Sentencoj 30
1 Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.
The words of Agur son of Jakeh—the utterance: This man declared to Ithiel, to Ithiel and Ucal:
2 Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.
Surely I am more like an animal than any human and I do not have the understanding of a human being.
3 Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.
I have not learned wisdom, nor do I have knowledge of the Holy One.
4 Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?
Who has gone up to heaven and come down? Who has gathered up the wind in the hollow of his hands? Who has gathered up the waters in a cloak? Who has established all the ends of the earth? What is his name, and what is the name of his son? Surely you know!
5 Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.
Every word of God is tested; he is a shield to those who take refuge in him.
6 Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.
Do not add to his words, or he will discipline you, and you will be proved to be a liar.
7 Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:
Two things I ask of you, do not withhold them from me before I die:
8 Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.
Put vanity and lies far away from me. Give me neither poverty nor riches, just give me the food I need.
9 Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.
For if I have too much, I might deny you and say, “Who is Yahweh?” Or if I become poor, I might steal and profane the name of my God.
10 Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.
Do not slander a slave before his master, or he will curse you and you will be held guilty.
11 Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;
There is a generation that curses their father and does not bless their mother.
12 Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;
There is a generation that is pure in their own eyes, and yet they are not washed of their filth.
13 Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;
There is a generation whose eyes are raised up, and how high are their eyelids lifted up!
14 Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.
There is a generation whose teeth are swords, and their jawbones are like knives, so they may devour the poor from the earth and the needy from among humanity.
15 Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:
The leech has two daughters: “Give and give” they cry. There are three things that are never satisfied, four that never say, “Enough”:
Sheol; the barren womb; land that is never satisfied with water; and the fire that never says, “Enough!” (Sheol h7585)
17 Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.
The eye that mocks a father and scorns obedience to a mother, his eyes will be pecked out by the ravens of the valley, and he will be eaten by the vultures.
18 Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:
There are three things that are too wonderful for me, four that I do not understand:
19 La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.
the way of an eagle in the sky; the way of a snake on a rock; the way of a ship in the heart of the sea; and the way of a man with a young woman.
20 Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.
This is the way of an adulteress: she eats and she wipes her mouth and says, “I have done nothing wrong.”
21 Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:
Under three things the earth trembles, and under four it cannot bear up:
22 Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;
a slave when he becomes king; a fool when he is filled with food;
23 Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.
a hated woman when she marries; and a maid when she takes the place of her mistress.
24 Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:
Four things on earth are small and yet they are very wise:
25 La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;
the ants are creatures that are not strong, but they prepare their food in the summer;
26 La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;
the rock badgers are not mighty creatures, but they make their homes in the rocks.
27 La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;
Locusts have no king, but all of them march in rank.
28 La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.
As for the lizard, you can hold it in your two hands, yet they are found in kings' palaces.
29 Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:
There are three things that are stately in their stride and four that are stately in how they walk:
30 La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;
a lion, strongest among wild animals— it does not turn away from anything;
31 Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.
a strutting rooster; a goat; and a king whose soldiers are beside him.
32 Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.
If you have been foolish, exalting yourself, or if you have been devising evil— put your hand over your mouth.
33 Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.
As churning milk makes butter and as one's nose will produce blood if it is twisted, so deeds done in anger produce conflict.
