Mark 12
1 He began to speak to them in parables. “A man planted a vineyard, put a hedge around it, dug a pit for the wine press, built a tower, rented it out to a farmer, and went into another country.
អនន្តរំ យីឝុ រ្ទ្ឫឞ្ដាន្តេន តេភ្យះ កថយិតុមារេភេ, កឝ្ចិទេកោ ទ្រាក្ឞាក្ឞេត្រំ វិធាយ តច្ចតុទ៌ិក្ឞុ វារណីំ ក្ឫត្វា តន្មធ្យេ ទ្រាក្ឞាបេឞណកុណ្ឌម៑ អខនត៑, តថា តស្យ គឌមបិ និម៌្មិតវាន៑ តតស្តត្ក្ឞេត្រំ ក្ឫឞីវលេឞុ សមប៌្យ ទូរទេឝំ ជគាម។
2 When it was time, he sent a servant to the farmer to get from the farmer his share of the fruit of the vineyard.
តទនន្តរំ ផលកាលេ ក្ឫឞីវលេភ្យោ ទ្រាក្ឞាក្ឞេត្រផលានិ ប្រាប្តុំ តេឞាំ សវិធេ ភ្ឫត្យម៑ ឯកំ ប្រាហិណោត៑។
3 They took him, beat him, and sent him away empty.
កិន្តុ ក្ឫឞីវលាស្តំ ធ្ឫត្វា ប្រហ្ឫត្យ រិក្តហស្តំ វិសស្ឫជុះ។
4 Again, he sent another servant to them; and they threw stones at him, wounded him in the head, and sent him away shamefully treated.
តតះ ស បុនរន្យមេកំ ភ្ឫត្យំ ប្រឞយាមាស, កិន្តុ តេ ក្ឫឞីវលាះ បាឞាណាឃាតៃស្តស្យ ឝិរោ ភង្ក្ត្វា សាបមានំ តំ វ្យសជ៌ន៑។
5 Again he sent another, and they killed him, and many others, beating some, and killing some.
តតះ បរំ សោបរំ ទាសំ ប្រាហិណោត៑ តទា តេ តំ ជឃ្នុះ, ឯវម៑ អនេកេឞាំ កស្យចិត៑ ប្រហារះ កស្យចិទ៑ វធឝ្ច តៃះ ក្ឫតះ។
6 Therefore still having one, his beloved son, he sent him last to them, saying, ‘They will respect my son.’
តតះ បរំ មយា ស្វបុត្រេ ប្រហិតេ តេ តមវឝ្យំ សម្មំស្យន្តេ, ឥត្យុក្ត្វាវឝេឞេ តេឞាំ សន្និធៅ និជប្រិយម៑ អទ្វិតីយំ បុត្រំ ប្រេឞយាមាស។
7 But those farmers said among themselves, ‘This is the heir. Come, let’s kill him, and the inheritance will be ours.’
កិន្តុ ក្ឫឞីវលាះ បរស្បរំ ជគទុះ, ឯឞ ឧត្តរាធិការី, អាគច្ឆត វយមេនំ ហន្មស្តថា ក្ឫតេ ៜធិការោយម៑ អស្មាកំ ភវិឞ្យតិ។
8 They took him, killed him, and cast him out of the vineyard.
តតស្តំ ធ្ឫត្វា ហត្វា ទ្រាក្ឞាក្ឞេត្រាទ៑ ពហិះ ប្រាក្ឞិបន៑។
9 What therefore will the lord of the vineyard do? He will come and destroy the farmers, and will give the vineyard to others.
