Luke 1
1 For as moche as many have take in hand to compyle a treates of thoo thinges which are surely knowen amonge vs
Kalz o vezañ kemeret ar garg da skrivañ istor an traoù c'hoarvezet, hag anavezet mat evit bezañ gwir en hon touez,
2 even as they declared them vnto vs which from the beginnynge sawe them their selves and were ministers at the doyng:
hervez m'o deus degaset deomp ar re o deus o gwelet adalek ar penn-kentañ, hag a zo bet ministred ar Ger,
3 I determined also assone as I had searched out diligently all thinges from the beginnynge that then I wolde wryte vnto the good Theophilus:
kredet em eus ivez, Teofil mat-meurbet, e tleen o skrivañ dit dre urzh, goude bezañ graet un enklask pizh warno holl, gant evezh,
4 that thou myghtest knowe the certente of thoo thinges wher of thou arte informed.
evit ma'c'h anavezi ar wirionez diwar-benn ar pezh a zo bet desket dit.
5 There was in the dayes of Herode kynge of Iurie a certayne prest named Zacharias of ye course of Abia. And his wyfe was of ye doughters of Aaron: And her name was Elizabeth.
En amzer Herodez, roue Judea, e oa ur beleg anvet Zakaria, eus lignez Abia; e wreg a oa eus lignez Aaron, hag en em c'halve Elizabed.
6 Booth were perfect before God and walked in all the lawes and ordinaces of the Lorde that no man coulde fynde fawte with them.
Reizh e oant o-daou dirak an Aotrou, hag e heulient holl gourc'hemennoù hag urzhioù an Aotrou, en un doare divlam.
7 And they had no chylde because that Elizabeth was barre and booth were well stricken in age.
N'o devoa ket a vugale, rak Elizabed a oa gaonac'h, hag o-daou, e oant aet war an oad.
8 And it cam to passe as he executed the prestes office before god as his course came
Erruout a reas, evel ma rae Zakaria e garg a veleg dirak Doue, hervez urzh e dro,
9 (accordinge to the custome of the prestes office) his lot was to bourne incece.
ma voe galvet dre ar sord, hervez giz ar velegiezh, da vont e-barzh templ an Aotrou, evit deviñ an ezañs.
10 And wet into ye teple of ye Lorde and the whoale multitude of ye people were with out in prayer whill the incense was aburnynge.
An holl bobl a oa er-maez o pediñ, d'an eur ma teved an ezañs.
11 And ther appered vnto him an angell of the lorde stondinge on the ryght syde of the altare of incense.
Neuze un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezhañ en e sav, en tu dehou da aoter an ezañs.
12 And when Zacharias sawe him he was abasshed and feare came on him.
Zakaria, o welout anezhañ, a voe trubuilhet, hag ar spont a grogas ennañ.
13 And the angell sayde vnto him: feare not Zachary for thy prayer is hearde: And thy wyfe Elizabeth shall beare ye a sonne and thou shalt call his name Iohn
Met an ael a lavaras dezhañ: Zakaria, na'z pez ket aon, rak da bedenn a zo bet selaouet, Elizabed a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann.
14 and thou shalt have ioye and gladnes and many shall reioyce at his birth.
Bez' e vo evidout un abeg a joa hag a laouenidigezh, ha kalz en em laouenaio eus e c'hanedigezh.
15 For he shalbe greate in the sight of the lorde and shall nether drinke wyne ner stronge drinke. And he shalbe filled with the holy goost even in his mothers wombe:
Rak bras e vo dirak an Aotrou; n'evo na gwin, nag evaj kreñv ebet, ha leuniet e vo eus ar Spered-Santel adalek kof e vamm;
16 and many of the chyldren of Israel shall he tourne to their Lorde God.
distreiñ a raio kalz eus bugale Israel d'an Aotrou o Doue,
17 And he shall goo before him in the sprete and power of Helyas to tourne the hertes of the fathers to the chyldren and the vnbelevers to the wysdom of the iuste men: to make the people redy for the Lorde.
hag e valeo dirazañ e spered hag e nerzh Elia, evit treiñ kalonoù an tadoù ouzh ar vugale, hag ar re disentus ouzh furnez ar re reizh, evit aozañ d'an Aotrou ur bobl tuet mat.
18 And Zacharias sayde vnto ye angell: Wher by shall I knowe this? seinge that I am olde and my wyfe well stricken in yeares.
Zakaria a lavaras d'an ael: A betra ec'h anavezin kement-se? Rak me a zo kozh, ha va gwreg a zo aet war an oad?
19 And the angell answered and sayde vnto him: I am Gabriell that stonde in the presens of God and am sent to speake vnto the: and to shewe the these glad tydinges.
An ael a respontas dezhañ: Me eo Gabriel, an hini a chom dirak Doue; degaset on bet evit komz ouzhit ha disklêriañ dit ar c'heloù mat-mañ.
