Proverbes 14

1 La femme sage bâtit sa maison, et la femme insensée la renverse de ses propres mains.

Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

2 Celui-là marche dans sa droiture qui craint Yahweh, et celui qui le méprise est pervers dans sa voie.

Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

3 Dans la bouche de l’insensé est la verge de son orgueil, mais les lèvres des sages les gardent.

W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

4 Où il n’y a pas de bœufs, la crèche est vide, mais la vigueur des bœufs procure des revenus abondants.

Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

5 Le témoin fidèle ne ment pas, mais le faux témoin profère des mensonges.

Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

6 Le moqueur cherche la sagesse et ne la trouve pas, mais pour l’homme intelligent la science est facile.

Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

7 Eloigne-toi de l’insensé; car tu sais que la science n’est pas sur ses lèvres.

Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

8 La sagesse de l’homme prudent est de comprendre sa voie; la folie des insensés, c’est la tromperie.

Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

9 L’insensé se rit du péché, mais parmi les hommes droits est la bienveillance.

Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

10 Le cœur connaît ses propres chagrins, et un étranger ne peut partager sa joie.

Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

11 La maison des méchants sera détruite, mais la tente des hommes droits fleurira.

Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

12 Telle voie paraît droite à un homme, mais son issue, c’est la voie de la mort.

Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

13 Même dans le rire le cœur trouve la douleur, et la joie se termine par le deuil.

Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

14 L’impie sera rassasié de ses voies, et l’homme de bien de ses fruits.

Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

15 L’homme simple croit à toute parole, mais l’homme prudent veille sur ses pas.

Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

16 Le sage craint et se détourne du mal, mais l’insensé s’emporte et reste en sécurité.

Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

17 L’homme prompt à s’irriter fait des sottises, et le malicieux s’attire la haine.

Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

18 Les simples ont en partage la folie, et les prudents se font de la science une couronne.

Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

19 Les méchants s’inclinent devant les bons, et les impies aux portes du juste.

źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

20 Le pauvre est odieux même à son ami; mais les amis du riche sont nombreux.

Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

21 Celui qui méprise son prochain commet un péché; mais heureux celui qui a pitié des malheureux!

Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

22 Ne s’égarent-ils pas ceux qui méditent le mal, et la faveur et la vérité ne sont-elles pas pour ceux qui méditent le bien?

Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

23 Tout travail produit l’abondance, mais les paroles vaines mènent à la disette.

W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

24 La richesse est une couronne pour les sages; la folie des insensés est toujours folie.

Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

25 Le témoin véridique délivre des âmes, l’astuce profère des mensonges.

Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

26 Celui qui craint Yahweh trouve un appui solide, et ses enfants ont un sûr refuge.

Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

27 La crainte de Yahweh est une source de vie, pour échapper aux pièges de la mort.

Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

28 Le peuple nombreux est la gloire du roi; le manque de sujets, c’est la ruine du prince.

W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

29 Celui qui est lent à la colère a une grande intelligence; mais celui qui est prompt à s’emporter publie sa folie.

Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

30 Un cœur tranquille est la vie du corps, mais l’envie est la carie des os.

Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

31 Celui qui opprime le pauvre outrage celui qui l’a fait; mais il l’honore celui qui a pitié de l’indigent.

Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

32 Par sa propre malice le méchant est renversé; jusque dans sa mort le juste a confiance.

Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

33 Dans le cœur de l’homme intelligent repose la sagesse, et au milieu des insensés on la reconnaît.

W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

34 La justice élève une nation, mais le péché est l’opprobre des peuples.

Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

35 La faveur du roi est pour le serviteur intelligent, et sa colère pour celui qui fait honte.

Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.