicht.

Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.

27 Der Gottlosen Opfer ist ein Greuel; denn es wird in Sünden geopfert.

Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.

28 Ein lügenhafter Zeuge wird umkommen; aber wer sich sagen läßt, den läßt man auch allezeit wiederum reden.

Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.

29 Der Gottlose fährt mit dem Kopf hindurch; aber wer fromm ist, des Weg wird bestehen.

Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.

30 Es hilft keine Weisheit, kein Verstand, kein Rat wider den HERRN.

Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.

31 Rosse werden zum Streittage bereitet; aber der Sieg kommt vom HERRN.

Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.