20 And beholde thou shalt be domme and not able to speake vntyll the tyme that these thinges be performed because thou belevedst not my wordes which shalbe fulfilled in their season.
Ha setu, te a ya da vezañ mut, ha ne c'helli ken komz, betek an deiz ma c'hoarvezo an traoù-mañ, abalamour ne'c'h eus ket kredet da'm c'homzoù, hag a erruo en o amzer.
21 And the people wayted for Zacharias and mervelled that he taryed in the temple.
Koulskoude, ar bobl a c'hortoze Zakaria, hag a oa souezhet ma talee en templ.
22 And whe he cam oute he could not speake vnto them. Wherby they perceaved that he had sene some vision in the temple. And he beckened vnto them and remayned speachlesse.
Pa voe deuet er-maez, ne c'helle ket komz outo, hag ec'h anavezjont en devoa bet ur welidigezh en templ, rak dre sinoù en roe da gompren dezho; hag e chomas mut.
23 And it fortuned assone as ye tyme of his office was oute he departed home into his awne housse.
Pa voe echuet deizioù e garg, ez eas d'e di.
24 And after thoose dayes his wyfe Elizabeth coceaved and hyd her sylfe. v. monethes sayinge:
Un nebeut amzer goude, Elizabed, e wreg, en em gavas dougerez, hag en em guzhas e-pad pemp miz, o lavarout:
25 This wyse hath God dealte wt me in ye dayes when he loked on me to take from me the rebuke yt I suffred amonge men.
Evel-se eo, en deus graet an Aotrou em c'heñver en deizioù-mañ, m'en deus sellet ouzhin, evit lemel an dismegañs a oa warnon dirak an dud.
26 And in ye. vi. moneth ye angell Gabriel was sent fro god vnto a cite of Galile named Nazareth
Er c'hwec'hvet miz, Doue a gasas an ael Gabriel en ur gêr a C'halilea galvet Nazared,
27 to a virgin spoused to a man whose name was Ioseph of ye housse of David and ye virgins name was Mary.
d'ur werc'hez a zlee dimeziñ d'un den anvet Jozef, eus tiegezh David; ar werc'hez-se a oa anvet Mari.
28 And ye angell went in vnto her and sayde: Hayle full of grace ye Lorde is with ye: blessed arte thou amonge wemen.
An ael, o vezañ aet el lec'h ma oa, a lavaras dezhi: Da saludiñ a ran, te a zo bet resevet en gras, an Aotrou a zo ganit. [Benniget out e-touez ar gwragez.]
29 When she sawe him she was abasshed at his sayinge: and cast in her mynde what maner of salutacion yt shuld be.
O vezañ gwelet an ael, e voe trubuilhet gant e gomzoù, hag e soñje enni ec'h-unan petra a c'helle ar salud-se bezañ.
30 And ye angell sayde vnto her: feare not Mary: for thou hast founde grace wt god.
Neuze an ael a lavaras dezhi: Mari, na'z pez ket aon, rak kavet ec'h eus gras dirak Doue.
31 Loo: thou shalt coceave in thy wombe and shalt beare a sonne and shalt call his name Iesus.
Setu, te a vo dougerez, hag e c'hani ur mab, hag e c'halvi e anv Jezuz.
32 He shalbe greate and shalbe called the sonne of the hyest. And ye lorde God shall geve vnto him the seate of his father David
Bras e vo, hag e vo galvet mab an Uhelañ-Meurbet, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad.
33 and he shall raygne over ye housse of Iacob forever and of his kyngdome shalbe none ende. (aiōn g165)
Ren a raio da virviken war diegezh Jakob, hag e ren n'en devo ken a fin. (aiōn g165)
34 Then sayd Mary vnto ye angell: How shall this be seinge I knowe not a man?
Neuze Mari a lavaras d'an ael: Penaos e c'hoarvezo kement-se, pa n'anavezan gwaz ebet?
35 And ye angell answered and sayd vnto her: The holy goost shall come apon the and ye power of ye hyest shall over shaddowe ye. Therfore also yt holy thinge which shalbe borne shalbe called ye sonne of god.
An ael a respontas dezhi: Ar Spered-Santel a zeuio warnout, ha galloud an Uhelañ-Meurbet a c'holoio ac'hanout gant e skeud; dre-se ar bugel santel a vo ganet ac'hanout a vo galvet Mab Doue.
36 And beholde thy cosen Elizabeth she hath also conceaved a sonne in her age. And this is hyr sixte moneth though she be called barren:
Ha setu, Elizabed da geniterv a zoug ivez ur mab en he c'hozhni, hag hemañ eo ar c'hwec'hvet miz eus an hini a oa galvet gaonac'h.
37 for wt god can nothinge be vnpossible.
Rak n'eus netra dibosupl da Zoue.
38 And Mary sayd: beholde ye honde mayden of ye lorde be it vnto me even as thou hast sayde. And the angell departed from her.
