Jean 6
1 Jésus s'en alla ensuite de l'autre côté de la mer de Tibériade en Galilée;
μετα ταυτα απηλθεν ο ιησους περαν της θαλασσης της γαλιλαιας της τιβεριαδος
2 et une foule nombreuse le suivait, parce qu'elle voyait les miracles qu'il opérait sur les malades.
και ηκολουθει αυτω οχλος πολυς οτι εωρων αυτου τα σημεια α εποιει επι των ασθενουντων
3 Jésus monta sur la montagne, et s'y assit avec ses disciples.
ανηλθεν δε εις το ορος ο ιησους και εκει εκαθητο μετα των μαθητων αυτου
4 Or, la Pâque, la grande fête des Juifs, était proche.
ην δε εγγυς το πασχα η εορτη των ιουδαιων
5 Jésus donc ayant levé les yeux, et voyant qu'une grande foule se dirigeait de son côté, dit à Philippe: «où nous faut-il acheter du pain, pour que ces gens aient à manger?»
επαρας ουν ο ιησους τους οφθαλμους και θεασαμενος οτι πολυς οχλος ερχεται προς αυτον λεγει προς τον φιλιππον ποθεν αγορασομεν αρτους ινα φαγωσιν ουτοι
6 Il disait cela pour l'éprouver; car, pour lui, il savait bien ce qu'il voulait faire.
τουτο δε ελεγεν πειραζων αυτον αυτος γαρ ηδει τι εμελλεν ποιειν
7 Philippe lui répondit: «Deux cents deniers de pain ne suffiraient pas pour en donner un peu à chacun.»
απεκριθη αυτω φιλιππος διακοσιων δηναριων αρτοι ουκ αρκουσιν αυτοις ινα εκαστος αυτων βραχυ τι λαβη
8 Un de ses disciples, André, frère de Simon-Pierre, lui dit:
λεγει αυτω εις εκ των μαθητων αυτου ανδρεας ο αδελφος σιμωνος πετρου
9 «Il y a ici un petit garçon qui a cinq pains d'orge et deux poissons; mais qu'est-ce que cela pour tant de monde.»
εστιν παιδαριον εν ωδε ο εχει πεντε αρτους κριθινους και δυο οψαρια αλλα ταυτα τι εστιν εις τοσουτους
10 Jésus dit: «Faites asseoir ces gens.» Or il y avait une grande étendue d'herbe en ce lieu. Les hommes s'assirent donc: ils étaient au nombre d'environ cinq mille.
ειπεν δε ο ιησους ποιησατε τους ανθρωπους αναπεσειν ην δε χορτος πολυς εν τω τοπω ανεπεσον ουν οι ανδρες τον αριθμον ωσει πεντακισχιλιοι
11 Jésus prit les pains, et, ayant rendu grâces, il les distribua à ceux qui étaient assis; il leur donna de même des poissons, autant qu'ils en voulurent.
ελαβεν δε τους αρτους ο ιησους και ευχαριστησας διεδωκεν τοις μαθηταις οι δε μαθηται τοις ανακειμενοις ομοιως και εκ των οψαριων οσον ηθελον
12 Lorsqu'ils furent rassasiés, il dit à ses disciples: «Ramassez les morceaux qui restent, afin que rien ne se perde.»
ως δε ενεπλησθησαν λεγει τοις μαθηταις αυτου συναγαγετε τα περισσευσαντα κλασματα ινα μη τι αποληται
13 Ils les ramassèrent, et remplirent douze corbeilles des morceaux qui restèrent des cinq pains d'orge, après que l'on eut mangé.
συνηγαγον ουν και εγεμισαν δωδεκα κοφινους κλασματων εκ των πεντε αρτων των κριθινων α επερισσευσεν τοις βεβρωκοσιν
14 Ces gens ayant vu le miracle que Jésus avait fait, disaient: «C'est vraiment le prophète qui doit venir dans le monde.»
οι ουν ανθρωποι ιδοντες ο εποιησεν σημειον ο ιησους ελεγον οτι ουτος εστιν αληθως ο προφητης ο ερχομενος εις τον κοσμον
15 Alors Jésus ayant compris qu'ils allaient venir l'enlever pour le faire roi, se retira de nouveau dans la montagne, tout seul.
