Sprueche 4

1 Die väterliche Mahnung, Söhne, hört! Merkt auf, damit ihr Einsicht kennenlernt!

Słuchajcie synowie! ćwiczenia ojcowskiego, a pilnujcie, abyście umieli roztropność;

2 Denn gute Lehre geb ich euch. Laßt meine Unterweisung nimmer außer acht!

Albowiem wam naukę dobrą daję; zakonu mego nie opuszczajcie.

3 Als Kind schon war ich meinem Vater teuer, ein Liebling meiner Mutter.

Gdybym był młodziuchnym synem u ojca mego, i jedynakiem u matki mojej,

4 Er unterwies mich, sprach zu mir: "Halt fest dein Herz an meinen Worten! Behalt, was ich dich heiße! Und du wirst glücklich sein.

On mię uczył, powiadając mi: Niech się chwyci powieści moich serce twoje, strzeż przytkazań moich, a będziesz żył.

5 Einsicht und Weisheit zu erwerben, nicht vergiß! Weich nicht von meines Mundes Worten:

Nabywaj mądrości, nabywaj roztropności; nie zapominaj, ani się uchylaj od powieści ust moich.

6 Laß sie nicht außer acht! Und sie behütet dich. Gewinne sie recht lieb! Sie schützt dich wohl.

Nie opuszczaj jej, a będzie cię strzegła; rozmiłuj się jej, a zachowa cię.

7 Der Weisheit bester Teil: Erkaufe Weisheit! Mit aller deiner Habe kauf dir Einsicht!

Początkiem wszystkiego jest mądrość, nabywajże mądrości, a za wzystkę majętność twoję nabywaj roztropności.

8 Halt dich an sie! Und sie erhöht dich, bringt zu Ehren dich, wenn du sie herzest.

Wywyższaj ją, a wywyższy cię, rozsławi cię, gdy ją przyjmiesz.

9 Sie windet um dein Haupt der Anmut Kranz, beschert dir eine wunderschöne Krone."

Przyda głowie twojej wdzięczności, koroną ozdoby obdarzy cię.

10 Mein Sohn! Horch auf! Nimm meine Worte an! Dann werden's deiner Lebensjahre viele.

Słuchaj, synu mój! a przyjmij powieści moje, a rozmnożąć lata żywota.

11 Ich lehre dich der Weisheit Weg und lasse dich auf graden Pfaden schreiten.

Drogi mądrości nauczam cię; po ścieszkach prostych wiodę cię;

12 Wenn du einherschreitest, ist nicht dein Schritt beengt; bist du im Lauf, dann stößest du nicht an.

Któremi gdy pójdziesz, nie będzie ściśniony chód twój; a jeźli pobieżysz, nie potkniesz sií.

13 Halt fest an dieser Richtschnur! Laß sie nimmer los: Sie ist dein Leben.

Przyjmij őwiczenie, nie puszczaj się go, strzeż go; albowiem ono jest żywotem twoim.

14 Nicht wandle auf der Frevler Pfad! Beschreite nicht der Bösen Weg!

Ścieszką niepobożnych nie chodź, a nie udawaj się drogą złośliwych.

15 Vermeide ihn! Begeh ihn nicht! Lenk von ihm weg! Und geh daran vorbei!

Opuść ją, nie chodź po niej; uchyl się od niej, a omiń ją.

16 Sie können gar nicht einschlafen, falls sie zuvor nicht Böses schon getan; geraubt ist ihnen jeder Schlaf, falls sie nicht Ärgernis gegeben.

Boć oni nie zasną, aż co złego zbroją; ani się uspokoją, aż kogo do upadku przywiodą;

17 Sie nähren sich vom Brot der Gottlosigkeit und trinken der Gewalttat Wein.

Albowiem jedzą chleb niezbożności, a wino drapiestwa piją,

18 Der Frommen Pfad gleicht lichtem Morgenglanz, der immer heller wird, bis daß es Tag geworden.

Ale ścieszka sprawiedliwych jako światłość jasna, która im dalej tem bardziej świeci, aż do dnia doskonałego.

19 Der Frevlerweg ist wie das Dunkel: Sie merken nicht, was sie zu Falle bringt.

Droga zaś niepobożnych jest jako ciemność; nie wiedzą, o co sií otrącić mogą.

20 Mein Sohn, auf meine Worte merk, und meinen Reden neig dein Ohr!

Synu mój! słów moich pilnuj; ku powieściom moim nakłoń ucha twojego.

21 Laß sie nicht aus den Augen! Bewahre sie im Innersten des Herzens!

Niech nie odchodzą od oczów twoich, zachowaj je w pośród serca twego.

22 Denn Leben sind sie ja für die, die sie zu schätzen wissen, für ihren ganzen Körper Arzenei.

Albowiem żywotem są tym, którzy je znajdują, a wszystkiemu ciału ich lekarstwem.

23 Bewahr vor jeglicher Verstocktheit dir das Herz! Denn davon hängt das Leben ab.

Nad wszystko, czego ludzie strzegą, strzeż serca twego; bo z niego żywot pochodzi.

24 Dein Mund soll niemals trügen, und deine Lippen seien keine Lügenlippen.

Oddal od siebie przewrotność ust, a złośliwe wargi oddal od siebie.

25 Dann kannst du deinem Gegenüber ruhig ins Auge sehn, ganz offen deinem Nächsten in das Auge blicken.

Oczy twoje niechaj na dobre rzeczy patrzą, a powieki twoje niech drogę przed tobą prostują.

26 Geh stets geradeaus! Auf deines Fußes Bahn hab acht! Sei deines Ziels gewiß! All deine Wege seien fest bestimmt!

Umiarkuj ścieżkę nóg twoich, aby wszystkie drogi twoje pewne były.

27 Bieg nicht zur rechten noch zur linken Seite ab! Halt fern vom Bösen deinen Fuß!

Nie uchylaj się na prawo ani na lewo; owszem, odwróć nogę twoję od złego.