Matthew 15
1 Then Pharisees and scribes came to Jesus from Jerusalem, saying,
Wtedy z Jerozolimy przyszli do Jezusa uczeni w Piśmie i faryzeusze i zapytali:
2 “Why do your disciples disobey the tradition of the elders? For they don’t wash their hands when they eat bread.”
Czemu twoi uczniowie postępują wbrew tradycji starszych? Nie myją bowiem rąk przed jedzeniem chleba.
3 He answered them, “Why do you also disobey the commandment of God because of your tradition?
A on odpowiedział im: Czemu i wy postępujecie wbrew przykazaniu Bożemu dla waszej tradycji?
4 For God commanded, ‘Honor your father and your mother,’ and, ‘He who speaks evil of father or mother, let him be put to death.’
Bóg bowiem nakazał: Czcij swego ojca i matkę, oraz: Kto złorzeczy ojcu albo matce, niech poniesie śmierć.
5 But you say, ‘Whoever may tell his father or his mother, “Whatever help you might otherwise have gotten from me is a gift devoted to God,”
Ale wy mówicie: Kto by powiedział ojcu albo matce: To, co powinieneś otrzymać ode mnie jako pomoc, jest darem [ofiarnym];
6 he shall not honor his father or mother.’ You have made the commandment of God void because of your tradition.
I nie uczciłby swego ojca ani matki, [będzie bez winy]. I tak unieważniliście przykazanie Boże przez waszą tradycję.
7 You hypocrites! Well did Isaiah prophesy of you, saying,
Obłudnicy, dobrze prorokował o was Izajasz:
8 ‘These people draw near to me with their mouth, and honor me with their lips; but their heart is far from me.
Lud ten przybliża się do mnie swymi ustami i czci mnie wargami, ale ich serce daleko jest ode mnie.
9 And they worship me in vain, teaching as doctrine rules made by men.’”
Lecz na próżno mnie czczą, ucząc nauk, [które] są przykazaniami ludzkimi.
10 He summoned the multitude, and said to them, “Hear, and understand.
Potem przywołał do siebie tłum i powiedział: Słuchajcie i zrozumiejcie.
11 That which enters into the mouth doesn’t defile the man; but that which proceeds out of the mouth, this defiles the man.”
Nie to, co wchodzi do ust, kala człowieka, ale co z ust wychodzi, to kala człowieka.
12 Then the disciples came and said to him, “Do you know that the Pharisees were offended when they heard this saying?”
Wtedy podeszli jego uczniowie i powiedzieli do niego: Wiesz, że faryzeusze zgorszyli się, gdy usłyszeli te słowa?
13 But he answered, “Every plant which my heavenly Father didn’t plant will be uprooted.
A on odpowiedział: Każda roślina, której nie zasadził mój Ojciec niebieski, będzie wykorzeniona.
14 Leave them alone. They are blind guides of the blind. If the blind guide the blind, both will fall into a pit.”
Zostawcie ich! To są ślepi przewodnicy ślepych, a jeśli ślepy prowadzi ślepego, obaj w dół wpadną.
15 Peter answered him, “Explain the parable to us.”
Wtedy Piotr powiedział do niego: Wyjaśnij nam tę przypowieść.
16 So Jesus said, “Do you also still not understand?
Jezus odpowiedział: Wy też jeszcze jesteście niepojętni?
17 Don’t you understand that whatever goes into the mouth passes into the belly and then out of the body?
Jeszcze nie rozumiecie, że wszystko, co wchodzi do ust, idzie do żołądka i zostaje wydalone do ustępu?
18 But the things which proceed out of the mouth come out of the heart, and they defile the man.
Ale to, co z ust wychodzi, pochodzi z serca i to kala człowieka.
19 For out of the heart come evil thoughts, murders, adulteries, sexual sins, thefts, false testimony, and blasphemies.
Z serca bowiem pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, nierząd, kradzieże, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
20 These are the things which defile the man; but to eat with unwashed hands doesn’t defile the man.”
To właśnie kala człowieka. Lecz jedzenie nieumytymi rękami nie kala człowieka.
21 Jesus went out from there and withdrew into the region of Tyre and Sidon.
Potem Jezus odszedł stamtąd i udał się w okolice Tyru i Sydonu.
