Matthew 22
1 Jesus answered and spoke to them again in parables, saying,
| عیسا دووبارە بە نموونە قسەی بۆ کردن، فەرمووی: |
2 “The Kingdom of Heaven is like a certain king, who made a wedding feast for his son,
| «پاشایەتی ئاسمان لە پاشایەک دەچێت کە زەماوەندی بۆ کوڕەکەی گێڕا. |
3 and sent out his servants to call those who were invited to the wedding feast, but they would not come.
| کۆیلەکانی نارد تاکو بانگهێشتکراوان بۆ زەماوەندەکە بانگ بکەن، بەڵام نەیانویست بێن. |
4 Again he sent out other servants, saying, ‘Tell those who are invited, “Behold, I have prepared my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the wedding feast!”’
| «دیسان کۆیلەی دیکەی نارد و گوتی:”بە بانگهێشتکراوان بڵێن، ئەوەتا خوانم ئامادە کردووە، گا و دابەستەکانیشم سەربڕیوە و هەموو شتێک ئامادەیە. وەرنە زەماوەندەکە!“ |
5 But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise;
| «بەڵام گوێیان نەدایێ و ڕۆیشتن، یەکێک بۆ کێڵگەکەی و ئەوی دیکە بۆ بازرگانییەکەی. |
6 and the rest grabbed his servants, treated them shamefully, and killed them.
| ئەوانی دیکە کۆیلەکانی ئەویان گرت و سووکایەتییان پێ کردن و کوشتیانن. |
7 When the king heard that, he was angry, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
| جا پاشا زۆر تووڕە بوو، سوپاکەی نارد و بکوژەکانی لەناوبرد و شارەکەیانی سووتاند. |
8 “Then he said to his servants, ‘The wedding is ready, but those who were invited weren’t worthy.
| «ئینجا بە کۆیلەکانی گوت:”زەماوەند ئامادەیە، بەڵام ئەوانەی کە بانگهێشتم کردن شایستە نەبوون، |
9 Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the wedding feast.’
| کەواتە بڕۆنە سەر ڕێگاکان و ئەوەی بینیتان بۆ زەماوەندەکە بانگهێشتی بکەن.“ |
10 Those servants went out into the highways and gathered together as many as they found, both bad and good. The wedding was filled with guests.
| ئەو کۆیلانەش چوونە دەرەوە بۆ سەر ڕێگاوبانەکان و هەموو ئەوانەی لە باش و خراپ بینییان کۆیان کردنەوە، تاکو زەماوەندەکە پڕبوو لە میوان. |
11 “But when the king came in to see the guests, he saw there a man who didn’t have on wedding clothing,
| «کاتێک پاشا هاتە ژوورەوە بۆ ئەوەی میوانەکان ببینێت، لەوێ یەکێکی بینی جلی زەماوەندی لەبەر نەکردبوو. |
12 and he said to him, ‘Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?’ He was speechless.
| پێی دەڵێت:”برادەر، چۆن بێ جلی زەماوەند هاتییە ژوورەوە؟“ئەو بێدەنگ بوو. |
13 Then the king said to the servants, ‘Bind him hand and foot, take him away, and throw him into the outer darkness. That is where the weeping and grinding of teeth will be.’
| «ئینجا پاشا بە خزمەتکارانی گوت:”پەلبەستی بکەن و فڕێیبدەنە تاریکیی دەرەوە، جا گریان و جیڕەی ددان لەوێ دەبێت.“ |
14 For many are called, but few chosen.”
| «چونکە بانگهێشتکراوان زۆرن، بەڵام هەڵبژێردراوان کەمن.» |
15 Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
| ئینجا فەریسییەکان ڕۆیشتن و تەگبیریان کرد کە چۆن عیسا بە قسەکانی خۆی تووش بکەن. |
16 They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, “Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach; for you aren’t partial to anyone.
| قوتابییەکانی خۆیان و هێرۆدسییەکانیان ناردە لای و گوتیان: «مامۆستا، دەزانین تۆ ڕاستگۆیت و بە ڕاستی خەڵکی فێری ڕێگای خودا دەکەیت و لە کەس سڵ ناکەیتەوە، چونکە تەماشای ڕواڵەتی خەڵک ناکەیت. |
17 Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?”
| کەواتە پێمان بفەرموو ڕات چییە؟ دروستە سەرانە بدرێتە قەیسەر یان نا؟» |
18 But Jesus perceived their wickedness, and said, “Why do you test me, you hypocrites?
| عیسا کە بە نیازخراپی ئەوانی دەزانی، فەرمووی: «ئەی دووڕووان، بۆچی تاقیم دەکەنەوە؟ |
19 Show me the tax money.” They brought to him a denarius.
| پارەی سەرانەم پیشان بدەن.» ئەوانیش دینارێکیان بۆ هێنا. |
20 He asked them, “Whose is this image and inscription?”
| پێی فەرموون: «ئەم وێنە و نووسینە هی کێیە؟» |
21 They said to him, “Caesar’s.” Then he said to them, “Give therefore to Caesar the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s.”