ιησους ουν γνους οτι μελλουσιν ερχεσθαι και αρπαζειν αυτον ινα ποιησωσιν αυτον βασιλεα ανεχωρησεν παλιν εις το ορος αυτος μονος
16 Quand le soir fut venu, ses disciples descendirent au bord de la mer;
ως δε οψια εγενετο κατεβησαν οι μαθηται αυτου επι την θαλασσαν
17 et, étant entrés dans la barque, ils traversèrent la mer dans la direction de Capernaoum. Il faisait déjà nuit, et Jésus ne les avait pas rejoints;
και εμβαντες εις το πλοιον ηρχοντο περαν της θαλασσης εις καπερναουμ και σκοτια ηδη εγεγονει και ουκ εληλυθει προς αυτους ο ιησους
18 et un gros vent s'étant levé, la mer était agitée.
η τε θαλασσα ανεμου μεγαλου πνεοντος διηγειρετο
19 Quand ils eurent fait de vingt-cinq à trente stades, ils virent Jésus marchant sur la mer, près de la barque, et ils eurent peur.
εληλακοτες ουν ως σταδιους εικοσιπεντε η τριακοντα θεωρουσιν τον ιησουν περιπατουντα επι της θαλασσης και εγγυς του πλοιου γινομενον και εφοβηθησαν
20 Mais Jésus leur dit: «C'est moi, n'ayez point de peur.»
ο δε λεγει αυτοις εγω ειμι μη φοβεισθε
21 Ils se disposèrent donc à le prendre dans la barque, et aussitôt la barque aborda au lieu où ils se rendaient.
ηθελον ουν λαβειν αυτον εις το πλοιον και ευθεως το πλοιον εγενετο επι της γης εις ην υπηγον
22 La foule qui était restée de l'autre côté de la mer avait vu qu'il n'y avait là qu'une seule barque, et que Jésus n'y était point entré avec ses disciples, mais que ceux-ci étaient partis seuls.
τη επαυριον ο οχλος ο εστηκως περαν της θαλασσης ιδων οτι πλοιαριον αλλο ουκ ην εκει ει μη εν εκεινο εις ο ενεβησαν οι μαθηται αυτου και οτι ου συνεισηλθεν τοις μαθηταις αυτου ο ιησους εις το πλοιαριον αλλα μονοι οι μαθηται αυτου απηλθον
23 Cependant il était arrivé de Tibériade d'autres barques, près du lieu où ils avaient mangé le pain, après que le Seigneur eut rendu grâces.
αλλα δε ηλθεν πλοιαρια εκ τιβεριαδος εγγυς του τοπου οπου εφαγον τον αρτον ευχαριστησαντος του κυριου
24 Le lendemain donc, lorsqu'ils virent que Jésus n'était pas là, non plus que ses disciples, ils entrèrent dans ces barques et se rendirent à Capernaoum pour chercher Jésus.
οτε ουν ειδεν ο οχλος οτι ιησους ουκ εστιν εκει ουδε οι μαθηται αυτου ενεβησαν και αυτοι εις τα πλοια και ηλθον εις καπερναουμ ζητουντες τον ιησουν
25 Et l'ayant trouvé de l'autre côté de la mer, ils lui dirent: «Maître, quand es-tu venu ici?»
και ευροντες αυτον περαν της θαλασσης ειπον αυτω ραββι ποτε ωδε γεγονας
26 Jésus leur répondit: «En vérité, en vérité, je vous le dis, vous me cherchez, non parce que vous avez vu des miracles, mais parce que vous avez mangé des pains, et que vous avez été rassasiés.
απεκριθη αυτοις ο ιησους και ειπεν αμην αμην λεγω υμιν ζητειτε με ουχ οτι ειδετε σημεια αλλ οτι εφαγετε εκ των αρτων και εχορτασθητε
27 Travaillez pour avoir, non l'aliment qui périt, mais l'aliment qui subsiste en vie éternelle, et que le Fils de l'homme vous donnera, car c'est lui que le Père, savoir Dieu, a marqué de son sceau.» (aiōnios g166)
εργαζεσθε μη την βρωσιν την απολλυμενην αλλα την βρωσιν την μενουσαν εις ζωην αιωνιον ην ο υιος του ανθρωπου υμιν δωσει τουτον γαρ ο πατηρ εσφραγισεν ο θεος (aiōnios g166)
