Sentencoj 23
1 Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
When thou sittest to eate with a ruler, consider diligently what is before thee,
2 Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
And put the knife to thy throte, if thou be a man giuen to the appetite.
3 Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
Be not desirous of his deintie meates: for it is a deceiuable meate.
4 Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
Trauaile not too much to be rich: but cease from thy wisdome.
5 Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
Wilt thou cast thine eyes vpon it, which is nothing? for riches taketh her to her wings, as an eagle, and flyeth into the heauen.
6 Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
Eate thou not the bread of him that hath an euil eye, neither desire his deintie meates.
7 Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
For as though he thought it in his heart, so will hee say vnto thee, Eate and drinke: but his heart is not with thee.
8 La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
Thou shalt vomit thy morsels that thou hast eaten, and thou shalt lose thy sweete wordes.
9 En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
Speake not in the eares of a foole: for hee will despise the wisdome of thy wordes.
10 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
Remooue not the ancient boundes, and enter not into the fieldes of the fatherlesse.
11 Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
For he that redeemeth them, is mightie: he will defend their cause against thee.
12 Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
Apply thine heart to instruction, and thine eares to the wordes of knowledge.
13 Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Withhold not correction from the childe: if thou smite him with the rodde, he shall not die.
Thou shalt smite him with the rodde, and shalt deliuer his soule from hell. (Sheol h7585)
15 Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
My sonne, if thine heart be wise, mine heart shall reioyce, and I also.
16 Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
And my reynes shall reioyce, when thy lips speake righteous things.
17 Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
Let not thine heart bee enuious against sinners: but let it bee in the feare of the Lord continually.
18 Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
For surely there is an ende, and thy hope shall not be cut off.
19 Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
O thou my sonne, heare, and bee wise, and guide thine heart in the way.
20 Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
Keepe not company with drunkards, nor with gluttons.
21 Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
For the drunkard and the glutton shall bee poore, and the sleeper shalbe clothed with ragges.
22 Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
Obey thy father that hath begotten thee, and despise not thy mother when she is olde.
23 Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
Bye the trueth, but sell it not: likewise wisdome, and instruction, and vnderstanding.
24 Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
The father of the righteous shall greatly reioyce, and hee that begetteth a wise childe, shall haue ioy of him.
25 Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
Thy father and thy mother shall be glad, and she that bare thee shall reioyce.
26 Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
My sonne, giue mee thine heart, and let thine eyes delite in my wayes.
27 Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
For a whore is as a deepe ditche, and a strange woman is as a narrowe pitte.
28 Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
Also she lyeth in wait as for a praye, and she increaseth the transgressers among men.
29 Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
To whome is woe? to whome is sorowe? to whom is strife? to whom is murmuring? to whom are woundes without cause? and to whome is the rednesse of the eyes?
30 Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
Euen to them that tarie long at the wine, to them that goe, and seeke mixt wine.
31 Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
Looke not thou vpon the wine, when it is red, and when it sheweth his colour in the cup, or goeth downe pleasantly.
32 En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
In the ende thereof it will bite like a serpent, and hurt like a cockatrise.
33 Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
Thine eyes shall looke vpon strange women, and thine heart shall speake lewde things.
34 Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
And thou shalt bee as one that sleepeth in the middes of the sea, and as hee that sleepeth in the toppe of the maste.
35 Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
They haue stricken mee, shalt thou say, but I was not sicke: they haue beaten mee, but I knew not, when I awoke: therefore will I seeke it yet still.