អនេនាសៅ ទ្រាក្ឞាក្ឞេត្របតិះ កិំ ករិឞ្យតិ? ស ឯត្យ តាន៑ ក្ឫឞីវលាន៑ សំហត្យ តត្ក្ឞេត្រម៑ អន្យេឞុ ក្ឫឞីវលេឞុ សមប៌យិឞ្យតិ។
10 Haven’t you even read this Scripture: ‘The stone which the builders rejected was made the head of the corner.
អបរញ្ច, "ស្ថបតយះ ករិឞ្យន្តិ គ្រាវាណំ យន្តុ តុច្ឆកំ។ ប្រាធានប្រស្តរះ កោណេ ស ឯវ សំភវិឞ្យតិ។
11 This was from the Lord. It is marvelous in our eyes’?”
ឯតត៑ កម៌្ម បរេឝស្យាំទ្ភុតំ នោ ទ្ឫឞ្ដិតោ ភវេត៑៕ " ឥមាំ ឝាស្ត្រីយាំ លិបិំ យូយំ កិំ នាបាឋិឞ្ដ?
12 They tried to seize him, but they feared the multitude; for they perceived that he spoke the parable against them. They left him and went away.
តទានីំ ស តានុទ្ទិឝ្យ តាំ ទ្ឫឞ្ដាន្តកថាំ កថិតវាន៑, ត ឥត្ថំ ពុទ្វ្វា តំ ធត៌្តាមុទ្យតាះ, កិន្តុ លោកេភ្យោ ពិភ្យុះ, តទនន្តរំ តេ តំ វិហាយ វវ្រជុះ។
13 They sent some of the Pharisees and the Herodians to him, that they might trap him with words.
អបរញ្ច តេ តស្យ វាក្យទោឞំ ធត៌្តាំ កតិបយាន៑ ផិរូឝិនោ ហេរោទីយាំឝ្ច លោកាន៑ តទន្តិកំ ប្រេឞយាមាសុះ។
14 When they had come, they asked him, “Teacher, we know that you are honest, and don’t defer to anyone; for you aren’t partial to anyone, but truly teach the way of God. Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?
ត អាគត្យ តមវទន៑, ហេ គុរោ ភវាន៑ តថ្យភាឞី កស្យាប្យនុរោធំ ន មន្យតេ, បក្ឞបាតញ្ច ន ករោតិ, យថាត៌្ហត ឦឝ្វរីយំ មាគ៌ំ ទឝ៌យតិ វយមេតត៑ ប្រជានីមះ, កៃសរាយ ករោ ទេយោ ន វាំ? វយំ ទាស្យាមោ ន វា?
15 Shall we give, or shall we not give?” But he, knowing their hypocrisy, said to them, “Why do you test me? Bring me a denarius, that I may see it.”
កិន្តុ ស តេឞាំ កបដំ ជ្ញាត្វា ជគាទ, កុតោ មាំ បរីក្ឞធ្វេ? ឯកំ មុទ្រាបាទំ សមានីយ មាំ ទឝ៌យត។
16 They brought it. He said to them, “Whose is this image and inscription?” They said to him, “Caesar’s.”
តទា តៃរេកស្មិន៑ មុទ្រាបាទេ សមានីតេ ស តាន៑ បប្រច្ឆ, អត្រ លិខិតំ នាម មូត៌្តិ រ្វា កស្យ? តេ ប្រត្យូចុះ, កៃសរស្យ។
17 Jesus answered them, “Render to Caesar the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s.” They marveled greatly at him.
តទា យីឝុរវទត៑ តហ៌ិ កៃសរស្យ ទ្រវ្យាណិ កៃសរាយ ទត្ត, ឦឝ្វរស្យ ទ្រវ្យាណិ តុ ឦឝ្វរាយ ទត្ត; តតស្តេ វិស្មយំ មេនិរេ។
18 Some Sadducees, who say that there is no resurrection, came to him. They asked him, saying,
អថ ម្ឫតានាមុត្ថានំ យេ ន មន្យន្តេ តេ សិទូកិនោ យីឝោះ សមីបមាគត្យ តំ បប្រច្ឆុះ;
19 “Teacher, Moses wrote to us, ‘If a man’s brother dies and leaves a wife behind him, and leaves no children, that his brother should take his wife and raise up offspring for his brother.’
