Sentencoj 1
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
THE PROVERBS of Solomon the son of David, king of Israel;
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
To know wisdom and instruction; to comprehend the words of understanding;
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
To receive the discipline of wisdom, justice, and right, and equity;
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
To give prudence to the simple, to the young man knowledge and discretion;
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
That the wise man may hear, and increase in learning, and the man of understanding may attain unto wise counsels;
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
To understand a proverb, and a figure; the words of the wise, and their dark sayings.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
The fear of the LORD is the beginning of knowledge; but the foolish despise wisdom and discipline.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
Hear, my son, the instruction of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
For they shall be a chaplet of grace unto thy head, and chains about thy neck.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
My son, if sinners entice thee, consent thou not.
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
If they say: 'Come with us, let us lie in wait for blood, let us lurk for the innocent without cause;
Let us swallow them up alive as the grave, and whole, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
We shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil;
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
Cast in thy lot among us; let us all have one purse' —
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
My son, walk not thou in the way with them, restrain thy foot from their path;
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
For their feet run to evil, and they make haste to shed blood.
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
For in vain the net is spread in the eyes of any bird;
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
And these lie in wait for their own blood, they lurk for their own lives.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
So are the ways of every one that is greedy of gain; it taketh away the life of the owners thereof.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
Wisdom crieth aloud in the streets, she uttereth her voice in the broad places;
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
She calleth at the head of the noisy streets, at the entrances of the gates, in the city, she uttereth her words:
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
'How long, ye thoughtless, will ye love thoughtlessness? And how long will scorners delight them in scorning, and fools hate knowledge?
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Turn you at my reproof; behold, I will pour out my spirit unto you, I will make known my words unto you.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Because I have called, and ye refused, I have stretched out my hand, and no man attended,
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
But ye have set at nought all my counsel, and would none of my reproof;
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
I also, in your calamity, will laugh, I will mock when your dread cometh;
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
When your dread cometh as a storm, and your calamity cometh on as a whirlwind; when trouble and distress come upon you.
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
Then will they call me, but I will not answer, they will seek me earnestly, but they shall not find me.
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
For that they hated knowledge, and did not choose the fear of the LORD;
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
They would none of my counsel, they despised all my reproof.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and be filled with their own devices.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
For the waywardness of the thoughtless shall slay them, and the confidence of fools shall destroy them.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely, and shall be quiet without fear of evil.'
