Sentencoj 6
1 Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,
My son, if thou be surety for thy friend, thou hast engaged fast thy hand to a stranger.
2 Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.
Thou art ensnared with the words of thy mouth, and caught with thy own words.
3 Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;
Do therefore, my son, what I say, and deliver thyself: because thou art fallen into the hand of thy neighbour. Run about, make haste, stir up thy friend:
4 Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;
Give not sleep to thy eyes, neither let thy eyelids slumber.
5 Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.
Deliver thyself as a doe from the hand, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.
Go to the ant, O sluggard, and consider her ways, and learn wisdom:
7 Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,
Which, although she hath no guide, nor master, nor captain,
8 Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.
Provideth her meat for herself in the summer, and gathereth her food in the harvest.
9 Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?
How long wilt thou sleep, O sluggard? when wilt thou rise out of thy sleep?
10 Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
Thou wilt sleep a little, thou wilt slumber a little, thou wilt fold thy hands a little to sleep:
11 Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
And want shall come upon thee, as a traveller, and poverty as a man armed. But if thou be diligent, thy harvest shall come as a fountain, and want shall flee far from thee.
12 Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,
A man that is an apostate, an unprofitable man, walketh with a perverse mouth,
13 Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;
He winketh with the eyes, presseth with the foot, speaketh with the finger.
14 Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.
With a wicked heart he deviseth evil, and at all times he soweth discord.
15 Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.
To such a one his destruction shall presently come, and he shall suddenly be destroyed, and shall no longer have any remedy.
16 Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.
Six things there are, which the Lord hateth, and the seventh his soul detesteth:
17 Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,
Haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,
A heart that deviseth wicked plots, feet that are swift to run into mischief,
19 Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.
A deceitful witness that uttereth lies, and him that soweth discord among brethren.
20 Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.
My son, beep the commandments of thy father, and forsake not the law of thy mother.
21 Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.
Bind them in thy heart continually, and put them about thy neck.
22 Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.
When thou walkest, let them go with thee: when thou sleepest, let them keep thee; and when thou awakest, talk with them.
23 Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,
Because the commandment is a lamp, and the law a light, and reproofs of instruction are the way of life:
24 Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.
That they may keep thee from the evil woman, and from the flattering tongue of the stranger.
25 Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.
Let not thy heart covet her beauty, be not caught with her winks:
26 Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.
For the price of a harlot is scarce one loaf: but the woman catcheth the precious soul of a man.
27 Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?
Can a man hide fire in his bosom, and his garments not burn?
28 Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?
Or can he walk upon hot coals, and his feet not be burnt?
29 Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.
So he that goeth in to his neighbour’s wife, shall not be clean when he shall touch her.
30 Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;
The fault is not so great when a man hath stolen: for he stealeth to fill his hungry soul:
31 Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.
And if he be taken he shall restore sevenfold, and shall give up all the substance of his house.
32 Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;
But he that is an adulterer, for the folly of his heart shall destroy his own soul:
33 Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;
He gathereth to himself shame and dishonour, and his reproach shall not be blotted out:
34 Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.
Because the jealousy and rage of the husband will not spare in the day of revenge,
35 Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.
Nor will he yield to any man’s prayers, nor will he accept for satisfaction ever so many gifts.
