< Actes 19 >

1 Pendant qu’Apollos était à Corinthe. Paul, après avoir parcouru les hautes provinces de l’Asie, arriva à Éphèse. Il y trouva quelques disciples,
Pea ʻi he kei nofo ʻa ʻApolosi ʻi Kolinitō, naʻe ʻalu ʻa Paula ki ʻEfesō, ʻi he hili ʻa ʻene fononga ʻi he ngaahi potu tukuʻuta; pea ne ʻilo ai ʻae ākonga niʻihi,
2 et leur dit: «Avez-vous reçu le Saint-Esprit, quand vous avez cru?» Ils lui répondirent: «Mais nous n'avons pas même entendu dire qu'il y ait un Saint-Esprit?»
Pea ne pehē kiate kinautolu, “Kuo mou maʻu ʻae Laumālie Māʻoniʻoni talu hoʻomou tui?” Pea naʻa nau pehē kiate ia, “ʻOku teʻeki ai te mau fanongo pe ʻoku ai ha Laumālie Māʻoniʻoni.”
3 - «Quel baptême, leur dit-il, avez-vous donc reçu?» Ils répondirent: «Le baptême de Jean.»
Pea pehē ʻe ia kiate kinautolu, “Pea ne mou papitaiso ki he hā?” Pea nau pehē, “Ki he papitaiso ʻa Sione.”
4 Alors Paul leur dit: «Jean a baptisé du baptême de la repentance en disant au peuple que c'était afin qu'ils eussent foi en celui qui venait après lui, c'est-à-dire, on Jésus.»
Pea toki pehē ʻe Paula, “Ko e moʻoni naʻe papitaiso ʻaki ʻe Sione ʻae papitaiso ki he fakatomala, ʻo ne pehē ki he kakai, ke nau tui kiate ia ʻe fakamuimui ʻiate ia, ʻa ia, ko Kalaisi Sisu.
5 Là-dessus, ils se firent baptiser au nom du Seigneur Jésus,
Pea ʻi he nau fanongo eni naʻa nau papitaiso ʻi he huafa ʻoe ʻEiki ko Sisu.
6 et Paul leur ayant imposé les mains, le Saint-Esprit vint sur eux: ils parlaient des langues et prophétisaient.
Pea kuo hilifaki ʻae nima ʻo Paula kiate kinautolu, pea hoko kiate kinautolu ʻae Laumālie Māʻoniʻoni; pea naʻa nau leaʻaki ʻae lea kehekehe, mo nau kikite.
7 Ils étaient en tout environ douze.
Pea ko e tangata ʻe toko hongofulu ma toko ua nai ʻakinautolu.
8 Paul entra dans la synagogue; il y parla hardiment, et pendant trois mois il s'efforça par ses discours de convaincre les Juifs de ce qui concerne le royaume de Dieu.
Pea naʻe ʻalu ia ki he falelotu, ʻo ako mālohi ʻi he māhina ʻe tolu, ʻo ne fakamatala mo fakapapau atu ʻae ngaahi meʻa ʻoe puleʻanga ʻoe ʻOtua.
9 Mais, comme quelques-uns s'endurcissaient et se refusaient à croire, décriant devant la multitude la voie du Seigneur, il se sépara d'eux, prit à part les disciples et se mit à enseigner chaque jour dans l'école d'un nommé Tyrannus.
Kae ʻi he fakafefeka ʻae niʻihi, mo ʻikai tui, kae lea kovi ki he hala ko ia ʻi he ʻao ʻoe kakai, naʻa ne mahuʻi ʻiate kinautolu, mo ne vahevahe [mei ai ]ʻae kau ākonga, pea malanga ʻi he ʻaho kotoa pē ʻi he fale lautohi ʻoe tangata ko Tilano.
10 Cela dura deux ans, de sorte que tous ceux qui habitaient l'Asie, tant Juifs que Grecs, entendirent la parole du Seigneur.
Pea ne fai ia ʻi he taʻu ʻe ua; ko ia naʻe fanongo ai ki he folofola ʻae ʻEiki ko Sisu ʻakinautolu kotoa pē naʻe nofo ʻi ʻEsia, ʻae kakai Siu mo e Kiliki.
