Proverbs 16

1 The plans of the heart belong to man, but the answer of the tongue is from Yahweh.

۱ تدبیرهای دل از آن انسان است، اماتنطق زبان از جانب خداوند می‌باشد.

2 All the ways of a man are clean in his own eyes, but Yahweh weighs the motives.

۲ همه راههای انسان در نظر خودش پاک است، اما خداوند روحها را ثابت می‌سازد.

3 Commit your deeds to Yahweh, and your plans shall succeed.

۳ اعمال خود را به خداوند تفویض کن، تافکرهای تو استوار شود.

4 Yahweh has made everything for its own end— yes, even the wicked for the day of evil.

۴ خداوند هر چیز را برای غایت آن ساخته است، و شریران را نیز برای روز بلا.

5 Everyone who is proud in heart is an abomination to Yahweh; they shall certainly not be unpunished.

۵ هر‌که دل مغرور دارد نزد خداوند مکروه است، و او هرگز مبرا نخواهد شد.

6 By mercy and truth iniquity is atoned for. By the fear of Yahweh men depart from evil.

۶ از رحمت و راستی، گناه کفاره می‌شود، و به ترس خداوند، از بدی اجتناب می‌شود.

7 When a man’s ways please Yahweh, he makes even his enemies to be at peace with him.

۷ چون راههای شخص پسندیده خداوندباشد، دشمنانش را نیز با وی به مصالحه می‌آورد.

8 Better is a little with righteousness, than great revenues with injustice.

۸ اموال اندک که با انصاف باشد بهتر است، ازدخل فراوان بدون انصاف.

9 A man’s heart plans his course, but Yahweh directs his steps.

۹ دل انسان در طریقش تفکر می‌کند، اماخداوند قدمهایش را استوار می‌سازد.

10 Inspired judgments are on the lips of the king. He shall not betray his mouth.

۱۰ وحی بر لبهای پادشاه است، و دهان او درداوری تجاوز نمی نماید.

11 Honest balances and scales are Yahweh’s; all the weights in the bag are his work.

۱۱ ترازو و سنگهای راست از آن خداونداست و تمامی سنگهای کیسه صنعت وی می‌باشد.

12 It is an abomination for kings to do wrong, for the throne is established by righteousness.

۱۲ عمل بد نزد پادشاهان مکروه است، زیرا که کرسی ایشان از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Righteous lips are the delight of kings. They value one who speaks the truth.

۱۳ لبهای راستگو پسندیده پادشاهان است، وراستگویان را دوست می‌دارند.

14 The king’s wrath is a messenger of death, but a wise man will pacify it.

۱۴ غضب پادشاهان، رسولان موت است امامرد حکیم آن را فرو می‌نشاند.

15 In the light of the king’s face is life. His favor is like a cloud of the spring rain.

۱۵ در نور چهره پادشاه حیات‌است، ورضامندی او مثل ابر نوبهاری است.

16 How much better it is to get wisdom than gold! Yes, to get understanding is to be chosen rather than silver.

۱۶ تحصیل حکمت از زر خالص چه بسیاربهتر است، و تحصیل فهم از نقره برگزیده تر.

17 The highway of the upright is to depart from evil. He who keeps his way preserves his soul.

۱۷ طریق راستان، اجتناب نمودن از بدی است، و هر‌که راه خود را نگاه دارد جان خویش را محافظت می‌نماید.

18 Pride goes before destruction, and an arrogant spirit before a fall.

۱۸ تکبر پیش رو هلاکت است، و دل مغرورپیش رو خرابی.

19 It is better to be of a lowly spirit with the poor, than to divide the plunder with the proud.

۱۹ با تواضع نزد حلیمان بودن بهتر است، ازتقسیم نمودن غنیمت با متکبران.

20 He who heeds the Word finds prosperity. Whoever trusts in Yahweh is blessed.

۲۰ هر‌که در کلام تعقل کند سعادتمندی خواهد یافت، و هر‌که به خداوند توکل نمایدخوشابحال او.

21 The wise in heart shall be called prudent. Pleasantness of the lips promotes instruction.

۲۱ هر‌که دل حکیم دارد فهیم خوانده می‌شود، و شیرینی لبها علم را می‌افزاید.

22 Understanding is a fountain of life to one who has it, but the punishment of fools is their folly.

۲۲ عقل برای صاحبش چشمه حیات‌است، اما تادیب احمقان، حماقت است.

23 The heart of the wise instructs his mouth, and adds learning to his lips.

۲۳ دل مرد حکیم دهان او را عاقل می‌گرداند، و علم را بر لبهایش می‌افزاید.

24 Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul, and health to the bones.

۲۴ سخنان پسندیده مثل‌شان عسل است، برای جان شیرین است و برای استخوانهاشفادهنده.

25 There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.

۲۵ راهی هست که در نظر انسان راست است، اما عاقبت آن راه، موت می‌باشد.

26 The appetite of the laboring man labors for him, for his mouth urges him on.

۲۶ اشتهای کارگر برایش کار می‌کند، زیرا که دهانش او را بر آن تحریض می‌نماید.

27 A worthless man devises mischief. His speech is like a scorching fire.

۲۷ مرد لئیم شرارت را می‌اندیشد، و برلبهایش مثل آتش سوزنده است.

28 A perverse man stirs up strife. A whisperer separates close friends.

۲۸ مرد دروغگو نزاع می‌پاشد، و نمام دوستان خالص را از همدیگر جدا می‌کند.

29 A man of violence entices his neighbor, and leads him in a way that is not good.

۲۹ مرد ظالم همسایه خود را اغوا می‌نماید، واو را به راه غیر نیکو هدایت می‌کند.

30 One who winks his eyes to plot perversities, one who compresses his lips, is bent on evil.

۳۰ چشمان خود را بر هم می‌زند تا دروغ رااختراع نماید، و لبهایش را می‌خاید و بدی را به انجام می‌رساند.

31 Gray hair is a crown of glory. It is attained by a life of righteousness.

۳۱ سفیدمویی تاج جمال است، هنگامی که درراه عدالت یافت شود.

32 One who is slow to anger is better than the mighty; one who rules his spirit, than he who takes a city.

۳۲ کسی‌که دیرغضب باشد از جبار بهتر است، و هر‌که بر روح خود مالک باشد از تسخیرکننده شهر افضل است.

33 The lot is cast into the lap, but its every decision is from Yahweh.

۳۳ قرعه در دامن‌انداخته می‌شود، لیکن تمامی حکم آن از خداوند است.