Sentencoj 1
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
Les Proverbes de Salomon, fils de David, et Roi d'Israël.
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
Pour connaître la sagesse et l'instruction, pour entendre les discours d'intelligence;
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
Pour recevoir une leçon de bon sens, de justice, de jugement et d'équité.
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
Pour donner du discernement aux simples, et de la connaissance et de l'adresse aux jeunes gens.
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
Le sage écoutera, et deviendra mieux appris, et l'homme intelligent acquerra de la prudence;
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
Afin d'entendre les discours sentencieux, et ce qui est élégamment dit; les paroles des sages, et leurs énigmes.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
La crainte de l'Eternel est la principale science; [mais] les fous méprisent la sagesse et l'instruction.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
Mon fils, écoute l'instruction de ton père, et n'abandonne point l'enseignement de ta mère.
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
Car ce seront des grâces enfilées ensemble autour de ta tête, et des colliers autour de ton cou.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
Mon fils, si les pécheurs te veulent attirer, ne t'y accorde point.
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
S'ils disent: Viens avec nous, dressons des embûches pour tuer; épions secrètement l'innocent, quoiqu'il ne nous en ait point donné de sujet;
Engloutissons-les tout vifs, comme le sépulcre; et tout entiers, comme ceux qui descendent en la fosse; (Sheol h7585)
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
Nous trouverons toute sorte de biens précieux, nous remplirons nos maisons de butin;
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
Tu y auras ton lot parmi nous, il n'y aura qu'une bourse pour nous tous.
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
Mon fils, ne te mets point en chemin avec eux; retire ton pied de leur sentier.
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
Parce que leurs pieds courent au mal, et se hâtent pour répandre le sang.
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
Car [comme] c'est sans sujet que le rets est étendu devant les yeux de tout ce qui a des ailes;
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
Ainsi ceux-ci dressent des embûches contre le sang de ceux-là, et épient secrètement leurs vies.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
Tel est le train de tout homme convoiteux de gain [déshonnête], lequel enlèvera la vie de ceux qui y sont adonnés.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
La souveraine Sapience crie hautement au dehors, elle fait retentir sa voix dans les rues.
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
Elle crie dans les carrefours, là où on fait le plus de bruit, aux entrées des portes, elle prononce ses paroles par la ville:
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
Sots, [dit-elle], jusques à quand aimerez-vous la sottise? Et jusqu'à quand les moqueurs prendront-ils plaisir à la moquerie, et les fous auront-ils en haine la science?
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Etant repris par moi, convertissez-vous; voici, je vous donnerai de mon Esprit en abondance, et je vous ferai connaître mes paroles.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Parce que j'ai crié, et que vous avez refusé [d'ouïr]; parce que j'ai étendu ma main, et qu'il n'y a eu personne qui y prit garde;
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
Et parce que vous avez rejeté tout mon conseil, et que vous n'avez point agréé que je vous reprisse;
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
Aussi je me rirai de votre calamité, je me moquerai quand votre effroi surviendra.
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
Quand votre effroi surviendra comme une ruine, et que votre calamité viendra comme un tourbillon; quand la détresse et l'angoisse viendront sur vous;
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
Alors on criera vers moi, mais je ne répondrai point; on me cherchera de grand matin, mais on ne me trouvera point.
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
Parce qu'ils auront haï la science, et qu'ils n'auront point choisi la crainte de l'Eternel.
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
Ils n'ont point aimé mon conseil; ils ont dédaigné toutes mes répréhensions.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Qu'ils mangent donc le fruit de leur voie, et qu'ils se rassasient de leurs conseils.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
Car l'aise des sots les tue, et la prospérité des fous les perd.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
Mais celui qui m'écoutera, habitera en sûreté, et sera à son aise sans être effrayé d'aucun mal.