ហេ គុរោ កឝ្ចិជ្ជនោ យទិ និះសន្តតិះ សន៑ ភាយ៌្យាយាំ សត្យាំ ម្រិយតេ តហ៌ិ តស្យ ភ្រាតា តស្យ ភាយ៌្យាំ គ្ឫហីត្វា ភ្រាតុ រ្វំឝោត្បត្តិំ ករិឞ្យតិ, វ្យវស្ថាមិមាំ មូសា អស្មាន៑ ប្រតិ វ្យលិខត៑។
20 There were seven brothers. The first took a wife, and dying left no offspring.
កិន្តុ កេចិត៑ សប្ត ភ្រាតរ អាសន៑, តតស្តេឞាំ ជ្យេឞ្ឋភ្រាតា វិវហ្យ និះសន្តតិះ សន៑ អម្រិយត។
21 The second took her, and died, leaving no children behind him. The third likewise;
តតោ ទ្វិតីយោ ភ្រាតា តាំ ស្ត្រិយមគ្ឫហណត៑ កិន្តុ សោបិ និះសន្តតិះ សន៑ អម្រិយត; អថ ត្ឫតីយោបិ ភ្រាតា តាទ្ឫឝោភវត៑។
22 and the seven took her and left no children. Last of all the woman also died.
ឥត្ថំ សប្តៃវ ភ្រាតរស្តាំ ស្ត្រិយំ គ្ឫហីត្វា និះសន្តានាះ សន្តោៜម្រិយន្ត, សវ៌្វឝេឞេ សាបិ ស្ត្រី ម្រិយតេ ស្ម។
23 In the resurrection, when they rise, whose wife will she be of them? For the seven had her as a wife.”
អថ ម្ឫតានាមុត្ថានកាលេ យទា ត ឧត្ថាស្យន្តិ តទា តេឞាំ កស្យ ភាយ៌្យា សា ភវិឞ្យតិ? យតស្តេ សប្តៃវ តាំ វ្យវហន៑។
24 Jesus answered them, “Isn’t this because you are mistaken, not knowing the Scriptures nor the power of God?
តតោ យីឝុះ ប្រត្យុវាច ឝាស្ត្រម៑ ឦឝ្វរឝក្តិញ្ច យូយមជ្ញាត្វា កិមភ្រាម្យត ន?
25 For when they will rise from the dead, they neither marry nor are given in marriage, but are like angels in heaven.
ម្ឫតលោកានាមុត្ថានំ សតិ តេ ន វិវហន្តិ វាគ្ទត្តា អបិ ន ភវន្តិ, កិន្តុ ស្វគ៌ីយទូតានាំ សទ្ឫឝា ភវន្តិ។
26 But about the dead, that they are raised, haven’t you read in the book of Moses about the Bush, how God spoke to him, saying, ‘I am the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob’?
បុនឝ្ច "អហម៑ ឥព្រាហីម ឦឝ្វរ ឥស្ហាក ឦឝ្វរោ យាកូពឝ្ចេឝ្វរះ" យាមិមាំ កថាំ ស្តម្ពមធ្យេ តិឞ្ឋន៑ ឦឝ្វរោ មូសាមវាទីត៑ ម្ឫតានាមុត្ថានាត៌្ហេ សា កថា មូសាលិខិតេ បុស្តកេ កិំ យុឞ្មាភិ រ្នាបាឋិ?
27 He is not the God of the dead, but of the living. You are therefore badly mistaken.”
ឦឝ្វរោ ជីវតាំ ប្រភុះ កិន្តុ ម្ឫតានាំ ប្រភុ រ្ន ភវតិ, តស្មាទ្ធេតោ រ្យូយំ មហាភ្រមេណ តិឞ្ឋថ។
28 One of the scribes came and heard them questioning together, and knowing that he had answered them well, asked him, “Which commandment is the greatest of all?”
