Sprueche 21

1 Den Wasserbächen gleich ist in der Hand des Herrn des Königs Herz; Er lenkt's, wohin er will.

Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.

2 Dem Mann scheint jeder seiner Wege recht zu sein; jedoch der Herr ist's, der die Herzen wägt.

Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.

3 Gerechtigkeit und Recht ausüben liebt der Herr viel mehr denn Schlachtopfer.

Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.

4 Ein großer Ehrgeiz und Verstand entflammen Frevler zum Vergehen.

Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.

5 Allein des Arbeitsamen Pläne führen zum Gewinn; der Hastige bringt's nur zum Verlust.

Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.

6 Wer sich durch Lügenzunge Schätze sammelt, strebt nach verwehtem Hauch, ja, nach dem Tod.

Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.

7 Für Frevler hat das Unrecht einen Reiz; sie weigern sich zu tun, was recht.

Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.

8 Mag eines Mannes Tun verwickelt sein und schief verlaufen, doch ist er redlich, handelt er doch recht.

Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.

9 Viel lieber in dem Winkel eines Daches ruhen, als ein gemeinsam Haus mit einem Weib, das zänkisch!

Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

10 Des Frevlers Seele hat am Bösen ihre Lust, und nicht verhaßt ist ihm die böse Tat.

Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.

11 Wenn man den Spötter büßen läßt, dann kann der Dumme dadurch weise werden. Behandelt man den Weisen rücksichtsvoll, kann jener dadurch auch zur Einsicht kommen.

Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.

12 Wenn auf des Frevlers Haus der Fromme Rücksicht nimmt, verleitet er den Frevler wiederum zum Bösen.

Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.

13 Wer vor des Armen Hilferuf sein Ohr verstopft, der findet kein Gehör dann, wenn er selber ruft.

Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.

14 Im stillen eine Gabe kann den Zorn besänftigen, ein heimliches Geschenk den größten Grimm.

[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.

15 Dem Frommen ist es eine Freude, wenn ihm nach Recht geschieht; den Bösewichtern ist's ein Schrecken.

Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.

16 Ein Mensch, der von der Klugheit Wege irrt, wird Ruhe erst im Schattenreiche finden.

Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.

17 Wer Lustbarkeiten liebt, der fühlt sich stets im Mangel; wer Wein und Öl zu gerne hat, wird nimmer reich.

Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.

18 Das Sühnegeld des Frommen ist der Frevler; an Stelle der Rechtschaffenen tritt der Verbrecher.

Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.

19 Viel besser, einsam in der Wüste leben, als in Gesellschaft eines zank- und händelsüchtigen Weibes!

Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.

20 An Öl und köstlichem Getränk ist in des Weisen Haus ein Vorrat; ein Tor läßt sie verderben.

Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.

21 Wer nach Gerechtigkeit und Güte strebt, der findet Leben, Rechtlichkeit und Ehre.

Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.

22 Der Helden Stadt erstieg ein Weiser; das Bollwerk stürzte ein, dem sie sich anvertraut.

Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.

23 Wer seinen Mund und seine Zunge hütet, der schützt sein Leben vor Gefahren.

Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.

24 Ein Spötter heißt, wer übermütig und vermessen ist und wer im Übermaß des Stolzes handelt.

Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.

25 Den Faulen tötet sein Gelüste; denn seine Hände weigern sich zu schaffen.

Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.

26 Den ganzen Tag begehrt nur, wer begehrlich; der Fromme spendet ohne Unterlaß.

Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.

27 Des Frevlers Opfer ist ein Greuel und vollends, bringt er es in schnöder Absicht dar.

Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.

28 Ein falscher Zeuge geht zugrunde; dagegen redet sieghaft ein glaubwürdiger Mann.

Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.

29 Der Frevler macht ein frech Gesicht; der Biedere verbessert seinen Wandel.

Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.

30 Nicht Weisheit gibt's, nicht Einsicht, Rat nicht vor dem Herrn.

Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.

31 Das Roß ist abgerichtet für den Tag der Schlacht; jedoch der Sieg kommt von dem Herrn.

Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.