Sprueche 1
1 Die Sprüche Salomos, des Davidssohnes und Herrschers über Israel,
Fjalët e urta të Salomonit, birit të Davidit, mbret i Izraelit,
2 sind dazu da, daß man Charakter und Weisheit würdige und kluge Worte wohl verstehe
për të njohur diturinë dhe për të mësuar gjykimet e mënçura;
3 und Zucht und Anstand lerne, was recht und rechtlich, ehrlich sei,
për të ditur si të veprosh me urti, me drejtësi, me gjykim dhe ndershmëri,
4 daß Bildung Unerfahrene empfangen und daß die Jugend Lebenskunst erlerne.
për t’u dhënë shkathtësi njerëzve të thjeshtë, njohje dhe reflektim të riut.
5 Vernimmt ein Weiser sie, so kann er seine Rede fesselnder gestalten; ein kluger Mann kann sich die richtige Belehrung sichern.
I urti do të dëgjojë dhe do të rritë diturinë e tij; njeriu i zgjuar do të përfitojë këshilla të urta,
6 Er kann das Gleichnis und den Sinnspruch faßlicher gestalten, wie auch der Weisen Worte, ihre dunklen Reden. -
për të kuptuar një sentencë dhe një enigmë, fjalët e të urtëve dhe thëniet e tyre të errëta.
7 Die Furcht des Herrn ist Anfang der Erkenntnis, Weisheit, Bildung. Nur Toren sind's, die sie verachten.
Frika e Zotit është fillimi i njohjes; por njerëzit e pamend përçmojnë diturinë dhe arsimin.
8 Der väterlichen Zucht, mein Sohn, gehorche! Der Mutter Mahnung achte nicht gering!
Dëgjo, o biri im, mësimet e atit tënd dhe mos i lër pas dore mësimet e nënes sate,
9 Sie zieren wie ein Kranz dein Haupt und deinen Hals wie Kettenschmuck.
sepse janë një nur që zbukuron kokën tënde dhe një stoli në qafën tënde.
10 Mein Sohn, wenn dich Verbrecher locken, folg ihnen nicht!
Biri im, në qoftë se mëkatarët duan të të mashtrojnë, mos prano,
11 Wenn sie dir sagen: "Halt's mit uns! Wir haben einen Anschlag gegen einen Menschen vor; wir wollen ungefährdet im Versteck Arglosen auflauern.
në qoftë se thonë: “Eja me ne; kemi ngritur një pritë për të derdhur gjak; i ngritëm gracka të pafajmit pa ndonjë shkak;
12 Wir wollen selbst am Leben bleiben und sie verschlingen gleich der Unterwelt, mit Haut und Haar als solche, die zur Grube fahren. (Sheol h7585)
le t’i kapërdimë të gjallë, ashtu si Sheoli, tërësisht si ata që zbresin në gropë; (Sheol h7585)
13 Und wir gewinnen alles mögliche kostbare Gut und füllen unsere Häuser mit dem Raub.
ne do të gjejmë lloj-lloj pasurish të çmueshme, do t’i mbushim shtëpitë tona me plaçka;
14 Du darfst auch mit uns teilen; wir alle haben einen Beutel."
ti do ta hedhësh në short pjesën tënde me ne, dhe të gjithë ne do të kemi një qese të vetme”;
15 Mein Sohn, geh nicht auf einem Weg mit ihnen! Halt deinen Fuß von ihren Pfaden fern!
biri im, mos shko me ta në po atë rrugë, ndale hapin nga shtegu i tyre,
16 Denn ihre Füße laufen dem Verderben zu und eilen blutigem Tod entgegen.
sepse këmbët e tyre turren drejt së keqes dhe ata nxitojnë të derdhin gjak.
17 Vergeblich wird man Netze spannen vor den Blicken der beschwingten Vögel;
Shtrihet më kot rrjeta përpara çdo lloji zogjsh;
18 sie aber lauern auf ihr eigen Blut und stellen sich selbst nach dem Leben.
por këta kurdisin prita kundër gjakut të vet dhe ngrenë kurthe kundër vetë jetës së tyre.
