Matthew 10
1 He called to himself his twelve disciples, and gave them authority over unclean spirits, to cast them out, and to heal every disease and every sickness.
A przywoławszy swoich dwunastu uczniów, dał im moc nad duchami nieczystymi, aby je wypędzali i [aby] uzdrawiali wszystkie choroby i wszelkie słabości.
2 Now the names of the twelve apostles are these. The first, Simon, who is called Peter; Andrew, his brother; James the son of Zebedee; John, his brother;
A takie są imiona dwunastu apostołów: pierwszy Szymon, zwany Piotrem, i jego brat Andrzej, Jakub, [syn] Zebedeusza, i Jan, jego brat;
3 Philip; Bartholomew; Thomas; Matthew the tax collector; James the son of Alphaeus; Lebbaeus, who was also called Thaddaeus;
Filip i Bartłomiej, Tomasz i celnik Mateusz, Jakub, syn Alfeusza, i Lebeusz, nazwany Tadeuszem;
4 Simon the Zealot; and Judas Iscariot, who also betrayed him.
Szymon Kananejczyk i Judasz Iskariota, ten, który go zdradził.
5 Jesus sent these twelve out and commanded them, saying, “Don’t go among the Gentiles, and don’t enter into any city of the Samaritans.
Tych dwunastu posłał Jezus i nakazał im: Nie wchodźcie na drogę pogan i nie wstępujcie do [żadnego] miasta Samarytan.
6 Rather, go to the lost sheep of the house of Israel.
Idźcie raczej do owiec zaginionych z domu Izraela.
7 As you go, preach, saying, ‘The Kingdom of Heaven is at hand!’
A idąc, głoście: Przybliżyło się królestwo niebieskie.
8 Heal the sick, cleanse the lepers, and cast out demons. Freely you received, so freely give.
Uzdrawiajcie chorych, oczyszczajcie trędowatych, wskrzeszajcie umarłych, wypędzajcie demony. Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie.
9 Don’t take any gold, silver, or brass in your money belts.
Nie bierzcie ze sobą do trzosa złota ani srebra, ani miedzi;
10 Take no bag for your journey, neither two coats, nor sandals, nor staff: for the laborer is worthy of his food.
Ani torby na drogę, ani dwóch ubrań, ani obuwia, ani laski. Godny jest bowiem pracownik swego wyżywienia.
11 Into whatever city or village you enter, find out who in it is worthy, and stay there until you go on.
A gdy wejdziecie do jakiegoś miasta albo wioski, dowiedzcie się, kto w nim jest godny i tam mieszkajcie, dopóki nie odejdziecie.
12 As you enter into the household, greet it.
A wchodząc do domu, pozdrówcie go.
13 If the household is worthy, let your peace come on it, but if it isn’t worthy, let your peace return to you.
Jeśli ten dom jest tego godny, niech zstąpi na niego wasz pokój, a jeśli nie jest godny, niech wasz pokój powróci do was.
14 Whoever doesn’t receive you or hear your words, as you go out of that house or that city, shake the dust off your feet.
A jeśli ktoś was nie przyjmie i nie usłucha waszych słów, wychodząc z tego domu albo miasta, strząśnijcie pył z waszych nóg.
15 Most certainly I tell you, it will be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city.
Zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie ziemi sodomskiej i gomorskiej w dzień sądu niż temu miastu.
16 “Behold, I send you out as sheep among wolves. Therefore be wise as serpents and harmless as doves.
Oto ja was posyłam jak owce między wilki. Bądźcie więc roztropni jak węże i niewinni jak gołębice.
17 But beware of men, for they will deliver you up to councils, and in their synagogues they will scourge you.
I strzeżcie się ludzi. Będą was bowiem wydawać radom i będą was biczować w swoich synagogach.
18 Yes, and you will be brought before governors and kings for my sake, for a testimony to them and to the nations.
Także przed namiestników i przed królów będą was prowadzić z mego powodu, na świadectwo [przeciwko] nim i poganom.
19 But when they deliver you up, don’t be anxious how or what you will say, for it will be given you in that hour what you will say.
Ale gdy was wydadzą, nie martwcie się, jak i co macie mówić. Będzie wam bowiem dane w tej godzinie, co macie mówić.
20 For it is not you who speak, but the Spirit of your Father who speaks in you.
Bo nie wy mówicie, ale Duch waszego Ojca mówi w was.
21 “Brother will deliver up brother to death, and the father his child. Children will rise up against parents and cause them to be put to death.
I wyda na śmierć brat brata, a ojciec syna. Dzieci powstaną przeciwko rodzicom i spowodują ich śmierć.