11 Et Dieu faisait des miracles prodigieux par les mains de Paul,
Pea naʻe fai ʻe he ʻOtua ʻae ngaahi mana fakaofo ʻi he nima ʻo Paula:
12 au point que l'on appliquait sur les malades les mouchoirs et les tabliers qui avaient touché son corps, et les maladies étaient guéries, et les esprits malins étaient chassés.
He naʻe ʻave mei hono sino ʻae ngaahi holoholo mo e noʻo, ki he kakai mahaki, pea naʻe mahuʻi ʻae mahaki ʻiate kinautolu, pea ʻalu ʻiate kinautolu ʻae kau laumālie kovi.
13 Quelques-uns aussi des exorcistes juifs qui courent les pays, essayèrent de prononcer le nom du Seigneur Jésus sur ceux qui avaient des esprits malins, en disant: «Je vous conjure par Jésus que Paul prêche.»
Pea ko e kau Siu niʻihi naʻe feʻaluʻaki fano, ko e kau fie mana, naʻa nau fai ke ui ʻaki ʻae huafa ʻoe ʻEiki ko Sisu kiate kinautolu naʻe ulusino ai ʻae ngaahi laumālie kovi, ʻo pehē, “ʻOku mau fekau mālohi kiate kimoutolu ia Sisu, ʻaia ʻoku malangaʻaki ʻe Paula.”
14 (C'étaient sept fils de Scévas, grand sacrificateur juif, qui faisaient cela).
Pea naʻe fai pehē ʻae ngaahi foha ʻe toko fitu ʻo Siva, ko e Siu, pea ko e taulaʻeiki lahi.
15 Mais l'esprit malin répondit: «Je connais Jésus, et je sais qui est Paul; mais vous, qui êtes-vous?»
Pea naʻe lea ʻae laumālie kovi, ʻo pehē, “ʻOku ou ʻilo ʻa Sisu, pea ʻoku ou ʻilo mo Paula; ka ko hai ʻakimoutolu?”
16 Et l'homme en qui se trouvait l'esprit malin, sauta sur eux, se rendit maître de tous deux, et les maltraita si fort qu'ils s'enfuirent de cette maison, nus et blessés.
Pea naʻe ʻoho kiate kinautolu ʻae tangata naʻe ulusino ai ʻae laumālie kovi, pea naʻa ne ikuna ʻakinautolu, mo fai mālohi kiate kinautolu, pea naʻa nau feholaki mei he fale ko ia kuo nau telefua mo makafokafo.
17 Ce fait étant venu à la connaissance des Juifs et des Grecs qui habitaient Éphèse, ils furent tous saisis de crainte, et le nom du Seigneur Jésus fut glorifié.
Pea naʻe ʻilo eni ʻe he Siu mo e Kiliki kotoa pē naʻe nofo ʻi ʻEfesō; pea naʻe tō ʻae manavahē kiate kinautolu kotoa pē, pea naʻe ongoongolelei ai ʻae huafa ʻoe ʻEiki ko Sisu.
18 Plusieurs de ceux qui avaient cru, venaient confesser et déclarer ce qu'ils avaient fait.
Pea naʻe haʻu ʻae tokolahi naʻe tui, ke vete mo fakahā ʻenau ngaahi faianga.
19 Un grand nombre de ceux qui exerçaient les sciences occultes, apportèrent leurs livres et les brûlèrent devant tout le monde; ils en calculèrent le prix et trouvèrent qu'il s'élevait à cinquante mille drachmes:
Pea ko e tokolahi, ʻiate kinautolu naʻe ngāue fakafiemana, naʻa nau ʻomi ʻo fakataha ʻenau ngaahi tohi, ʻo tutu ia ʻi he ʻao ʻoe kakai: pea naʻa nau lau hono totongi [ʻoe ngaahi tohi], ko e paʻanga siliva ʻe nima mano.
20 telle était la force avec laquelle la parole du Seigneur s'étendait et se montrait puissante.
He naʻe mātuʻaki tupulekina pea mālohi ʻae folofola ʻae ʻOtua.
21 Après cela, Paul résolut d'aller à Jérusalem en passant par la Macédoine et par l'Achaïe, et il se dit: «Lorsque j'aurai été là, il faut aussi que je voie Rome.»
