Matthew 22
1 Jesus answered and spoke to them again in parables, saying,
येशु परत त्यासले दृष्टांत दिसन बोलना;
2 “The Kingdom of Heaven is like a certain king, who made a wedding feast for his son,
स्वर्गनं राज्य एक राजाना मायक शे, त्यानी त्याना पोऱ्याना लगीननं जेवण दिधं;
3 and sent out his servants to call those who were invited to the wedding feast, but they would not come.
अनी लगीनना जेवणकरता ज्यासले निवतं देयल व्हतं त्यासले बलावाकरता त्यानी त्याना सेवकसले धाडं, पण त्या ई नही राहींतात.
4 Again he sent out other servants, saying, ‘Tell those who are invited, “Behold, I have prepared my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the wedding feast!”’
परत त्यानी दुसरा सेवकसले धाडीन सांगं, की, निमंत्रीत लोकसले सांगा, दखा, मी जेवण तयार करेल शे, मना बोकड्या अनं कोंबड्या कापाई जायेल शेतस, सर्व तयार शे, लगीनना जेवणले चला.
5 But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise;
तरी हाई त्यासनी मनवर नही लिधं अनी त्या काहीजण वावरमा, काहीजण व्यापारले निंघी गयात.
6 and the rest grabbed his servants, treated them shamefully, and killed them.
बाकीना निवतं मिळेल लोकसनी राजाना दाससले धरीन, त्यासना छळ करीसन मारी टाकात.
7 When the king heard that, he was angry, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
तवय राजाले राग वना; अनी त्यानी आपला सैन्यले धाडीसन त्या घातकीसना नाश करा अनी त्यासना शहर जाळी टाकं.
8 “Then he said to his servants, ‘The wedding is ready, but those who were invited weren’t worthy.
मंग तो आपला दाससले बोलना, लगीननी तयारी व्हई जायेल शे, हाई खरं, पण आमंत्रित योग्य नव्हतात.
9 Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the wedding feast.’
म्हणीन तुम्हीन बाहेर रस्तासवर जा अनी जितला तुमले दखायतीन तितलासले लगीनना जेवणकरता बलाई आणा.
10 Those servants went out into the highways and gathered together as many as they found, both bad and good. The wedding was filled with guests.
मंग त्या दाससनी रस्तावर जाईन ज्या बी त्यासले बरा वाईट भेटणात, त्या सर्वासले एकत्र करा अनी जेवाकरता येल आमंत्रितसघाई लगीनघर भरी गयं.
11 “But when the king came in to see the guests, he saw there a man who didn’t have on wedding clothing,
राजा जेवणारासले दखाले वना, तवय तठे लगीनना कपडा घालीन येल नही असा एक माणुस त्याले दखायना.
12 and he said to him, ‘Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?’ He was speechless.
तवय तो त्याले बोलना, दोस्त, तु लगीनना कपडा न घालता आठे कशा काय वना? त्यानी काहीच उत्तर दिधं नही.
13 Then the king said to the servants, ‘Bind him hand and foot, take him away, and throw him into the outer darkness. That is where the weeping and grinding of teeth will be.’
मंग राजानी सेवकसले सांगं, याना हात पाय बांधीन याले अंधारमा टाका, तठे रडणं अनी दातखाणं चालस.
14 For many are called, but few chosen.”
बलायेल बराच शेतस, पण निवडेल थोडाच शेतस.
15 Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
मंग परूशीसनी जाईन आपसमा चर्चा करी की, येशुले त्यानाच बोलानामा कश फसाडानं
16 They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, “Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach; for you aren’t partial to anyone.
याकरता त्यासनी आपला शिष्यसले हेरोदी पक्षना लोकससंगे त्यानाकडे धाडीन सांगं, गुरजी, आमले माहित शे की, तुम्हीन खरा शेतस, देवना मार्ग खरापणतीन सांगतस, तुम्हीन मनुष्यसनं मत अनी ईच्छासघाई प्रभावित होतस नही, कारण तुम्हीन लोकसनं तोंड दखीन बोलतस नही.
17 Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?”
तुमले काय वाटस हाई आमले सांगा, कैसरले कर देवाणा हाई योग्य शे की नही?
18 But Jesus perceived their wickedness, and said, “Why do you test me, you hypocrites?
येशु त्यासना मनमाधलं कपट वळखीन बोलना, अरे ढोंगीसवन का बर मनी परिक्षा दखतस?
19 Show me the tax money.” They brought to him a denarius.
कर देतस ते नाणं दखाडा; तवय त्यासनी त्यानाजोडे एक नाणं अनी दिधं.
20 He asked them, “Whose is this image and inscription?”
त्यानी त्यासले ईचारं, यावर कोणं चित्र अनं लेख शे?
21 They said to him, “Caesar’s.” Then he said to them, “Give therefore to Caesar the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s.”
त्या बोलनात, रोमना राजानं; येशुनी त्यासले सांगं, तर मंग राजानं शे, ते राजाले अनी देवना शे, ते देवले भरी द्या.
22 When they heard it, they marveled, and left him and went away.
हाई ऐकीन त्यासले आश्चर्य वाटणं अनी त्या त्याले सोडीन गयात.
