Sprueche 27

1 Freu dich nicht auf den Morgen! Denn du weißt nicht, was ein Tag gebären mag.

Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.

2 Ein anderer Mund, nicht deiner rühme dich, ein fremder, doch nicht deine eigenen Lippen!

Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.

3 Der Stein ist schwer; gewichtig ist der Sand; doch der Verdruß, von einem Toren dir bereitet, ist schwerer als die beiden.

Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.

4 Die Wut mag grimmig sein; der Zorn mag überschäumen; doch wer kann vor der Eifersucht bestehen?

Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?

5 Viel besser Rüge, die enthüllt, als Liebe, die verschleiert.

Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.

6 Aufrichtig sind gemeint des Freundes Schläge; des Feindes Küsse sind geheuchelt.

Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.

7 Dem satten Gaumen ekelt's vor dem Honigseim; dem Hungrigen ist alles Bittere süß.

Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.

8 Ein Vogel, der dem Nest entflieht: so ist ein Mann, der seinen Heimatort verläßt.

Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.

9 Salböl und Räucherwerk erheitern das Gemüt; des Freundes Süßigkeit geht über die des Duftgehölzes.

Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.

10 Den alten Freund des Hauses übergehe nicht! Klopf nicht an deines Bruders Haus am Tage deiner Not! Viel besser ist ein Nachbar in der Nähe als ein Bruder in der Ferne!

Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.

11 Mein Sohn! Sei weise und erfreu mein Herz! Damit ich rechte Antwort einem geben kann, der mich beschimpfen will.

Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.

12 Der Kluge sah das Unheil und versteckte sich; die Toren gingen weiter und erlitten Schaden.

Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.

13 Wer einem andern bürgt, dem nimm sein Kleid! Pfänd ihn um Fremder willen!

Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.

14 Wer seinen Nächsten allzu laut und gar zu früh lobpreist, dem kann's als Fluchen angerechnet werden.

Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.

15 Ein triefend Dach zur Zeit des Regenwetters ist ein zänkisch Weib; sie gleichen sich.

Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;

16 Der Nordwind ist ein rauher Wind; und er wird doch der "Glückverheißende" genannt.

Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.

17 Wie Eisen sich dem Eisen eint, so eint ein Mann sich seinem Freund.

Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.

18 Des Feigenbaumes Frucht genießt, wer diesen pflegt, und wer den seines Herren wartet, findet seinen Lohn.

Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.

19 Gleichwie beim Wasser sich die Form der Form anpaßt, so auch des Menschen Herz dem Herzen.

Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.

20 Der Abgrund und die Unterwelt sind unersättlich; so sind der Menschen Augen gleichfalls nicht zu sättigen. (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)

21 Nach Silber wird der Tiegel eingeschätzt; der Ofen nach dem Gold, ein Mann nach dem, was er bewundert.

Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.

22 Zerstießest du den Toren selbst im Mörser, selbst mitten in der Grütze mit der Keule, nicht würde seine Torheit von ihm weichen.

Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.

23 Hab acht auf deine besten Schafe, sei wachsam auf die Herden!

Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.

24 Denn bares Geld reicht nicht für immer; nicht währt der Zins für alle Zeiten.

Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.

25 Sprießt Gras empor, erscheint das frische Grün, und werden auf den Bergen Kräuter eingeheimst,

Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.

26 dann hast du Lämmer für die Kleidung und Böcke zum Erwerb von Feldern

Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.

27 und Ziegenmilch genug für deine und für deines Hauses Nahrung und Lebensmittel für die Mägde.

Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.