Pea kuo hili ʻae ngaahi meʻa ni, naʻe maʻu ʻae loto ʻo Paula ke ʻalu ki Selūsalema, ʻoka hili ʻene ʻalu ʻi Masitōnia, mo ʻAkeia, pea naʻa ne pehē, “ʻOka hili ʻeku ʻalu ki ai, ʻe totonu ke u vakai foki ki Loma.”
22 Il envoya en Macédoine deux de ses aides, Timothée et Éraste; lui-même resta encore quelque temps en Asie.
Pea fekau ʻe ia ke ō ki Masitōnia ʻae toko ua ʻiate kinautolu naʻe tauhi kiate ia, ko Timote mo Eleasito; ka naʻe kei nofo siʻi ia ʻi ʻEsia.
23 Il s'éleva, à cette époque, un grand tumulte au sujet de la voie du Seigneur.
Pea naʻe tupu ʻi he ngaahi ʻaho ko ia ʻae maveuveu lahi, ko e meʻa ʻi he lotu ko ia.
24 Un orfèvre nommé Démétrius, qui faisait de petits temples de Diane en argent, et qui donnait beaucoup d'ouvrage aux artistes,
He ko e tangata ko Temetelio hono hingoa, ko e tufunga ngaohi siliva, naʻa ne ngaohi ʻae teunga siliva ki he fale lahi ʻo Taiena, pea naʻe lahi ʻae koloa naʻe maʻu ai ʻe he kau tufunga;
25 les rassembla, ainsi que les ouvriers qui travaillaient à ce genre d'objets, et leur dit: «hommes, vous savez que cette industrie fait notre aisance;
Pea naʻa ne fakakātoa ʻakinautolu, mo e kakai naʻa nau kaunga faiva fakataha mo ne pehē, “ʻAe kau matāpule, ʻoku mou ʻilo ko e meʻa ʻi he faiva ni ʻoku tau maʻu ai ʻetau koloa.
26 et vous voyez et vous entendez dire, que, non seulement à Ephèse, mais encore dans presque toute l'Asie, ce Paul a fait changer beaucoup de monde, en persuadant par ses discours, que les dieux faits de main d'homme ne sont pas des dieux;
Pea ko eni, ʻoku mou mamata mo fanongo kuo fakalotoʻi mo fakatafoki ʻe Paula ni ʻae kakai tokolahi, ʻikai ʻi ʻEfesō pē, kae meimei ʻi ʻEsia kotoa pē, ʻi heʻene pehē, ʻOku ʻikai ko e ngaahi ʻotua ʻaia ʻoku ngaohi ʻe he nima:
27 de sorte que nous courons le risque, non seulement que notre partie ne tombe, mais encore que le temple de la grande déesse Diane ne soit complètement discrédité, et qu'on ne dépouille de sa majesté celle que toute l'Asie, que le monde entier adore.»
Pea ʻe ʻikai ngata ʻi he manukiʻi ʻo ʻetau faiva ni; ka ʻe taukaea foki mo e fale lahi ʻoe ʻotua fefine ongoongo ko Taiena, pea ʻe maumau mo hono nāunau, ʻaia ʻoku hū ki ai ʻa ʻEsia mo māmani kotoa pē.”
28 Ces paroles les ayant enflammés de colère, ils se mirent à crier: «Grande est la Diane des Éphésiens!»
Pea ʻi heʻenau fanongo, naʻa nau fonu ʻi he ʻita, mo nau kalanga, ʻo pehē, “ʻOku lahi ʻa Taiena ʻoe kakai ʻEfesō.”
29 Et la ville fut remplie de confusion. Ils se portèrent tous ensemble au théâtre, entraînant avec eux Caïus et Aristarque, Macédoniens qui avaient accompagné Paul dans son voyage.
Pea naʻe maveuveu ʻae kolo kotoa pē: pea kuo nau puke ʻa Keio mo ʻAlisitako, ko e ongo tangata Masitōnia, ko e kau fononga ʻo Paula, naʻa nau feʻohofi fakataha ki he fale faiva.
30 Paul voulait se rendre vers le peuple, mais ses disciples ne le lui permirent pas,
Pea naʻe fie ʻalu atu ʻa Paula ki loto ki he kakai, ka naʻe taʻofi ia ʻe he kau ākonga.
31 et même quelques-uns des Asiarques, qui étaient de ses amis, envoyèrent vers lui pour le prier de ne pas se présenter au théâtre.
