Proverbes 14

1 Sage, une femme élève sa maison; insensée, de ses propres mains elle la démolit.

Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

2 L'homme qui marche dans la droiture, craint l'Éternel; mais, si ses voies se détournent, il Le méprise.

Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

3 L'insensé a dans sa bouche même la verge de son orgueil; mais par leurs lèvres les sages sont garantis.

W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

4 Où il n'y a pas de bœufs, le grenier est vide; mais la vigueur du taureau donne un gros revenu.

Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

5 Le témoin véridique ne ment point; mais le faux témoin profère le mensonge.

Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

6 Le moqueur cherche la sagesse sans la trouver; mais pour l'intelligent la science est chose facile.

Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

7 Va te placer en face de l'insensé; tu ne pourras découvrir la sagesse sur ses lèvres.

Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

8 La sagesse du prudent, c'est de faire attention à sa voie; mais la folie des insensés est une duperie.

Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

9 Les insensés se font un jeu du crime; mais parmi les hommes de bien il y a bienveillance.

Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

10 Le cœur connaît son propre chagrin; et autrui ne saurait entrer en part de sa joie.

Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

11 La maison des impies est détruite, et la tente des gens de bien, florissante.

Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

12 Telle voie paraît droite à l'homme, mais elle aboutit au chemin de la mort.

Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

13 L'on peut, quand on rit, avoir le chagrin dans le cœur; et la joie peut finir en tristesse.

Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

14 Des fruits de sa conduite il sera rassasié celui dont le cœur s'égare, et l'homme de bien, de ce qui lui revient.

Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

15 L'inconsidéré ajoute foi à toute parole; le prudent est attentif à ses pas.

Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

16 Le sage est timide, et fuit le mal; mais l'insensé est présomptueux, et plein de sécurité.

Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

17 L'homme prompt à s'irriter agit follement; mais l'homme d'intrigue se fait haïr.

Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

18 Les insensés sont en possession de la folie; mais les justes ont pour couronne la science.

Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

19 Les méchants s'inclinent devant les bons, et les impies, à la porte du juste.

źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

20 A son prochain même le pauvre est odieux; mais ceux qui aiment le riche, sont nombreux.

Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

21 Qui méprise son prochain, pèche: mais heureux qui a pitié des misérables!

Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

22 Ceux qui font le mal, ne se fourvoient-ils pas? Mais ceux qui font le bien, trouvent amour et confiance.

Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

23 Tout labeur donne abondance; mais les discours des lèvres ne mènent qu'à l'indigence.

W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

24 La couronne des sages est leur richesse; la folie des insensés, c'est la folie.

Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

25 Le témoin véridique est le libérateur des âmes; mais celui qui trompe, souffle le mensonge.

Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

26 La crainte de l'Éternel donne une confiance ferme; et pour Ses enfants Il sera un refuge.

Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

27 La crainte de l'Éternel est une source de vie, pour échapper aux lacs de la mort.

Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

28 Un peuple nombreux donne au roi sa splendeur; mais le manque d'hommes est la ruine du prince.

W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

29 L'homme lent à s'irriter a un grand sens; l'irascible met en vue sa folie.

Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

30 Un cœur sain est la vie du corps; mais l'envie est la carie des os.

Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

31 Qui opprime les petits, outrage son créateur; mais celui-là l'honore, qui prend pitié des pauvres.

Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

32 Par ses revers l'impie est renversé; mais dans la mort même le juste est plein d'assurance.

Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

33 Dans le cœur sensé la sagesse repose; mais au milieu des fous elle se manifeste.

W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

34 La justice élève une nation, mais le péché est l'opprobre des peuples.

Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

35 Le roi donne sa faveur au serviteur entendu, mais au méchant serviteur son courroux.

Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.