Sprueche 18

1 Den Eigenwillen sucht, wer sich absondert; bei jeglicher Gelegenheit beginnt er Streit.

Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.

2 Der Tor hat kein Gefallen an Belehrung; er möchte nur die eigene Meinung künden.

Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.

3 Wo Frevel auftritt, dort tritt auch Verachtung auf, und Schmähung ist mit Hohn vereint.

Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.

4 Aus eines Mannes Munde tiefe Worte sind Gewässer, ein Strom, der aus dem Born der Weisheit sprudelt.

Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.

5 Daß man Partei für einen Frevler nimmt, daß man das Recht des Frommen beugt, nützt nichts.

Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.

6 Des Toren Lippen schaffen Streit; nach Schlägen ruft sein Mund.

Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.

7 Des Toren Mund führt seinen Sturz herbei, und seine Lippen sind ein Strick für seinen Hals.

Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.

8 Des Ohrenbläsers Worte sind wie Hammerschläge; sie dringen tief ins Herz hinein.

Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.

9 Wer lässig bei der Arbeit ist und wer den eigenen Besitz zerstört, sind Brüder.

Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.

10 Ein fester Turm des Herren Name; der Fromme läuft zu ihm und ist gesichert.

Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.

11 Des Reichen Habe ist ihm eine feste Stadt, wie eine hohe Mauer um ihn her.

Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.

12 Stolz geht dem Sturz voran, der Ehre Demut.

Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.

13 Gibt jemand Antwort schon, bevor er recht verstanden, so rechnet man es ihm als Torheit und als Schande.

Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.

14 Ein männliches Gemüt kann seine Leiden meistern. Ein düsteres Gemüt, wer mag's erträglich finden?

Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?

15 Des Klugen Herz erwirbt sich Einsicht; Einsicht sucht auch des Weisen Ohr.

Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.

16 Geschenke schaffen ihrem Geber Raum und öffnen ihm den Zutritt zu den Großen.

Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.

17 In einem Streite hat der erste Recht; da kommt der andere und untersucht's aufs neue.

Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.

18 Den Streitigkeiten macht das Los ein Ende; es trennt die Streitenden.

Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.

19 Ein Bruder kann an einer Festung sich vergehen, sind Streitigkeiten doch, was eine Bresche für die Burg.

Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.

20 Mit seines Mundes Frucht ersättigt jeder seinen Magen, von seiner Lippen Ernte kann er satt sich essen.

Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.

21 In dem Bereich der Zunge liegen Tod und Leben, und wer sie gern gebraucht, genießt auch ihre Frucht.

Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.

22 Wer je das Weib erforscht, hat einen guten Fund getan, und er erfreut sich der besonderen Huld des Herrn.

Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.

23 Der Arme redet weinerlich; der Reiche aber spricht mit Nachdruck.

Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.

24 Gefährten gibt's, die gegenseitig sich zugrunde richten; und Freunde gibt's, anhänglicher als Brüder.

Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.