28 Ils lui dirent donc: «Que devons-nous faire, pour faire les oeuvres de Dieu?»
ειπον ουν προς αυτον τι ποιουμεν ινα εργαζωμεθα τα εργα του θεου
29 Jésus leur répondit: «L'oeuvre que Dieu demande, c'est que vous croyiez en celui qu'il a envoyé.»
απεκριθη ο ιησους και ειπεν αυτοις τουτο εστιν το εργον του θεου ινα πιστευσητε εις ον απεστειλεν εκεινος
30 — Quel miracle fais-tu donc, lui dirent-ils, que nous le voyions, et que nous croyions en toi? Que fais-tu?
ειπον ουν αυτω τι ουν ποιεις συ σημειον ινα ιδωμεν και πιστευσωμεν σοι τι εργαζη
31 Nos pères ont mangé la manne au désert, ainsi qu'il est écrit: «Il leur donna à manger du pain du ciel.»
οι πατερες ημων το μαννα εφαγον εν τη ερημω καθως εστιν γεγραμμενον αρτον εκ του ουρανου εδωκεν αυτοις φαγειν
32 Jésus leur répondit: «En vérité, en vérité, je vous le dis, Moïse ne vous a point donné «le pain du ciel; » c'est mon Père qui vous donne le vrai pain du ciel,
ειπεν ουν αυτοις ο ιησους αμην αμην λεγω υμιν ου μωσης δεδωκεν υμιν τον αρτον εκ του ουρανου αλλ ο πατηρ μου διδωσιν υμιν τον αρτον εκ του ουρανου τον αληθινον
33 car le pain de Dieu, c'est le pain qui descend du ciel et qui donne la vie au monde.»
ο γαρ αρτος του θεου εστιν ο καταβαινων εκ του ουρανου και ζωην διδους τω κοσμω
34 Ils lui dirent donc: «Seigneur, donne-nous toujours de ce pain-là.»
ειπον ουν προς αυτον κυριε παντοτε δος ημιν τον αρτον τουτον
35 Jésus leur dit: «Je suis le pain de vie: celui qui vient à moi n'aura jamais faim, et celui qui croit en moi n'aura jamais soif;
ειπεν δε αυτοις ο ιησους εγω ειμι ο αρτος της ζωης ο ερχομενος προς με ου μη πειναση και ο πιστευων εις εμε ου μη διψηση πωποτε
36 mais, je vous l'ai dit, vous m'avez vu, et vous ne croyez point.
αλλ ειπον υμιν οτι και εωρακατε με και ου πιστευετε
37 Tout ce que le Père me donne viendra à moi, et je ne repousserai point celui qui vient à moi;
παν ο διδωσιν μοι ο πατηρ προς εμε ηξει και τον ερχομενον προς με ου μη εκβαλω εξω
38 car je suis descendu du ciel pour faire, non ma volonté, mais la volonté de celui qui m'a envoyé.
οτι καταβεβηκα εκ του ουρανου ουχ ινα ποιω το θελημα το εμον αλλα το θελημα του πεμψαντος με
39 Or, la volonté de celui qui m'a envoyé, c'est que je ne perde aucun de ceux qu'il m'a donnés, mais que je les ressuscite au dernier jour.
τουτο δε εστιν το θελημα του πεμψαντος με πατρος ινα παν ο δεδωκεν μοι μη απολεσω εξ αυτου αλλα αναστησω αυτο εν τη εσχατη ημερα
40 Car c'est ici la volonté de mon Père, que quiconque voit le Fils et croit en lui, ait la vie éternelle; et moi je le ressusciterai au dernier jour.» (aiōnios g166)
τουτο δε εστιν το θελημα του πεμψαντος με ινα πας ο θεωρων τον υιον και πιστευων εις αυτον εχη ζωην αιωνιον και αναστησω αυτον εγω τη εσχατη ημερα (aiōnios g166)
41 Les Juifs se mirent donc à murmurer contre lui, parce qu'il avait dit: «Je suis le pain qui est descendu du ciel, »
εγογγυζον ουν οι ιουδαιοι περι αυτου οτι ειπεν εγω ειμι ο αρτος ο καταβας εκ του ουρανου
42 et ils disaient: «N'est-ce pas là Jésus, le fils de Joseph, dont nous connaissons le père et la mère? comment donc dit-il: «Je suis descendu du ciel?»