Pea ko e niʻihi ʻi he kau matāpule ʻo ʻEsia, ko hono kāinga, naʻa nau fekau atu, ʻo kole kiate ia ke ʻoua ʻaupito naʻa ʻalu ia ki he fale faiva.
32 Les uns donc criaient d'une manière, les autres d'une autre, car l'assemblée était tumultueuse, et la plupart ne savaient pas pourquoi ils s'étaient réunis.
Pea kalanga ʻaki ʻe he niʻihi ha meʻa ʻe taha, pea ko e niʻihi ha meʻa kehe: he naʻe puputuʻu ʻae kakai, pea naʻe ʻikai ʻilo ʻe he tokolahi pe ko e hā kuo nau fakataha ai.
33 Cependant on vit sortir de la foule Alexandre, qui était poussé en avant par les Juifs. Il fit signe de la main qu'il voulait parler au peuple;
Pea naʻa nau taki mai ʻa ʻAlekisānita, mei he kakai, pea fokotuʻu ia ʻe he kakai Siu. Pea taʻalo ʻaki ʻe ʻAlekisānita hono nima, ʻo fie fakamatala ki he kakai.
34 mais, lorsqu'ils eurent reconnu qu'il était Juif, ils poussèrent tous une clameur, et, durant près de deux heures, ils crièrent: «Grande est la Diane des Éphésiens!»
Ka ʻi heʻenau ʻilo ko e Siu ia, naʻa nau kalanga fakataha kotoa pē ʻi he feituʻulaʻā ʻe ua, “ʻOku lahi ʻa Taiena ʻoe kakai ʻEfesō.”
35 Le chancelier ayant apaisé la foule, dit: «Éphésiens, quel homme au monde ignore que la ville d'Éphèse est la gardienne du temple de la grande Diane et de sa statue tombée du ciel?
Pea kuo lolomi ʻae kakai ʻe he matāpule tohi ʻoe kolo, pea pehē ʻe ia, “Ko e kakai ʻEfesō, ko hai ha tangata ʻoku ʻikai te ne ʻilo ʻoku tapu ʻae kolo ko ʻEfesō kia Taiena, ko e ʻotua fefine ʻoku lahi, pea mo e [tamapua ]naʻe tō hifo meia Supita?
36 Puis donc que cela est incontestable, vous devez vous calmer et ne rien faire inconsidérément;
Pea ko eni, ʻi he ʻikai faʻa lea kehe ʻe ha taha ki he ngaahi meʻa ni, ko ia ʻoku totonu ai ke mou nofo pē, pea ʻoua naʻa fai ha meʻa ʻi he ʻohonoa.
37 car ces hommes que vous avez amenés ici, ne sont ni sacrilèges, ni blasphémateurs de notre déesse.
He kuo mou taki mai ʻae kau tangata ni, ka ʻoku ʻikai ko e kau kaihaʻa mei he ngaahi fale fakaʻeiki, pe ko e kau lea kovi ki homou ʻotua fefine.
38 Si Démétrius et les artistes qui l'accompagnent, ont quelque plainte à faire contre quelqu'un, il y a des assises et des proconsuls, qu'ils s'y adressent;
Pea kapau ʻoku ia Temetelio, mo e kau tufunga ʻoku ʻiate ia, ha meʻa ki ha taha, ʻoku ai ʻae ngaahi fakamaauʻanga, pea ʻoku ai mo e kau fakamaau: tuku ke nau fetalatalaaki ai ʻakinautolu.
39 et si vous avez à débattre d'autres affaires, cela se videra dans l'assemblée légale,
Pea ka ko haʻamou fehuʻi ki ha ngaahi meʻa kehe, ʻe fakamaau ia ʻi he fakataha totonu.
40 car nous risquons d'être accusés de sédition pour le rassemblement d'aujourd'hui, parce qu'il n'y a pas de motif qui puisse justifier cet attroupement.»
Koeʻuhi naʻa ʻeke kiate kitautolu ki he maveuveu ʻoe ʻaho ni, he ʻoku ʻikai te tau faʻa fakahā hano ʻuhinga ʻoe fakataha ni.”
41 Là-dessus, il congédia l'assemblée.
Pea hili ʻene lea ko ia, naʻe tutuku ʻe ia ʻae fakataha.

< Actes 19 >