22 You will be hated by all men for my name’s sake, but he who endures to the end will be saved.
I będziecie znienawidzeni przez wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, będzie zbawiony.
23 But when they persecute you in this city, flee into the next, for most certainly I tell you, you will not have gone through the cities of Israel until the Son of Man has come.
A gdy będą was prześladować w tym mieście, uciekajcie do innego. Zaprawdę powiadam wam, że nie obejdziecie miast Izraela, aż przyjdzie Syn Człowieczy.
24 “A disciple is not above his teacher, nor a servant above his lord.
Uczeń nie przewyższa mistrza ani sługa swego pana.
25 It is enough for the disciple that he be like his teacher, and the servant like his lord. If they have called the master of the house Beelzebul, how much more those of his household!
Wystarczy uczniowi, że będzie jak jego mistrz, a sługa jak jego pan. Jeśli gospodarza nazywali Belzebubem, o ile bardziej [będą] tak [nazywać] jego domowników.
26 Therefore don’t be afraid of them, for there is nothing covered that will not be revealed, or hidden that will not be known.
Dlatego nie bójcie się ich. Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało być ujawnione, ani nic tajemnego, o czym by się nie miano dowiedzieć.
27 What I tell you in the darkness, speak in the light; and what you hear whispered in the ear, proclaim on the housetops.
Co mówię wam w ciemności, opowiadajcie w świetle, a co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie na dachach.
28 Don’t be afraid of those who kill the body, but are not able to kill the soul. Rather, fear him who is able to destroy both soul and body in Gehenna. (Geenna g1067)
Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz nie mogą zabić duszy. Bójcie się raczej tego, który może i duszę, i ciało zatracić w piekielnym ogniu. (Geenna g1067)
29 “Aren’t two sparrows sold for an assarion coin? Not one of them falls to the ground apart from your Father’s will.
Czy nie sprzedają dwóch wróbli za pieniążek? A [jednak] żaden z nich nie spadnie na ziemię bez [woli] waszego Ojca.
30 But the very hairs of your head are all numbered.
Nawet wszystkie włosy na waszej głowie są policzone.
31 Therefore don’t be afraid. You are of more value than many sparrows.
Nie bójcie się więc, jesteście cenniejsi niż wiele wróbli.
32 Everyone therefore who confesses me before men, I will also confess him before my Father who is in heaven.
Każdego więc, kto mnie wyzna przed ludźmi, i ja wyznam przed moim Ojcem, który jest w niebie.
33 But whoever denies me before men, I will also deny him before my Father who is in heaven.
A tego, kto się mnie wyprze przed ludźmi, i ja się wyprę przed moim Ojcem, który jest w niebie.
34 “Don’t think that I came to send peace on the earth. I didn’t come to send peace, but a sword.
Nie sądźcie, że przyszedłem przynieść pokój na ziemię. Nie przyszedłem przynieść pokoju, ale miecz.
35 For I came to set a man at odds against his father, and a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law.
Bo przyszedłem poróżnić syna z jego ojcem i córkę z jej matką, a synową z teściową.
36 A man’s foes will be those of his own household.
I nieprzyjaciółmi człowieka [będą] jego domownicy.
37 He who loves father or mother more than me is not worthy of me; and he who loves son or daughter more than me isn’t worthy of me.
Kto miłuje ojca albo matkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godny. I kto miłuje syna albo córkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godny.
38 He who doesn’t take his cross and follow after me isn’t worthy of me.
Kto nie bierze swego krzyża i nie idzie za mną, nie jest mnie godny.
39 He who seeks his life will lose it; and he who loses his life for my sake will find it.
Kto znajdzie swoje życie, straci je, a kto straci swoje życie z mego powodu, znajdzie je.
40 “He who receives you receives me, and he who receives me receives him who sent me.
Kto was przyjmuje, mnie przyjmuje, a kto mnie przyjmuje, przyjmuje tego, który mnie posłał.
41 He who receives a prophet in the name of a prophet will receive a prophet’s reward. He who receives a righteous man in the name of a righteous man will receive a righteous man’s reward.
Kto przyjmuje proroka w imię proroka, otrzyma nagrodę proroka. Kto przyjmuje sprawiedliwego w imię sprawiedliwego, otrzyma nagrodę sprawiedliwego.
42 Whoever gives one of these little ones just a cup of cold water to drink in the name of a disciple, most certainly I tell you, he will in no way lose his reward.”
A kto poda jednemu z tych małych choćby kubek zimnej [wody] w imię ucznia, zaprawdę powiadam wam, nie straci swojej nagrody.