22 Behold, a Canaanite woman came out from those borders and cried, saying, “Have mercy on me, Lord, you son of David! My daughter is severely possessed by a demon!”
A oto kobieta kananejska, wyszedłszy z tamtych okolic, wołała do niego: Zmiłuj się nade mną, Panie, Synu Dawida! Moja córka jest ciężko dręczona przez demona.
23 But he answered her not a word. His disciples came and begged him, saying, “Send her away; for she cries after us.”
On jednak nie odpowiedział jej ani słowa. Wówczas jego uczniowie podeszli i prosili go: Odpraw ją, bo woła za nami.
24 But he answered, “I wasn’t sent to anyone but the lost sheep of the house of Israel.”
A on odpowiedział: Jestem posłany tylko do owiec zaginionych z domu Izraela.
25 But she came and worshiped him, saying, “Lord, help me.”
Lecz ona podeszła i oddała mu pokłon, mówiąc: Panie, pomóż mi!
26 But he answered, “It is not appropriate to take the children’s bread and throw it to the dogs.”
On jednak odpowiedział: Niedobrze jest brać chleb dzieci i rzucać szczeniętom.
27 But she said, “Yes, Lord, but even the dogs eat the crumbs which fall from their masters’ table.”
A ona powiedziała: Tak, Panie, ale i szczenięta jedzą okruchy, które spadają ze stołu ich panów.
28 Then Jesus answered her, “Woman, great is your faith! Be it done to you even as you desire.” And her daughter was healed from that hour.
Wtedy Jezus jej odpowiedział: O kobieto, wielka jest twoja wiara! Niech ci się stanie, jak chcesz. I od tej chwili jej córka była zdrowa.
29 Jesus departed from there and came near to the sea of Galilee; and he went up on the mountain and sat there.
A Jezus odszedł stamtąd i przyszedł nad Morze Galilejskie. Wszedł na górę i tam usiadł.
30 Great multitudes came to him, having with them the lame, blind, mute, maimed, and many others, and they put them down at his feet. He healed them,
I przyszły do niego wielkie tłumy, mając ze sobą chromych, ślepych, niemych, ułomnych oraz wielu innych. Położyli ich u nóg Jezusa, a on ich uzdrowił;
31 so that the multitude wondered when they saw the mute speaking, the injured healed, the lame walking, and the blind seeing—and they glorified the God of Israel.
Tak że tłumy dziwiły się, widząc, że niemi mówią, ułomni są uzdrowieni, chromi chodzą, a ślepi widzą. I wielbili Boga Izraela.
32 Jesus summoned his disciples and said, “I have compassion on the multitude, because they have continued with me now three days and have nothing to eat. I don’t want to send them away fasting, or they might faint on the way.”
Lecz Jezus przywołał swoich uczniów i powiedział: Żal mi tych ludzi, bo już trzy dni przy mnie trwają i nie mają co jeść. Nie chcę ich odprawić głodnych, aby przypadkiem nie zasłabli w drodze.
33 The disciples said to him, “Where could we get so many loaves in a deserted place as to satisfy so great a multitude?”
Wtedy jego uczniowie powiedzieli mu: Skąd na tej pustyni weźmiemy tyle chleba, aby nakarmić takie mnóstwo ludzi?
34 Jesus said to them, “How many loaves do you have?” They said, “Seven, and a few small fish.”
Zapytał ich Jezus: Ile macie chlebów? A oni odpowiedzieli: Siedem i kilka rybek.
35 He commanded the multitude to sit down on the ground;
I nakazał ludziom usiąść na ziemi.
36 and he took the seven loaves and the fish. He gave thanks and broke them, and gave to the disciples, and the disciples to the multitudes.
Potem wziął te siedem chlebów i ryby, a podziękowawszy, łamał i dawał swoim uczniom, a uczniowie ludziom.
37 They all ate and were filled. They took up seven baskets full of the broken pieces that were left over.
I jedli wszyscy do syta, a z pozostałych kawałków zebrali siedem pełnych koszy.
38 Those who ate were four thousand men, in addition to women and children.
Tych zaś, którzy jedli, było cztery tysiące mężczyzn, nie licząc kobiet i dzieci.
39 Then he sent away the multitudes, got into the boat, and came into the borders of Magdala.
A gdy odprawił ludzi, wsiadł do łodzi i przybył w okolice Magdali.