23 On that day Sadducees (those who say that there is no resurrection) came to him. They asked him,
त्याच दिनले, पुनरूत्थान व्हस नही, असा म्हणनारा सदुकी पंथना लोकसनी त्यानाकडे ईसन ईचारं,
24 saying, “Teacher, Moses said, ‘If a man dies, having no children, his brother shall marry his wife and raise up offspring for his brother.’
गुरजी, मोशेनी सांगेल शे की, जर एखादा माणुस लेकरं-बाळ न व्हताच मरी गया तर त्याना भाऊनी त्याना बायकोसंगे लगीन करीसन आपला भाऊना वंश चालावाना;
25 Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring left his wife to his brother.
आमनामा सात भाऊ व्हतात; त्यामधला पहिला लगीन करीसन मरी गया अनी त्याले लेकरं नव्हतात म्हणीन त्यानी बायकोसंगे त्याना भाऊनी लगीन करं
26 In the same way, the second also, and the third, to the seventh.
तसाच दुसरा, तिसरा, असा सातही जण तिनासंगे लगीन करीसन मरी गयात;
27 After them all, the woman died.
अनी सर्वासनंतर ती बाई पण मरी गयी.
28 In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her.”
मंग जवय पुनरूत्थान व्हई तवय ती त्या सात जणसपैकी कोणी बायको व्हई? कारण ती त्या सर्वासनी बायको व्हयेल व्हती.
29 But Jesus answered them, “You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
येशुनी त्यासले उत्तर दिधं; तुम्हीन शास्त्र अनी देवना सामर्थ्यले समजनात नही म्हणीन तुम्हीन भ्रममा पडेल शेतस.
30 For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are like God’s angels in heaven.
कारण पुनरूत्थान व्हवानंतर त्या लोके लगीन करतस नही अनं करी बी देतस नही, तर त्या स्वर्गमधला देवदूतसना मायक राहतस.
31 But concerning the resurrection of the dead, haven’t you read that which was spoken to you by God, saying,
मरेलसना पुनरूत्थानबद्दल देवनी तुमले सांगं, ते तुमना वाचामा वना नही का?
32 ‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? God is not the God of the dead, but of the living.”
ते अस की, “मी अब्राहामना देव, इसहाकना देव अनं याकोबना देव शे.” देव मरेलसना नही तर जिवतसना देव शे.
33 When the multitudes heard it, they were astonished at his teaching.
हाई ऐकीन लोकसनी गर्दीले त्याना शिक्षणनं आश्चर्य वाटणं.
34 But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
त्यानी सदुकी लोकसनं तोंड बंद करी टाकं हाई ऐकीन परूशी लोके जमनात;
35 One of them, a lawyer, asked him a question, testing him.
अनी त्यामातीन शास्त्रीसनी त्यानी परिक्षा दखाकरता एक प्रश्न ईचारा;
36 “Teacher, which is the greatest commandment in the law?”
गुरजी, नियमशास्त्रमा सर्वसमा मोठी आज्ञा कोणती शे?
37 Jesus said to him, “‘You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.’
येशु त्याले बोलना, तु आपला देव परमेश्वर यानावर पुर्ण हृदयतीन, पुर्ण जिवतीन अनं पुर्ण मनतीन प्रिती कर.
38 This is the first and great commandment.
हाईच पहिली अनं मोठी आज्ञा शे.
39 A second likewise is this, ‘You shall love your neighbor as yourself.’
ईनामायकच आखो एक दुसरी आज्ञा अशी शे की, तु स्वतःवर करस तशी आपला शेजारीसवर प्रिती कर.
40 The whole law and the prophets depend on these two commandments.”
ह्या दोन आज्ञासवरच सर्व नियमशास्त्र अनी संदेष्टासनं शास्त्र ह्या अवलंबीन शेतस.
41 Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
परूशी लोके एकत्र जमनात तवय येशुनी त्यासले ईचारं;
42 saying, “What do you think of the Christ? Whose son is he?” They said to him, “Of David.”
ख्रिस्तबद्दल तुमले काय वाटस? तो कोणा पोऱ्या शे? त्यासनी त्याले उत्तर दिधं, दावीदना पोऱ्या शे.
43 He said to them, “How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
येशुनी त्यासले सांगं, तर मंग दावीदनी पवित्र आत्माना प्रेरणातीन त्याले “प्रभु” अस कसं म्हणं? तो म्हणस,
44 ‘The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies a footstool for your feet’?
परमेश्वरनी मना प्रभुले सांगं, मी तुना शत्रुले तुना पायसनं आसन करस तोपावत तु मना उजवीकडे बस.
45 “If then David calls him Lord, how is he his son?”
दावीद जर त्याले प्रभु म्हणस तर तो दावीदना पोऱ्या कशा काय व्हई?
46 No one was able to answer him a word, neither did any man dare ask him any more questions from that day forward.
तवय कोणलेच त्याले उत्तर देता वनं नही; अनी त्या दिनपाईन त्याले आखो काही ईचारानी कोणीच हिम्मत व्हईनी नही.
