Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Milda respondo kvietigas koleron; Sed malmola vorto ekscitas koleron.
2 The tongue of the wise commends knowledge, but the mouths of fools gush out folly.
La lango de saĝuloj bonigas la instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon.
3 Yahweh’s eyes are everywhere, keeping watch on the evil and the good.
Sur ĉiu loko estas la okuloj de la Eternulo; Ili vidas la malbonulojn kaj bonulojn.
4 A gentle tongue is a tree of life, but deceit in it crushes the spirit.
Milda lango estas arbo de vivo; Sed malbonparola rompas la spiriton.
5 A fool despises his father’s correction, but he who heeds reproof shows prudence.
Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro; Sed kiu plenumas la admonon, tiu estas prudenta.
6 In the house of the righteous is much treasure, but the income of the wicked brings trouble.
En la domo de virtulo estas multe da trezoroj; Sed en la profito de malvirtulo estas pereo.
7 The lips of the wise spread knowledge; not so with the heart of fools.
La buŝo de saĝuloj semas instruon; Sed la koro de malsaĝuloj ne estas tia.
8 The sacrifice made by the wicked is an abomination to Yahweh, but the prayer of the upright is his delight.
Oferdono de malvirtuloj estas abomenaĵo por la Eternulo; Sed la preĝo de virtuloj al Li plaĉas.
9 The way of the wicked is an abomination to Yahweh, but he loves him who follows after righteousness.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la vojo de malvirtulo; Sed kiu celas virton, tiun Li amas.
10 There is stern discipline for one who forsakes the way. Whoever hates reproof shall die.
Malbona puno atendas tiun, kiu forlasas la vojon; Kaj la malamanto de admono mortos.
11 Sheol and Abaddon are before Yahweh— how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
Ŝeol kaj la abismo estas antaŭ la Eternulo: Tiom pli la koroj de la homidoj. (Sheol h7585)
12 A scoffer doesn’t love to be reproved; he will not go to the wise.
Mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas; Al saĝuloj li ne iras.
13 A glad heart makes a cheerful face, but an aching heart breaks the spirit.
Ĝoja koro faras la vizaĝon ĝoja; Sed ĉe ĉagreno de la koro la spirito estas malgaja.
14 The heart of one who has understanding seeks knowledge, but the mouths of fools feed on folly.
La koro de saĝulo serĉas instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj nutras sin per malsaĝeco.
15 All the days of the afflicted are wretched, but one who has a cheerful heart enjoys a continual feast.
Ĉiuj tagoj de malfeliĉulo estas malbonaj; Sed kontenta koro estas festenado.
16 Better is little, with the fear of Yahweh, than great treasure with trouble.
Pli bona estas malmulto kun timo antaŭ la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco ĉe ĝi.
17 Better is a dinner of herbs, where love is, than a fattened calf with hatred.
Pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, Ol grasa bovo, sed kun malamo.
18 A wrathful man stirs up contention, but one who is slow to anger appeases strife.
Kolerema homo kaŭzas malpacon; Kaj pacienculo kvietigas disputon.
19 The way of the sluggard is like a thorn patch, but the path of the upright is a highway.
La vojo de maldiligentulo estas kiel dornarbeto; Sed la vojo de virtuloj estas ebenigita.
20 A wise son makes a father glad, but a foolish man despises his mother.
Saĝa filo ĝojigas la patron; Sed homo malsaĝa estas malhonoro por sia patrino.
21 Folly is joy to one who is void of wisdom, but a man of understanding keeps his way straight.
Malsaĝeco estas ĝojo por malsaĝulo; Sed homo prudenta iras ĝustan vojon.
22 Where there is no counsel, plans fail; but in a multitude of counselors they are established.
Kie ne estas konsilo, tie la entreprenoj neniiĝas; Sed ĉe multe da konsilantoj ili restas fortikaj.
23 Joy comes to a man with the reply of his mouth. How good is a word at the right time!
Plezuro por homo estas en la respondo de lia buŝo; Kaj kiel bona estas vorto en la ĝusta tempo!
24 The path of life leads upward for the wise, to keep him from going downward to Sheol. (Sheol h7585)
La vojo de la vivo por saĝulo iras supren, Por ke li evitu Ŝeolon malsupre. (Sheol h7585)
25 Yahweh will uproot the house of the proud, but he will keep the widow’s borders intact.
La domon de fieruloj la Eternulo ruinigas; Sed Li gardas la limojn de vidvino.
26 Yahweh detests the thoughts of the wicked, but the thoughts of the pure are pleasing.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la intencoj de malnoblulo; Sed agrablaj estas la paroloj de puruloj.
27 He who is greedy for gain troubles his own house, but he who hates bribes will live.
Profitemulo malĝojigas sian domon; Sed kiu malamas donacojn, tiu vivos.
28 The heart of the righteous weighs answers, but the mouth of the wicked gushes out evil.
La koro de virtulo pripensas respondon; Sed la buŝo de malvirtuloj elfluigas malbonon.
29 Yahweh is far from the wicked, but he hears the prayer of the righteous.
La Eternulo estas malproksima de la malvirtuloj; Sed la preĝon de la virtuloj Li aŭskultas.
30 The light of the eyes rejoices the heart. Good news gives health to the bones.
Luma okulo ĝojigas la koron; Bona sciigo fortikigas la ostojn.
31 The ear that listens to reproof lives, and will be at home among the wise.
Orelo, kiu aŭskultas la instruon de la vivo, Loĝos inter saĝuloj.
32 He who refuses correction despises his own soul, but he who listens to reproof gets understanding.
Kiu forpuŝas admonon, tiu malestimas sian animon; Sed kiu aŭskultas instruon, tiu akiras saĝon.
33 The fear of Yahweh teaches wisdom. Before honor is humility.
La timo antaŭ la Eternulo instruas saĝon, Kaj humileco troviĝas antaŭ honoro.
