Proverbs 29
1 He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.
Se homo ofte admonita restos obstina, Li subite pereos sen ia helpo.
2 When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.
Kiam altiĝas virtuloj, la popolo ĝojas; Sed kiam regas malvirtulo, la popolo ĝemas.
3 Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.
Homo, kiu amas saĝon, ĝojigas sian patron; Sed kiu komunikiĝas kun malĉastulinoj, tiu disperdas sian havon.
4 The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.
Reĝo per justeco fortikigas la landon; Sed donacamanto ĝin ruinigas.
5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
Homo, kiu flatas al sia proksimulo, Metas reton antaŭ liaj piedoj.
6 An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.
Per sia pekado malbona homo sin implikas; Sed virtulo triumfas kaj ĝojas.
7 The righteous care about justice for the poor. The wicked aren’t concerned about knowledge.
Virtulo penas ekkoni la aferon de malriĉuloj; Sed malvirtulo ne povas kompreni.
8 Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.
Homoj blasfemantaj indignigas urbon; Sed saĝuloj kvietigas koleron.
9 If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.
Se saĝa homo havas juĝan aferon kun homo malsaĝa, Tiam, ĉu li koleras, ĉu li ridas, li ne havas trankvilon.
10 The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.
Sangaviduloj malamas senkulpulon; Sed virtuloj zorgas pri lia vivo.
11 A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.
Sian tutan koleron aperigas malsaĝulo; Sed saĝulo ĝin retenas.
12 If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.
Se reganto atentas mensogon, Tiam ĉiuj liaj servantoj estas malvirtuloj.
13 The poor man and the oppressor have this in common: Yahweh gives sight to the eyes of both.
Malriĉulo kaj procentegisto renkontiĝas; La Eternulo donas lumon al la okuloj de ambaŭ.
14 The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.
Se reĝo juĝas juste malriĉulojn, Lia trono fortikiĝas por ĉiam.
15 The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.
Kano kaj instruo donas saĝon; Sed knabo, lasita al si mem, hontigas sian patrinon.
16 When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.
Kiam altiĝas malvirtuloj, tiam multiĝas krimoj; Sed virtuloj vidos ilian falon.
17 Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.
Punu vian filon, kaj li vin trankviligos, Kaj li donos ĝojon al via animo.
18 Where there is no revelation, the people cast off restraint; but one who keeps the law is blessed.
Se ne ekzistas profetaj predikoj, tiam popolo fariĝas sovaĝa; Sed bone estas al tiu, kiu observas la leĝojn.
19 A servant can’t be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.
Per vortoj sklavo ne instruiĝas; Ĉar li komprenas, sed ne obeas.
20 Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
Ĉu vi vidas homon, kiu tro rapidas kun siaj vortoj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.
21 He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.
Se oni de infaneco kutimigas sklavon al dorlotiĝado, Li poste fariĝas neregebla.
22 An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.
Kolerema homo kaŭzas malpacojn, Kaj flamiĝema kaŭzas multajn pekojn.
23 A man’s pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.
La fiereco de homo lin malaltigos; Sed humilulo atingos honoron.
24 Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.
Kiu dividas kun ŝtelisto, tiu malamas sian animon; Li aŭdas la ĵuron kaj nenion diras.
25 The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in Yahweh is kept safe.
Timo antaŭ homoj faligas en reton; Sed kiu fidas la Eternulon, tiu estas ŝirmita.
26 Many seek the ruler’s favor, but a man’s justice comes from Yahweh.
Multaj serĉas favoron de reganto; Sed la sorto de homo dependas de la Eternulo.
27 A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.
Maljusta homo estas abomenaĵo por virtuloj; Kaj kiu iras la ĝustan vojon, tiu estas abomenaĵo por malvirtulo.
