Proverbes 14

1 Toute femme sage construit sa maison, mais l'insensée le démolit de ses propres mains.

Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

2 Celui qui marche dans sa droiture craint Yahvé, mais celui qui est pervers dans ses voies le méprise.

Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

3 Les propos de l'insensé lui valent une verge dans le dos, mais les lèvres des sages les protègent.

W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

4 Là où il n'y a pas de bœufs, la crèche est propre, mais l'augmentation est due à la force du bœuf.

Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

5 Un témoin véridique ne mentira pas, mais un faux témoin répand des mensonges.

Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

6 Le moqueur cherche la sagesse, et ne la trouve pas, mais la connaissance vient facilement à une personne perspicace.

Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

7 Ne vous approchez pas d'un homme insensé, car vous ne trouverez pas de connaissance sur ses lèvres.

Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

8 La sagesse de l'homme prudent consiste à réfléchir à son chemin, mais la folie des fous est la tromperie.

Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

9 Les sots se moquent de l'expiation des péchés, mais parmi les honnêtes gens, il y a de la bonne volonté.

Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

10 Le cœur connaît sa propre amertume et sa propre joie; il ne les partagera pas avec un étranger.

Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

11 La maison des méchants sera renversée, mais la tente des hommes intègres prospérera.

Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

12 Il y a un chemin qui paraît juste à l'homme, mais à la fin, ça mène à la mort.

Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

13 Même dans le rire, le cœur peut être triste, et la joie peut se terminer par la lourdeur.

Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

14 L'infidèle sera puni pour ses propres voies; de même, un homme bon sera récompensé pour ses actions.

Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

15 Un homme simple croit tout, mais l'homme prudent réfléchit bien à sa façon de faire.

Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

16 L'homme sage craint et évite le mal, mais l'idiot a la tête brûlée et est imprudent.

Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

17 Celui qui est prompt à se mettre en colère commet des folies, et un homme rusé est détesté.

Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

18 Les simples héritent de la folie, mais les prudents sont couronnés de savoir.

Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

19 Les méchants se prosternent devant les bons, et les méchants aux portes des justes.

źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

20 Le pauvre est méprisé même par son propre voisin, mais la personne riche a beaucoup d'amis.

Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

21 Celui qui méprise son prochain pèche, mais celui qui a pitié des pauvres est béni.

Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

22 Ne s'égarent-ils pas, ceux qui complotent le mal? Mais l'amour et la fidélité appartiennent à ceux qui projettent le bien.

Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

23 Dans tout travail difficile, il y a du profit, mais les paroles des lèvres ne mènent qu'à la pauvreté.

W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

24 La couronne des sages, c'est leur richesse, mais la folie des fous les couronne de folie.

Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

25 Un témoin véridique sauve les âmes, mais un faux témoin est trompeur.

Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

26 La crainte de Yahvé est une forteresse sûre, et il sera un refuge pour ses enfants.

Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

27 La crainte de Yahvé est une source de vie, en détournant les gens des pièges de la mort.

Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

28 C'est dans la multitude du peuple que réside la gloire du roi, mais dans le manque de personnes se trouve la destruction du prince.

W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

29 Celui qui est lent à la colère a une grande intelligence, mais celui qui a un tempérament vif fait preuve de folie.

Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

30 La vie du corps est un cœur en paix, mais la jalousie pourrit les os.

Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

31 Celui qui opprime le pauvre méprise son Créateur, mais celui qui est gentil avec le nécessiteux l'honore.

Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

32 Le méchant est abattu dans sa calamité, mais dans la mort, le juste a un refuge.

Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

33 La sagesse repose dans le cœur de celui qui a de l'intelligence, et se fait connaître même dans le for intérieur des fous.

W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

34 La justice élève une nation, mais le péché est la honte de tout peuple.

Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

35 La faveur du roi va au serviteur qui fait preuve de sagesse, mais sa colère est envers celui qui cause la honte.

Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.