ឯតហ៌ិ ឯកោធ្យាបក ឯត្យ តេឞាមិត្ថំ វិចារំ ឝុឝ្រាវ; យីឝុស្តេឞាំ វាក្យស្យ សទុត្តរំ ទត្តវាន៑ ឥតិ ពុទ្វ្វា តំ ប្ឫឞ្ដវាន៑ សវ៌្វាសាម៑ អាជ្ញានាំ កា ឝ្រេឞ្ឋា? តតោ យីឝុះ ប្រត្យុវាច,
29 Jesus answered, “The greatest is: ‘Hear, Israel, the Lord our God, the Lord is one.
"ហេ ឥស្រាយេល្លោកា អវធត្ត, អស្មាកំ ប្រភុះ បរមេឝ្វរ ឯក ឯវ,
30 You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, with all your mind, and with all your strength.’ This is the first commandment.
យូយំ សវ៌្វន្តះករណៃះ សវ៌្វប្រាណៃះ សវ៌្វចិត្តៃះ សវ៌្វឝក្តិភិឝ្ច តស្មិន៑ ប្រភៅ បរមេឝ្វរេ ប្រីយធ្វំ," ឥត្យាជ្ញា ឝ្រេឞ្ឋា។
31 The second is like this: ‘You shall love your neighbor as yourself.’ There is no other commandment greater than these.”
តថា "ស្វប្រតិវាសិនិ ស្វវត៑ ប្រេម កុរុធ្វំ," ឯឞា យា ទ្វិតីយាជ្ញា សា តាទ្ឫឝី; ឯតាភ្យាំ ទ្វាភ្យាម៑ អាជ្ញាភ្យាម៑ អន្យា កាប្យាជ្ញា ឝ្រេឞ្ឋា នាស្តិ។
32 The scribe said to him, “Truly, teacher, you have said well that he is one, and there is none other but he;
តទា សោធ្យាបកស្តមវទត៑, ហេ គុរោ សត្យំ ភវាន៑ យថាត៌្ហំ ប្រោក្តវាន៑ យត ឯកស្មាទ៑ ឦឝ្វរាទ៑ អន្យោ ទ្វិតីយ ឦឝ្វរោ នាស្តិ;
33 and to love him with all the heart, with all the understanding, all the soul, and with all the strength, and to love his neighbor as himself, is more important than all whole burnt offerings and sacrifices.”
អបរំ សវ៌្វាន្តះករណៃះ សវ៌្វប្រាណៃះ សវ៌្វចិត្តៃះ សវ៌្វឝក្តិភិឝ្ច ឦឝ្វរេ ប្រេមករណំ តថា ស្វមីបវាសិនិ ស្វវត៑ ប្រេមករណញ្ច សវ៌្វេភ្យោ ហោមពលិទានាទិភ្យះ ឝ្រឞ្ឋំ ភវតិ។
34 When Jesus saw that he answered wisely, he said to him, “You are not far from God’s Kingdom.” No one dared ask him any question after that.
តតោ យីឝុះ សុពុទ្ធេរិវ តស្យេទម៑ ឧត្តរំ ឝ្រុត្វា តំ ភាឞិតវាន៑ ត្វមីឝ្វរស្យ រាជ្យាន្ន ទូរោសិ។ ឥតះ បរំ តេន សហ កស្យាបិ វាក្យស្យ វិចារំ កត៌្តាំ កស្យាបិ ប្រគល្ភតា ន ជាតា។
35 Jesus responded, as he taught in the temple, “How is it that the scribes say that the Christ is the son of David?
អនន្តរំ មធ្យេមន្ទិរម៑ ឧបទិឝន៑ យីឝុរិមំ ប្រឝ្នំ ចការ, អធ្យាបកា អភិឞិក្តំ (តារកំ) កុតោ ទាយូទះ សន្តានំ វទន្តិ?