και ελεγον ουχ ουτος εστιν ιησους ο υιος ιωσηφ ου ημεις οιδαμεν τον πατερα και την μητερα πως ουν λεγει ουτος οτι εκ του ουρανου καταβεβηκα
43 Jésus répondit et leur dit: «Ne murmurez point entre vous.
απεκριθη ουν ο ιησους και ειπεν αυτοις μη γογγυζετε μετ αλληλων
44 Nul ne peut venir à moi, si le Père, qui m'a envoyé, ne l'attire; et moi, je le ressusciterai au dernier jour.
ουδεις δυναται ελθειν προς με εαν μη ο πατηρ ο πεμψας με ελκυση αυτον και εγω αναστησω αυτον τη εσχατη ημερα
45 Il est écrit dans les Prophètes: «Et ils seront tous enseignés de Dieu» quiconque a entendu le Père et a profité, vient à moi;
εστιν γεγραμμενον εν τοις προφηταις και εσονται παντες διδακτοι του θεου πας ουν ο ακουσας παρα του πατρος και μαθων ερχεται προς με
46 ce n'est pas que personne ait vu le Père, si ce n'est celui qui vient de Dieu: celui-là a vu le Père.
ουχ οτι τον πατερα τις εωρακεν ει μη ο ων παρα του θεου ουτος εωρακεν τον πατερα
αμην αμην λεγω υμιν ο πιστευων εις εμε εχει ζωην αιωνιον (aiōnios g166)
48 Je suis le pain de vie.
εγω ειμι ο αρτος της ζωης
49 Vos pères ont mangé la manne au désert, et ils sont morts;
οι πατερες υμων εφαγον το μαννα εν τη ερημω και απεθανον
50 quant au pain qui descend du ciel, on en mange et l’on ne meurt point.
ουτος εστιν ο αρτος ο εκ του ουρανου καταβαινων ινα τις εξ αυτου φαγη και μη αποθανη
51 Je suis le pain vivifiant qui est descendu du ciel: si quelqu'un mange de ce pain, il vivra éternellement; et le pain que je donnerai, c'est ma chair, que je donnerai pour la vie du monde.» (aiōn g165)
εγω ειμι ο αρτος ο ζων ο εκ του ουρανου καταβας εαν τις φαγη εκ τουτου του αρτου ζησεται εις τον αιωνα και ο αρτος δε ον εγω δωσω η σαρξ μου εστιν ην εγω δωσω υπερ της του κοσμου ζωης (aiōn g165)
52 Là-dessus, les Juifs disputaient entre eux, disant: «Comment cet homme peut-il nous donner sa chair à manger?»
εμαχοντο ουν προς αλληλους οι ιουδαιοι λεγοντες πως δυναται ουτος ημιν δουναι την σαρκα φαγειν
53 Jésus leur dit donc: «En vérité, en vérité, je vous le dis, si vous ne mangez la chair du Fils de l'homme, et si vous ne buvez son sang, vous n'avez point la vie en vous-mêmes:
ειπεν ουν αυτοις ο ιησους αμην αμην λεγω υμιν εαν μη φαγητε την σαρκα του υιου του ανθρωπου και πιητε αυτου το αιμα ουκ εχετε ζωην εν εαυτοις
54 celui qui mange ma chair et qui boit mon sang a la vie éternelle; et moi, je le ressusciterai au dernier jour. (aiōnios g166)
ο τρωγων μου την σαρκα και πινων μου το αιμα εχει ζωην αιωνιον και εγω αναστησω αυτον τη εσχατη ημερα (aiōnios g166)
