Sprueche 16

1 Dem Menschen mag das Denken eignen; vom Herrn kommt die Beredsamkeit der Zunge.

Lòng người nghĩ lắm mưu hay, nhưng thành hay bại đều do tay Chúa Hằng Hữu.

2 Erklärt für lauter alle seine Wege auch der Mensch, der Herr ist's, der die Geister wägt.

Người tự thấy công việc mình toàn hảo, nhưng Chúa Hằng Hữu biết rõ động cơ.

3 Dem Herrn enthülle deine Werke! Rechtschaffen sind dann deine Pläne auch.

Hãy phó thác công việc con cho Chúa Hằng Hữu, chương trình con sẽ được thành công.

4 Für einen, den er strafen will, erschafft der Herr Beliebiges, selbst einen Frevler für den Tag der Strafe.

Chúa Hằng Hữu tạo mỗi loài đều có mục đích, người ác, Ngài dành cho ngày đoán phạt.

5 Ein Greuel für den Herrn ist jeder Übermütige. Untrüglich ist's: er bleib nicht ungestraft.

Người kiêu căng bị Chúa Hằng Hữu kinh tởm; dù chạy đi đâu cũng chẳng thoát lưới trời.

6 Durch treue Liebe wird die Sündenstrafe abgewandt; und in der Furcht des Herrn vermeidet man das Böse.

Nhân ái chân thật phủ che tội lỗi. Nhờ kính sợ Chúa Hằng Hữu mà bỏ lối ác gian.

7 Findet der Herr Gefallen an den Wegen eines Mannes, dann müssen seine Feinde selbst mit ihm in Frieden leben.

Khi ai sống đẹp lòng Chúa Hằng Hữu, dù kẻ thù cũng sẽ hòa thuận với người.

8 Viel besser wenig in Gerechtigkeit als großes Einkommen mit Unrecht.

Thà nghèo mà công bằng liêm chính, còn hơn bất công, thất đức để làm giàu.

9 Des Menschen Herz erdenkt sich seinen Weg; doch seine Schritte lenkt der Herr.

Con người dùng trí vạch đường đi, nhưng Chúa dìu dắt từng li từng tí.

10 Des Königs Ausspruch ist Orakelspruch, und so vergreift sich nicht sein Mund beim Urteilsprechen.

Vua đưa ra những lời phán quyết; vua không bao giờ xử đoán bất công.

11 Die Waage, wie das rechte Wägen, kommt vom Herrn; sein Werk sind die Gewichte all.

Chúa Hằng Hữu sắp đặt các loại cân công bình chính xác; mọi quả cân trong bao là công việc của tay Ngài.

12 Ein frevelhaftes Handeln sollte Königen ein Greuel sein; denn durch Gerechtigkeit nur wird der Thron befestigt.

Vua làm ác bị người phỉ nhổ, đức công minh củng cố ngai vàng.

13 Wahrhaftige Lippen sollten einem König wohl gefallen; er sollte lieben, die die Wahrheit reden!

Lời người công chính là niềm vui của các vua; vua biệt đãi những người nói năng ngay thẳng.

14 Des Königs Grimm: ein Todesbote! Ein weiser Mann versteht's, ihn zu besänftigen.

Vua giận dữ là có người mất mạng; nhưng người khôn làm cơn giận tiêu tan.

15 Des Königs freundlich froher Blick schafft Leben; der Frühlingsregenwolke gleicht sein Wohlgefallen.

Vua tươi tắn, mặt chiếu ra sự sống; người ban ơn như mưa móc mùa xuân.

16 Viel besser Weisheit zu erwerben als feines Gold! Erwerb von Einsicht ist dem Silber vorzuziehen.

Tìm được khôn ngoan còn quý hơn vàng, thu thập tri thức còn hơn gom góp bạc!

17 Der Frommen Bahn besteht im Böses-Meiden; sein Leben wahrt, wer acht auf seinen Wandel hat.

Con đường công chính đi xa hố gian tà; ai giữ đường ngay thẳng là bảo toàn sinh mạng.

18 Hochmut kommt vor dem Fall und Stolz vor Untergang.

Kiêu ngạo dẫn đường cho diệt vong, tự tôn đi trước sự vấp ngã.

19 Viel besser ist's, betrübt zu sein mit Duldern, als Beute mit den Übermütigen zu teilen.

Thà khiêm nhượng ở với người nghèo, còn hơn chia của với người kiêu căng.

20 Wer acht gibt auf das Wort, der findet Glück, und wer dem Herrn vertraut: Heil ihm!

Ai giữ chính đạo sẽ thành công; ơn phước thuộc người trông cậy Chúa.

21 Ein Denker zieht nur den Gelehrten an; doch wohlberedte Lippen machen groß den Hörerkreis.

Người khôn ngoan thận trọng hiểu sâu biết rộng, ăn nói ngọt ngào càng thuyết phục nhiều người.

22 Ein Lebensborn ist Unterweisung derer, die dafür empfänglich; doch Torheit ist's, die Toren zu belehren.

Túi khôn là nguồn sống của người thông sáng, còn điên rồ là hình phạt của người dại khờ.

23 Des Weisen Herz macht seinen Mund gar klug und mehrt auf seinen Lippen die Belehrung.

Người khôn thận trọng trong lời nói; điều gì đưa ra cũng chứa đựng sự hiểu biết.

24 Huldvolle Reden sind wie Honigseim; sie sind der Seele eine Süßigkeit und Labsal für den Leib.

Lời nói ân hậu giống như mật ong— ngọt ngào cổ họng, bổ dưỡng tâm thân.

25 So mancher Weg dünkt einem Mann gerade; doch schließlich sind es Todeswege.

Con đường bạn chọn có vẻ phải, nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.

26 Des Arbeiters Verlangen schafft für ihn; sein Mund drängt ihn dazu.

Bụng cồn cào thúc đẩy nhân công làm việc; miệng đói meo thúc đẩy họ kiếm miếng ăn.

27 Der Teufelsmann vergräbt die Absicht; auf seinen Lippen aber lodert Feuersglut.

Người vô đạo cưu mang tội ác; nói những lời như châm lửa đốt nhà.

28 Ein ränkesüchtiger Mann macht Streitigkeiten; ein Ohrenbläser bringt vertraute Freunde auseinander.

Người tà vạy gieo mầm xung đột; người rỉ tai chia rẽ bạn thân.

29 Gewalttat übt schon, wer den Nächsten nur verführt und ihn auf keinen guten Weg geleitet.

Người hung dữ quyến dụ láng giềng, lôi kéo họ vào đường bất chính.

30 Wer seine Augen zukneift, tut's um Lügen zu ersinnen; wer seine Lippen aufeinander preßt, ist fertig mit dem bösen Plan.

Người chớp mắt lòng mưu toan việc ác; người mím môi bụng chất chứa gian tà.

31 Ein herrlich Diadem ist graues Haar; nur auf dem Weg der Tugend wird's gefunden.

Tóc bạc là vương miện vinh quang, của con người theo đường công chính.

32 Weit tapfrer sind die Langmutsvollen als des Krieges Helden, und tapfrer die des eigenen Gemütes Herr als die Eroberer von Städten.

Người chậm giận thắng hơn dũng sĩ; ai biết tự chủ thắng hơn người chiếm thành.

33 In des Gewandes Falten wirft man zwar das Los; doch von dem Herrn kommt sein Entscheid.

Loài người rút thăm cầu may, nhưng quyết định đến từ Chúa Hằng Hữu.