19 So ist das Schicksal eines jeden, der auf unrechten Gewinn ausgeht. Er bringt ihn um sein Leben.
Të tilla janë rrugët e çdo njeriu të etur për pasuri; ajo ia heq jetën atyre që e kanë.
20 Auf Straßen ruft die Weisheit; auf Plätzen ruft sie laut.
Dituria bërtet nëpër rrugë, zëri i saj dëgjohet nëpër sheshe;
21 Hoch oben auf den Mauern predigt sie, an Stadttoren; vor aller Welt nimmt sie das Wort:
ajo thërret në vendet ku ka turma dhe ligjëron në hyrje të portave të qytetit;
22 "Wie lange liebt ihr Toren noch Betörung, gefällt den Dünkelhaften Spott und hassen Toren Einsicht?
“Deri kur, o njerëz të thjeshtë, do t’ju pëlqejë thjeshtësia dhe tallësit do të kënaqen duke u tallur dhe budallenjtë do të urrejnë dijen?
23 Ihr kommt auf meine Mahnrede zurück. Fürwahr, ich sag euch unumwunden, was ich auf dem Herzen habe. Ich tue meine Warnungen euch kund.
Ejani në vete nga qortimi im; ja, unë do të derdh mbi ju Frymën time dhe do t’ju bëj të njohura fjalët e mia.
24 Ich rief; ihr aber wolltet nicht; ich winkte euch, und niemand gab drauf acht.
Sepse unë thirra dhe ju nuk keni dashur, shtriva dorën time dhe askush prej jush nuk i kushtoi vëmendje,
25 Ihr schluget meinen Ratschlag in den Wind und mochtet meine Rüge nicht.
përkundrazi hodhët poshtë të gjitha këshillat e mia dhe nuk pranuat ndreqjen time,
26 So lache ich bei eurem Unglück nur und spotte, wenn euch Angst befällt,
edhe unë do të qesh me fatkeqësinë tuaj, do të tallem kur të vijë ajo që ju druani,
27 wenn wie ein Ungewitter euer Schrecken kommt, einherfährt gleich dem Sturmwind euer Unglück und Not und Drangsal euch befällt.
kur ajo që druani të vijë si një furtunë, dhe fatkeqësia juaj të vijë si një stuhi, kur t’ju mbulojnë fatkeqësia dhe ankthi.
28 Dann rufen sie mich an; ich gebe keine Antwort. Sie suchen, aber finden mich nicht mehr.
Atëherë ata do të më thërrasin mua, por unë nuk do të përgjigjem; do të më kërkojnë me kujdes, por nuk do të më gjejnë.
29 Erkenntnis haben sie gehaßt und nach der Furcht des Herren nicht gefragt,
Sepse kanë urryer dijen dhe nuk kanë zgjedhur frikën e Zotit,
30 sie wollten nichts von meinem Rate wissen, und meine Rüge haben sie verschmäht.
nuk kanë dashur të pranojnë këshillën time dhe kanë përbuzur të gjitha qortimet e mia.
31 So mögen sie denn ihres Handels Frucht genießen, sich sättigen mit dem, was sie sich selbst bereitet!
Prandaj do të hanë frytin e sjelljes së tyre dhe do të ngopen me këshillat e tyre.
32 Ihr Fehlgehn bringt sie, diese Dummen, um; Sorglosigkeit vernichtet diese Toren.
Sepse përdalja e njerëzve të thjeshtë i vret dhe qetësia e rreme e budallenjve i zhduk;
33 Wer aber mir gehorcht, der kann in Ruhe wohnen und unbesorgt vor Unheilsschrecken sein."
por ai që më dëgjon do të banojë një vend të sigurt, do të jetë me të vërtetë i qetë, pa frikë nga çfarëdo e keqe”.