55 Car ma chair est vraiment une nourriture, et mon sang est vraiment un breuvage.
η γαρ σαρξ μου αληθως εστιν βρωσις και το αιμα μου αληθως εστιν ποσις
56 Celui qui mange ma chair et qui boit mon sang demeure en moi, et moi en lui.
ο τρωγων μου την σαρκα και πινων μου το αιμα εν εμοι μενει καγω εν αυτω
57 Comme le Père, qui a la vie, m'a envoyé, et que je vis par le Père, de même celui qui me mange, vivra par moi.
καθως απεστειλεν με ο ζων πατηρ καγω ζω δια τον πατερα και ο τρωγων με κακεινος ζησεται δι εμε
58 C'est là le pain qui est descendu du ciel: il n'en est point comme de nos pères qui ont mangé et sont morts; celui qui mange de ce pain vivra éternellement.» (aiōn g165)
ουτος εστιν ο αρτος ο εκ του ουρανου καταβας ου καθως εφαγον οι πατερες υμων το μαννα και απεθανον ο τρωγων τουτον τον αρτον ζησεται εις τον αιωνα (aiōn g165)
59 Jésus dit ces choses, enseignant en pleine synagogue à Capernaoum.
ταυτα ειπεν εν συναγωγη διδασκων εν καπερναουμ
60 Plusieurs de ses disciples, l'ayant entendu, dirent: «Cette parole est dure, qui peut l'écouter?»
πολλοι ουν ακουσαντες εκ των μαθητων αυτου ειπον σκληρος εστιν ουτος ο λογος τις δυναται αυτου ακουειν
61 Mais Jésus, sachant en lui-même que ses disciples murmuraient, leur dit: «Cela vous scandalise?...
ειδως δε ο ιησους εν εαυτω οτι γογγυζουσιν περι τουτου οι μαθηται αυτου ειπεν αυτοις τουτο υμας σκανδαλιζει
62 que sera-ce donc, si vous voyez le Fils de l’homme monter là où il était auparavant?
εαν ουν θεωρητε τον υιον του ανθρωπου αναβαινοντα οπου ην το προτερον
63 C'est l'esprit qui vivifie; la chair ne sert de rien. Les paroles que je vous ai adressées sont esprit et vie;
το πνευμα εστιν το ζωοποιουν η σαρξ ουκ ωφελει ουδεν τα ρηματα α εγω λαλω υμιν πνευμα εστιν και ζωη εστιν
64 mais il y en a parmi vous qui ne croient point.» En effet, Jésus savait dès l'abord qui étaient ceux qui ne croyaient pas, et qui était celui qui le livrerait.
αλλ εισιν εξ υμων τινες οι ου πιστευουσιν ηδει γαρ εξ αρχης ο ιησους τινες εισιν οι μη πιστευοντες και τις εστιν ο παραδωσων αυτον
65 Et il ajouta: «C'est pour cela que je vous ai dit que nul ne peut venir à moi, s'il ne lui a été donné du Père.»
και ελεγεν δια τουτο ειρηκα υμιν οτι ουδεις δυναται ελθειν προς με εαν μη η δεδομενον αυτω εκ του πατρος μου
66 Dès lors plusieurs de ses disciples se retirèrent d'auprès de lui et cessèrent de le suivre.
εκ τουτου πολλοι απηλθον των μαθητων αυτου εις τα οπισω και ουκετι μετ αυτου περιεπατουν
67 Jésus dit donc aux Douze: «Et vous, ne voulez-vous pas aussi vous en aller?»
ειπεν ουν ο ιησους τοις δωδεκα μη και υμεις θελετε υπαγειν
68 Simon-Pierre lui répondit: «Seigneur, à qui irions-nous? Tu as les paroles de la vie éternelle; (aiōnios g166)
απεκριθη ουν αυτω σιμων πετρος κυριε προς τινα απελευσομεθα ρηματα ζωης αιωνιου εχεις (aiōnios g166)
69 pour nous, nous avons cru et nous avons connu, que tu es le Saint de Dieu.»
και ημεις πεπιστευκαμεν και εγνωκαμεν οτι συ ει ο χριστος ο υιος του θεου του ζωντος
70 Jésus leur répondit: «N'est-ce pas moi qui vous ai choisis, vous Douze?... et l'un de vous est un démon!»
απεκριθη αυτοις ο ιησους ουκ εγω υμας τους δωδεκα εξελεξαμην και εξ υμων εις διαβολος εστιν
71 Or il parlait de Judas, fils de Simon Iscariote, car c'était lui, l'un des Douze, qui devait le livrer.
ελεγεν δε τον ιουδαν σιμωνος ισκαριωτην ουτος γαρ ημελλεν αυτον παραδιδοναι εις ων εκ των δωδεκα