| وەڵامیان دایەوە: «هی قەیسەرە.» پاشان پێی فەرموون: «کەواتە ئەوەی هی قەیسەرە بیدەنە قەیسەر و ئەوەش هی خودایە بیدەنە خودا.» |
22 When they heard it, they marveled, and left him and went away.
| کە گوێیان لێبوو سەرسام بوون، ئینجا بەجێیان هێشت و ڕۆیشتن. |
23 On that day Sadducees (those who say that there is no resurrection) came to him. They asked him,
| لە هەمان ڕۆژدا سەدوقییەکان کە دەڵێن زیندووبوونەوە نییە، هاتنە لای و پرسیاریان لێکرد: |
24 saying, “Teacher, Moses said, ‘If a man dies, having no children, his brother shall marry his wife and raise up offspring for his brother.’
| «مامۆستا، موسا فەرمووی، ئەگەر پیاوێکی وەجاخکوێر مرد، ئەوا براکەی براژنەکەی دەخوازێتەوە و وەچە بۆ براکەی دەخاتەوە. |
25 Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring left his wife to his brother.
| جا لەلای ئێمە حەوت برا هەبوون، یەکەمیان ژنی هێنا و بە وەجاخکوێری مرد و ژنەکەی بۆ براکەی بەجێهێشت، |
26 In the same way, the second also, and the third, to the seventh.
| بە هەمان شێوە دووەم و سێیەم هەتا گەیشتە حەوتەم. |
27 After them all, the woman died.
| لەدوای هەموویان ژنەکەش مرد. |
28 In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her.”
| ئایا لە ڕۆژی زیندووبوونەوەدا دەبێتە ژنی کام لە حەوتەکە، چونکە هی هەموویان بووە؟» |
29 But Jesus answered them, “You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
| عیسا لە وەڵامدا پێی فەرموون: «ئێوە بە هەڵەدا چوونە، چونکە نە لە نووسراوە پیرۆزەکان دەزانن و نە لە هێزی خودا. |
30 For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are like God’s angels in heaven.
| لە هەستانەوەدا خەڵکی نە ژن دەهێنن و نە مێرد دەکەن، بەڵکو وەک فریشتە لە ئاسمان دەبن. |
31 But concerning the resurrection of the dead, haven’t you read that which was spoken to you by God, saying,
| بەڵام دەربارەی هەستانەوەی مردووان، ئایا ئەوەتان نەخوێندووەتەوە کە لە خوداوە بە ئێوە گوتراوە؟ دەفەرموێ: |
32 ‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? God is not the God of the dead, but of the living.”
| [من خودای ئیبراهیم و خودای ئیسحاق و خودای یاقوبم] ئەو خودای مردووان نییە، بەڵکو هی زیندووانە.» |
33 When the multitudes heard it, they were astonished at his teaching.
| کاتێک خەڵکەکە گوێیان لێی بوو، لە فێرکردنەکەی سەرسام بوون. |
34 But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
| کاتێک فەریسییەکان بیستیان کە عیسا سەدوقییەکانی بێدەنگ کردووە، پێکەوە کۆبوونەوە. |
35 One of them, a lawyer, asked him a question, testing him.
| یەکێکیان تەوراتناس بوو، پرسیاری لێکرد تاکو تاقی بکاتەوە: |
36 “Teacher, which is the greatest commandment in the law?”
| «مامۆستا، گرنگترین ڕاسپاردەی تەورات چییە؟» |
37 Jesus said to him, “‘You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.’
| عیسا پێی فەرموو: «[بە هەموو دڵ و بە هەموو گیان و لە هەموو بیرتانەوە یەزدانی پەروەردگارتان خۆشبوێ.] |
38 This is the first and great commandment.
| ئەمە گرنگترین و یەکەم ڕاسپاردەیە. |
39 A second likewise is this, ‘You shall love your neighbor as yourself.’
| دووەمیشیان وەک ئەو وایە: [نزیکەکەت وەک خۆت خۆشبوێت.] |
40 The whole law and the prophets depend on these two commandments.”
| جا هەموو تەورات و پەیامی پێغەمبەران بەم دوو ڕاسپاردەیەوە بەندن.» |
41 Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
| کاتێک فەریسییەکان پێکەوە کۆببوونەوە، عیسا لێی پرسین: |
42 saying, “What do you think of the Christ? Whose son is he?” They said to him, “Of David.”
| «دەربارەی مەسیح چی دەڵێن؟ کوڕی کێیە؟» وەڵامیان دایەوە: «کوڕی داودە.» |
43 He said to them, “How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
| ئەویش پێی فەرموون: «کەواتە، چۆن داود بە سروشی ڕۆحی پیرۆز پێی دەڵێ،”خاوەن شکۆ“؟ چونکە دەڵێ: |
44 ‘The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies a footstool for your feet’?
| «[یەزدان بە خاوەن شکۆی منی فەرموو:”لە دەستەڕاستم دابنیشە هەتا دوژمنانت دەخەمە ژێر پێت.“] |
45 “If then David calls him Lord, how is he his son?”
| بۆیە ئەگەر داود پێی بڵێ”خاوەن شکۆ“، ئیتر چۆن دەبێتە کوڕی؟» |
46 No one was able to answer him a word, neither did any man dare ask him any more questions from that day forward.
| جا کەسیان نەیانتوانی بە وشەیەکیش وەڵامی بدەنەوە، لەو ڕۆژەشەوە ئیتر نەیانوێرا هیچی دیکەی لێ بپرسن. |
