Sprueche 29

1 Ein Mann, halsstarrig Rügen gegenüber, verfällt dem Untergange unheilbar und plötzlich.

Człowiek, który na częste karanie zatwardza kark swój, nagle zniszczeje, i nie wskóra.

2 Gelangen Fromme an die Macht, alsdann frohlockt das Volk; wenn Frevler herrschen, seufzt das Volk.

Gdy się rozmnażają sprawiedliwi, weseli się lud; ale gdy panuje bezbożnik, wzdycha lud.

3 Ein Mann, der Weisheit liebt, der sorgt auch für den Vater; doch wer's mit Dirnen hält, vergeudet sein Vermögen.

Mąż, który miłuje mądrość, uwesela ojca swego; ale kto chowa nierządnicę, traci majętność.

4 Ein König voll Gerechtigkeit befestigt auch das Land; ein Mann, auf Abgaben erpicht, vernichtet es.

Król sądem ziemię utwierdza; ale mąż, który dary bierze, podwraca ją.

5 Wer einen andern auf das Glatteis führt, bereitet auch Gefahr den eigenen Schritten.

Człowiek, który pochlebia przyjacielowi swemu, rozciąga sieć przed nogami jego.

6 In eines bösen Mannes. Frevel liegt ein Fallstrick; der Fromme jauchzt und freut sich dran.

Występek złego jest mu sidłem; ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.

7 Der Fromme achtet auf die Rechte der Geringen; der Frevler aber kümmert sich nicht um Gerechtigkeit.

Sprawiedliwy wyrozumiewa sprawę nędznych; ale niezbożnik nie ma na to rozumu i umiejętności.

8 Boshafte Leute bringen eine ganze Stadt in Aufruhr; den Zorn beschwichtigen die Weisen.

Mężowie naśmiewcy zawodzą miasto; ale mądrzy odwracają gniew.

9 Mit einem Toren rechtete ein weiser Mann. Es zürnte jener, dieser lachte; so gab es keine Ruhe.

Mąż mądry, wiedzieli spór z mężem głupim, choćby się gniewał, choćby się też śmiał, nie będzie miał pokoju.

10 Gewissenlose Menschen hassen den Einfältigen; Gerechte suchen ihn am Leben zu erhalten.

Mężowie krwawi nienawidzą uprzejmego; ale uprzejmi staranie wiodą o duszę jego.

11 Ein Tor läßt seinen ganzen Zorn heraus; ein Weiser bändigt ihn im Hinblick auf die Zukunft.

Wszystkiego ducha swego wywiera głupi, ale mądry na dalszy czas go zawściąga.

12 Ein Herrscher, der auf Lügenworte hört, hat frevelhafte Diener.

Pana, który rad słucha słów kłamliwych, wszyscy słudzy jego są niepobożni.

13 Zwar Reich und Arm sind Gegensätze; doch beiden gibt der Herr das Lebenslicht.

Ubogi i zdzierca spotkali się; a wszakże obydwóch oczy Pan oświeca.

14 Der Thron des Königs, der getreulich Recht den Armen schafft, besteht für immer.

Króla, który sądzi uciśnionych według prawdy, stolica jego na wieki utwierdzona będzie.

15 Weisheit verleihen Stock und Rüge; ein Knabe, selbst sich überlassen, macht der Mutter Schande.

Rózga i karność mądrość daje; ale dziecię swawolne zawstydza matkę swoję.

16 Wenn Frevler in die Höhe kommen, nimmt der Frevel überhand; bei ihrem Sturze kommen an die Macht die Frommen.

Gdy się rozmnażają niezbożni, rozmnaża się i przestępstwo; ale sprawiedliwi upadek ich oglądają.

17 Straf deinen Sohn, und er bereitet ein behaglich Leben dir, reicht deiner Seele Leckerbissen.

Karz syna twego, a sprawić odpocznienie, i sposobi rozkosz duszy twojej.

18 Wenn Mangel ist an Offenbarungen, dann wird das Volk verwildern; doch hält es das Gesetz, Heil ihm!

Gdy proroctwo ustaje, lud bywa rozproszony; ale kto strzeże zakonu, błogosławiony jest.

19 Mit Worten läßt ein Knecht sich nicht belehren; denn wenn er sie versteht, dann kümmert er sich nicht darum.

Sługa nie bywa słowami naprawiony; bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.

20 Erblickst du einen Mann, der mit den Worten viel zu hastig ist: mehr Hoffnung ist für einen Narren als für ihn.

Ujrzysz człowieka skwapliwego w sprawach swoich; ale lepsza jest nadzieja o głupim, niż o nim.

21 Wenn einer seinen Knecht von Jugend auf verzärtelt, dann spielt dieser zuletzt den Sohn.

Kto w rozkoszy chowa z dzieciństwa sługę swego, na ostatek będzie chciał być za syna.

22 Ein Mann voll Zorn weckt Zank; ein Hitzkopf macht gar viele Fehler.

Człowiek gniewliwy wszczyna zwadę, a pierzchliwy wiele grzeszy.

23 Des Menschen Hochmut führt ihn zur Erniedrigung; doch Ehre wird der demutsvolle Mann erlangen.

Pycha człowiecza poniża go; ale pokorny w duchu sławy dostępuje.

24 Wer mit dem Diebe teilt, der haßt sein eigen Leben; er hört den Fluch; doch zeigt er es nicht an.

Kto spółkuje ze złodziejem, ma w nienawiści duszę swoję; także też kto przeklęstwa słyszy, a nie objawia go.

25 Die Angst bringt einen Menschen in Gefahr; wer auf den Herrn vertraut, der wird geschützt.

Strach człowieczy stawia sobie sidło; ale kto ma nadzieję w Panu, wywyższony będzie.

26 Es suchen viele eines Herrschers Angesicht; doch von dem Herrn kommt eines Mannes Recht.

Wiele tych, co szukają twarzy panów; aleć od Pana jest sąd każdego.

27 Ein Greuel für den Frommen ist, wer Unrecht tut. Ein Greuel für den Frevler, wer gerade wandelt.

Sprawiedliwym jest mąż niezbożny obrzydliwością; a zasię kto w uprzejmości chodzi, jest niezbożnym obrzydliwością.