Sananlaskujen 24

1 Älä kadehdi pahoja ihmisiä äläkä halua heidän seuraansa.

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

2 Sillä heidän mielensä miettii väkivaltaa, ja turmiota haastavat heidän huulensa.

Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

3 Viisaudella talo rakennetaan ja ymmärryksellä vahvaksi varustetaan.

Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

4 Taidolla täytetään kammiot, kaikkea kallista ja ihanaa tavaraa täyteen.

Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

5 Viisas mies on väkevä, ja taidon mies on voipa voimaltansa.

Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

6 Neuvokkuudella näet on sinun käytävä sotaa, ja neuvonantajain runsaus tuo menestyksen.

Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

7 Kovin on korkea hullulle viisaus, ei hän suutansa avaa portissa.

Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

8 Jolla on pahanteko mielessä, sitä juonittelijaksi sanotaan.

Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

9 Synti on hulluuden työ, ja pilkkaaja on ihmisille kauhistus.

Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

10 Jos olet ollut veltto, joutuu ahtaana aikana voimasi ahtaalle.

Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

11 Pelasta ne, joita kuolemaan viedään, pysäytä ne, jotka surmapaikalle hoippuvat.

Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

12 Jos sanot: "Katso, emme tienneet siitä", niin ymmärtäähän asian sydänten tutkija; sinun sielusi vartioitsija sen tietää, ja hän kostaa ihmiselle hänen tekojensa mukaan.

Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

13 Syö hunajaa, poikani, sillä se on hyvää, ja mesi on makeaa suussasi.

Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

14 Samankaltaiseksi tunne viisaus sielullesi; jos sen löydät, on sinulla tulevaisuus, ja toivosi ei mene turhaan.

Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

15 Älä väijy, jumalaton, vanhurskaan majaa, älä hävitä hänen leposijaansa.

Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

16 Sillä seitsemästi vanhurskas lankeaa ja nousee jälleen, mutta jumalattomat suistuvat onnettomuuteen.

Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

17 Älä iloitse vihamiehesi langetessa, älköön sydämesi riemuitko hänen suistuessaan kumoon,

Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

18 ettei Herra, kun sen näkee, sitä pahana pitäisi, ja kääntäisi vihaansa pois hänestä.

Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

19 Älä vihastu pahantekijäin tähden, älä kadehdi jumalattomia.

Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

20 Sillä ei ole pahalla tulevaisuutta; jumalattomien lamppu sammuu.

Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

21 Pelkää, poikani, Herraa ja kuningasta, älä sekaannu kapinallisten seuraan.

Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

22 Sillä yhtäkkiä tulee heille onnettomuus, tuomio-kuka tietää milloin-toisille niinkuin toisillekin.

Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

23 Nämäkin ovat viisaitten sanoja. Ei ole hyvä tuomitessa henkilöön katsoa.

Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

24 Joka sanoo syylliselle: "Sinä olet syytön", sitä kansat kiroavat, kansakunnat sadattelevat.

Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

25 Mutta jotka oikein tuomitsevat, niiden käy hyvin, ja heille tulee onnen siunaus.

Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

26 Se huulille suutelee, joka oikean vastauksen antaa.

Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

27 Toimita tehtäväsi ulkona ja tee valmista pellollasi; sitten perusta itsellesi perhe.

Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

28 Älä ole syyttä todistajana lähimmäistäsi vastaan, vai petätkö sinä huulillasi?

Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

29 Älä sano: "Niinkuin hän teki minulle, niin teen minä hänelle, minä kostan miehelle hänen tekojensa mukaan".

Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

30 Minä kuljin laiskurin pellon ohitse, mielettömän miehen viinitarhan vieritse.

Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

31 Ja katso: se kasvoi yltänsä polttiaisia; sen pinta oli nokkosten peitossa ja sen kiviaita luhistunut.

Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

32 Minä katselin ja painoin mieleeni, havaitsin ja otin opikseni:

Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

33 Nuku vielä vähän, torku vähän, makaa vähän ristissä käsin,

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

34 niin köyhyys käy päällesi niinkuin rosvo ja puute niinkuin asestettu mies.

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.