Sentencoj 22

1 Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

La renommée est préférable aux grandes richesses, et la bonne grâce plus que l'argent ni l'or.

2 Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

Le riche et le pauvre s'entre-rencontrent: celui qui les a tous faits, c'est l'Eternel.

3 Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

L'homme bien avisé prévoit le mal, et se tient caché; mais les niais passent, et en payent l'amende.

4 Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

La récompense de la débonnaireté et de la crainte de l'Eternel sont les richesses, la gloire et la vie.

5 Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

Il y a des épines et des pièges dans la voie du pervers; celui qui aime son âme, s'en retirera loin.

6 Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

Instruis le jeune enfant, à l'entrée de sa voie; lors même qu'il sera devenu vieux, il ne s'en retirera point.

7 Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

Le riche dominera sur les pauvres; et celui qui emprunte, sera serviteur de l'homme qui prête.

8 Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

Celui qui sème la perversité, moissonnera le tourment; et la verge de son indignation prendra fin.

9 Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

L'œil bénin sera béni, parce qu'il aura donné de son pain au pauvre.

10 Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

Chasse le moqueur, et le débat sortira, et la querelle, et l'ignominie cesseront.

11 Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

Le Roi est ami de celui qui aime la pureté de cœur, et qui a de la grâce en son parler.

12 La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

Les yeux de l'Eternel protègent la science, mais il renverse les paroles du perfide.

13 Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

Le paresseux dit: le lion est là dehors; je serais tué dans les rues.

14 La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

La bouche des étrangers est une fosse profonde; celui que l'Eternel a en détestation, y tombera.

15 Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

La folie est liée au cœur du jeune enfant; [mais] la verge du châtiment la fera éloigner de lui.

16 Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

Celui qui fait tort au pauvre pour s'accroître, et qui donne au riche, ne peut manquer de tomber dans l'indigence.

17 Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

Prête ton oreille, et écoute les paroles des sages, et applique ton cœur à ma science.

18 Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

Car ce te sera une chose agréable si tu les gardes au-dedans de toi, et si elles sont rangées ensemble sur tes lèvres.

19 Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

Je te l'ai aujourd'hui fait entendre, à toi, dis-je, afin que ta confiance soit en l'Eternel.

20 Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

Ne t'ai-je pas écrit des choses convenables aux Gouverneurs en conseil et en science;

21 Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

Afin de te donner à connaître la certitude des paroles de vérité, pour répondre des paroles de vérité à ceux qui envoient vers toi?

22 Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

Ne pille point le chétif, parce qu'il est chétif; et ne foule point l'affligé à la porte.

23 Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

Car l'Eternel défendra leur cause, et enlèvera l'âme de ceux qui les auront volés.

24 Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

Ne t'accompagne point de l'homme colère, et ne va point avec l'homme furieux;

25 Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

De peur que tu n'apprennes son train, et que tu ne reçoives un piège dans ton âme.

26 Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

Ne sois point de ceux qui frappent dans la main, ni de ceux qui cautionnent pour les dettes.

27 Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

Si tu n'avais pas de quoi payer, pourquoi prendrait-on ton lit de dessous toi?

28 Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

Ne recule point la borne ancienne que tes pères ont faite.

29 Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.

As-tu vu un homme habile en son travail? il sera au service des Rois, et non à celui des gens de basse condition.