Sentencoj 26

1 Kiel neĝo en somero, kaj kiel pluvo en tempo de rikolto, Tiel ne konvenas honoro por malsaĝulo.

Comme la neige ne convient pas en été, ni la pluie en la moisson, ainsi la gloire ne convient point à un fou.

2 Kiel birdo forleviĝas, kiel hirundo forflugas, Tiel senkaŭza malbeno ne efektiviĝas.

Comme l'oiseau [est prompt] à aller çà et là, et l'hirondelle à voler, ainsi la malédiction donnée sans sujet n'arrivera point.

3 Vipo estas por ĉevalo, brido por azeno, Kaj bastono por la dorso de malsaĝuloj.

Le fouet est pour le cheval, le licou pour l'âne, et la verge pour le dos des fous.

4 Ne respondu al malsaĝulo laŭ lia malsaĝeco, Por ke vi mem ne fariĝu egala al li.

Ne réponds point au fou selon sa folie, de peur que tu ne lui sois semblable.

5 Respondu al malsaĝulo laŭ lia malsaĝeco, Por ke li ne estu saĝulo en siaj propraj okuloj.

Réponds au fou selon sa folie, de peur qu'il ne s'estime être sage.

6 Kiu komisias aferon al malsaĝulo, Tiu tranĉas al si la piedojn kaj sin suferigas.

Celui qui envoie des messages par un fou, se coupe les pieds; et boit la peine du tort qu'il s'est fait.

7 Kiel la kruroj de lamulo pendas peze, Tiel estas sentenco en la buŝo de malsaĝuloj.

Faites marcher un homme qui ne va qu'en clochant; il en sera tout de même d'un propos sentencieux dans la bouche des fous.

8 Kiel iu, kiu alligas ŝtonon al ĵetilo, Tiel estas tiu, kiu faras honoron al malsaĝulo.

Il en est de celui qui donne de la gloire à un fou, comme s'il jetait une pierre précieuse dans un monceau de pierres.

9 Kiel dorna kano en la mano de ebriulo, Tiel estas sentenco en la buŝo de malsaĝuloj.

Ce qu'est une épine qui entre dans la main d'un homme ivre, cela même est un propos sentencieux dans la bouche des fous.

10 Kompetentulo ĉion bone faras; Sed kiu dungas pasantojn, tiu dungas malsaĝulojn.

Les Grands donnent de l'ennui à tous, et prennent à gage les fous et les transgresseurs.

11 Kiel hundo revenas al sia vomitaĵo, Tiel malsaĝulo ripetas sian malsaĝaĵon.

Comme le chien retourne à ce qu'il a vomi, [ainsi] le fou réitère sa folie.

12 Ĉu vi vidas homon, kiu estas saĝa en siaj okuloj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.

As-tu vu un homme qui croit être sage? il y a plus d'espérance d'un fou que de lui.

13 Maldiligentulo diras: Leono estas sur la vojo, Leono estas sur la stratoj.

Le paresseux dit: le grand lion est dans le chemin, le lion est par les champs.

14 Pordo turniĝas sur sia hoko, Kaj maldiligentulo sur sia lito.

[Comme] une porte tourne sur ses gonds, ainsi se tourne le paresseux sur son lit.

15 Maldiligentulo ŝovas sian manon en la poton, Kaj ne volas venigi ĝin al sia buŝo.

Le paresseux cache sa main au sein, il a de la peine de la ramener à sa bouche.

16 Maldiligentulo estas en siaj okuloj pli saĝa, Ol sep veraj saĝuloj.

Le paresseux se croit plus sage que sept [autres] qui donnent de sages conseils.

17 Pasanto, kiu sin miksas en malpropran disputon, Estas kiel iu, kiu kaptas hundon je la oreloj.

Celui qui en passant se met en colère pour une dispute qui ne le touche en rien, est [comme] celui qui prend un chien par les oreilles.

18 Kiel frenezulo, kiu ĵetas fajron, Sagojn, kaj morton,

Tel qu'est celui qui fait de l'insensé, et qui cependant jette des feux, des flèches, et des choses propres à tuer;

19 Tiel estas homo, kiu trompas sian proksimulon, Kaj diras: Mi ja ŝercas.

Tel est l'homme qui a trompé son ami, et qui après cela dit: Ne me jouais-je pas?

20 Kie ne estas ligno, estingiĝas la fajro; Kaj se ne estas kalumnianto, ĉesiĝas malpaco.

Le feu s'éteint faute de bois; ainsi quand il n'y aura plus de semeurs de rapports, les querelles s'apaiseront.

21 Karbo servas por ardaĵo, ligno por fajro, Kaj homo malpacema por provoki malpacon.

Le charbon est pour faire de la braise, et le bois pour faire du feu, et l'homme querelleux pour exciter des querelles.

22 La vortoj de kalumnianto estas kiel frandaĵoj, Kaj ili penetras en la profundon de la ventro.

Les paroles d'un semeur de rapports sont comme de ceux qui ne font pas semblant d'y toucher, mais elles descendent jusqu'au-dedans du cœur.

23 Varmegaj lipoj kun malica koro Estas nepurigita arĝento, kiu kovras argilaĵon.

Les lèvres ardentes, et le cœur mauvais, sont [comme] de la litharge enduite sur un pot de terre.

24 Malamanto havas maskitajn parolojn, Kaj en sia koro li preparas malicon.

Celui qui hait se contrefait en ses lèvres, mais il cache la fraude au-dedans de soi.

25 Kiam li ĉarmigas sian voĉon, ne kredu al li; Ĉar sep abomenaĵoj estas en lia koro.

Quand il parlera gracieusement, ne le crois point; car il y a sept abominations dans son cœur.

26 Kiu trompe kaŝas malamon, Tiu aperigos sian malbonecon en popola kunveno.

La malice de celui qui la cache comme dans un lieu secret, sera révélée dans l'assemblée.

27 Kiu fosas foson, tiu falos en ĝin; Kaj kiu rulas ŝtonon, al tiu ĝi revenos.

Celui qui creuse la fosse, y tombera; et la pierre retournera sur celui qui la roule.

28 Mensogema lango malamas tiujn, kiujn ĝi dispremis; Kaj hipokrita buŝo kaŭzas pereon.

La fausse langue hait celui qu'elle a abattu; et la bouche qui flatte fait tomber.