Proverbes 16

1 La préparation du cœur est à l’homme, mais de l’Éternel est la réponse de la langue.

Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.

2 Toutes les voies d’un homme sont pures à ses propres yeux, mais l’Éternel pèse les esprits.

Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.

3 Remets tes affaires à l’Éternel, et tes pensées seront accomplies.

Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.

4 L’Éternel a tout fait pour lui-même, et même le méchant pour le jour du malheur.

Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.

5 Tout cœur orgueilleux est en abomination à l’Éternel; certes, il ne sera pas tenu pour innocent.

Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.

6 Par la bonté et par la vérité, propitiation est faite pour l’iniquité, et par la crainte de l’Éternel on se détourne du mal.

Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.

7 Quand les voies d’un homme plaisent à l’Éternel, il met ses ennemis mêmes en paix avec lui.

Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.

8 Mieux vaut peu avec justice, que beaucoup de revenu sans ce qui est juste.

Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.

9 Le cœur de l’homme se propose sa voie, mais l’Éternel dispose ses pas.

La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.

10 Un oracle est sur les lèvres du roi, sa bouche n’erre pas dans le jugement.

Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.

11 La balance et les plateaux justes sont de l’Éternel; tous les poids du sac sont son ouvrage.

Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.

12 C’est une abomination pour les rois de faire l’iniquité; car, par la justice, le trône est rendu ferme.

Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.

13 Les lèvres justes sont le plaisir des rois, et le [roi] aime celui qui parle droitement.

Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.

14 La fureur du roi, ce sont des messagers de mort; mais l’homme sage l’apaisera.

Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.

15 Dans la lumière de la face du roi est la vie, et sa faveur est comme un nuage de pluie dans la dernière saison.

Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.

16 Combien acquérir la sagesse est meilleur que l’or fin, et acquérir l’intelligence, préférable à l’argent!

Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.

17 Le chemin des hommes droits, c’est de se détourner du mal; celui-là garde son âme qui veille sur sa voie.

La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.

18 L’orgueil va devant la ruine, et l’esprit hautain devant la chute.

Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.

19 Mieux vaut être humble d’esprit avec les débonnaires, que de partager le butin avec les orgueilleux.

Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.

20 Celui qui prend garde à la parole trouvera le bien, et qui se confie en l’Éternel est bienheureux.

Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.

21 L’homme sage de cœur sera appelé intelligent, et la douceur des lèvres accroît la science.

Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.

22 L’intelligence est une fontaine de vie pour ceux qui la possèdent, mais l’instruction des fous est folie.

Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.

23 Le cœur du sage rend sa bouche sensée, et, sur ses lèvres, accroît la science.

La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.

24 Les paroles agréables sont un rayon de miel, douceur pour l’âme et santé pour les os.

Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.

25 Il y a telle voie qui semble droite à un homme, mais des voies de mort en sont la fin.

Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.

26 L’âme de celui qui travaille, travaille pour lui, car sa bouche l’y contraint.

Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.

27 L’homme de Bélial creuse, [à la recherche] du mal, et sur ses lèvres il y a comme un feu brûlant.

Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.

28 L’homme pervers sème les querelles, et le rapporteur divise les intimes amis.

Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.

29 L’homme violent entraîne son compagnon et le fait marcher dans une voie qui n’est pas bonne.

Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.

30 Celui qui ferme ses yeux pour machiner la perversité, celui qui pince ses lèvres, accomplit le mal.

Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.

31 Les cheveux blancs sont une couronne de gloire s’ils se trouvent dans la voie de la justice.

Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.

32 Qui est lent à la colère vaut mieux que l’homme fort, et qui gouverne son esprit vaut mieux que celui qui prend une ville.

Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.

33 On jette le sort dans le giron, mais toute décision est de par l’Éternel.

Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.