36 For David himself said in the Holy Spirit, ‘The Lord said to my Lord, “Sit at my right hand, until I make your enemies the footstool of your feet.”’
ស្វយំ ទាយូទ៑ បវិត្រស្យាត្មន អាវេឝេនេទំ កថយាមាស។ យថា។ "មម ប្រភុមិទំ វាក្យវទត៑ បរមេឝ្វរះ។ តវ ឝត្រូនហំ យាវត៑ បាទបីឋំ ករោមិ ន។ តាវត៑ កាលំ មទីយេ ត្វំ ទក្ឞបាឝ៌្វ៑ ឧបាវិឝ។ "
37 Therefore David himself calls him Lord, so how can he be his son?” The common people heard him gladly.
យទិ ទាយូទ៑ តំ ប្រភូំ វទតិ តហ៌ិ កថំ ស តស្យ សន្តានោ ភវិតុមហ៌តិ? ឥតរេ លោកាស្តត្កថាំ ឝ្រុត្វាននន្ទុះ។
38 In his teaching he said to them, “Beware of the scribes, who like to walk in long robes, and to get greetings in the marketplaces,
តទានីំ ស តានុបទិឝ្យ កថិតវាន៑ យេ នរា ទីគ៌្ហបរិធេយានិ ហដ្ដេ វិបនៅ ច
39 and to get the best seats in the synagogues and the best places at feasts,
លោកក្ឫតនមស្ការាន៑ ភជនគ្ឫហេ ប្រធានាសនានិ ភោជនកាលេ ប្រធានស្ថានានិ ច កាង្ក្ឞន្តេ;
40 those who devour widows’ houses, and for a pretense make long prayers. These will receive greater condemnation.”
វិធវានាំ សវ៌្វស្វំ គ្រសិត្វា ឆលាទ៑ ទីគ៌្ហកាលំ ប្រាត៌្ហយន្តេ តេភ្យ ឧបាធ្យាយេភ្យះ សាវធានា ភវត; តេៜធិកតរាន៑ ទណ្ឌាន៑ ប្រាប្ស្យន្តិ។
41 Jesus sat down opposite the treasury and saw how the multitude cast money into the treasury. Many who were rich cast in much.
តទនន្តរំ លោកា ភាណ្ឌាគារេ មុទ្រា យថា និក្ឞិបន្តិ ភាណ្ឌាគារស្យ សម្មុខេ សមុបវិឝ្យ យីឝុស្តទវលុលោក; តទានីំ ពហវោ ធនិនស្តស្យ មធ្យេ ពហូនិ ធនានិ និរក្ឞិបន៑។
42 A poor widow came and she cast in two small brass coins, which equal a quadrans coin.
បឝ្ចាទ៑ ឯកា ទរិទ្រា វិធវា សមាគត្យ ទ្វិបណមូល្យាំ មុទ្រៃកាំ តត្រ និរក្ឞិបត៑។
43 He called his disciples to himself and said to them, “Most certainly I tell you, this poor widow gave more than all those who are giving into the treasury,
តទា យីឝុះ ឝិឞ្យាន៑ អាហូយ កថិតវាន៑ យុឞ្មានហំ យថាត៌្ហំ វទាមិ យេ យេ ភាណ្ឌាគារេៜស្មិន ធនានិ និះក្ឞិបន្តិ ស្ម តេភ្យះ សវ៌្វេភ្យ ឥយំ វិធវា ទរិទ្រាធិកម៑ និះក្ឞិបតិ ស្ម។
44 for they all gave out of their abundance, but she, out of her poverty, gave all that she had to live on.”
យតស្តេ ប្រភូតធនស្យ កិញ្ចិត៑ និរក្ឞិបន៑ កិន្តុ ទីនេយំ ស្វទិនយាបនយោគ្យំ កិញ្ចិទបិ ន ស្ថាបយិត្វា សវ៌្វស្វំ និរក្ឞិបត៑។