Ha Mari a lavaras: Setu servijerez an Aotrou, ra vo graet din hervez da gomz. Hag an ael a bellaas diouti.
39 And Mary arose in thoose dayes and went into ye mountayns wt hast into a cite of Iurie
Neuze Mari a savas, hag a yeas buan da vro ar menezioù, en ur gêr eus Bro-Juda,
40 and entred into the housse of zachary and saluted Elizabeth.
hag, o vezañ aet e ti Zakaria, e saludas Elizabed.
41 And it fortuned as Elizabeth hearde ye salutacion of Mary the babe spronge in her belly. And Elizabeth was filled with the holy goost
Kerkent ha ma klevas Elizabed Salud Mari, ar bugel bihan a dridas en he c'hof; hag Elizabed a voe leuniet eus ar Spered-Santel.
42 and cryed with a loude voyce and sayde: Blessed arte thou amonge wemen and blessed is the frute of thy wombe.
Hag o sevel he mouezh, e krias: Te a zo benniget e-touez ar gwragez, ha benniget eo frouezh da gof.
43 And whence hapeneth this to me that the mother of my Lorde shuld come to me?
A-belec'h e teu kement-mañ din, ma teu mamm va Aotrou etrezek ennon?
44 For loo assone as the voyce of thy salutacion sownded in myne eares the babe sprange in my belly for ioye.
Rak mouezh da salud n'he deus ket kentoc'h skoet va divskouarn, m'en deus ar bugel bihan tridet gant levenez em c'hof.
45 And blessed arte thou that belevedst: for thoose thinges shalbe performed wich were tolde ye from the lorde.
Eürus eo an hini he deus kredet, rak graet e vo an traoù a zo bet lavaret dezhi a-berzh an Aotrou.
46 And Mary sayde. My soule magnifieth the Lorde.
Neuze Mari a lavaras: Va ene a veul an Aotrou,
47 And my sprete reioyseth in god my savioure
ha va spered en em laouena e Doue va Salver,
48 For he hath loked on the povre degre of his honde mayde. Beholde now from hence forth shall all generacions call me blessed.
abalamour m'en deus sellet ouzh izelded e servijerez. Ha setu, diwar vremañ, e vin galvet eürus gant an holl rummadoù,
49 For he that is myghty hath done to me greate thinges and holye is his name.
rak an Holl-C'halloudek en deus graet traoù bras din; e anv a zo santel,
50 And his mercy is on them that feare him thorow oute all generacions.
hag e drugarez en em astenn a oad en oad war ar re a zouj anezhañ.
51 He sheweth strength with his arme he scattereth them that are proude in the ymaginacion of their hertes.
Diskouezet en deus nerzh e vrec'h; stlabezet en deus ar soñjezonoù a rae ar re lorc'hus en o c'halon.
52 He putteth doune the myghty from their seates and exalteth them of lowe degre.
Didronet en deus ar re c'halloudek, ha savet en deus ar re vihan.
53 He filleth the hongry with good thinges: and sendeth awaye the ryche emptye.
Leuniet en deus a vadoù a re o devoa naon, ha kaset en deus kuit ar re binvidik er goullo.
54 He remenbreth mercy: and helpeth his servaunt Israel.
Sikouret en deus Israel e servijer, o kaout soñj eus e drugarez,
evel m'en devoa e lavaret d'hon tadoù, da Abraham ha d'e lignez da viken. (aiōn g165)
56 And mary aboode with hyr aboute a. iii. monethes and retourned agayne to hyr awne housse.
Mari a chomas gant Elizabed war-dro tri miz; neuze e tistroas d'he zi.
57 Elizabethes tyme was come that she shuld be delyvered and she brought forth a sonne.
Neuze, amzer Elizabed o vezañ deuet, e c'hanas ur mab.
58 And her neghboures and her cosins hearde tell how the lorde had shewed great mercy vpon her and they reioysed with her.
He amezeien hag he c'herent, o vezañ anavezet penaos en devoa an Aotrou diskouezet e drugarez en he c'heñver, en em laouenajont ganti.
59 And it fortuned ye eyght daye: they cam to circumcise the chylde: and called his name zacharias after the name of his father.
O vezañ deuet an eizhvet deiz evit amdroc'hañ ar bugel, e c'halvjont anezhañ Zakaria, eus anv e dad.
60 How be it his mother answered and sayd: not so but he shalbe called Ihon.
Met e vamm, o kemer ar gomz, a lavaras: Nann, met Yann e vo galvet.
61 And they sayd vnto hyr: Ther is none of thy kynne that is named wt this name.
Hag e lavarjont dezhi: N'eus den ez kerentiezh hag a zo galvet eus an anv-se.
62 And they made signes to his father how he wolde have him called.
Neuze e c'houlennjont dre sin ouzh e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.
63 And he axed for wrytynge tables and wroote saying: his name is Iohn. And they marvelled all.
Zakaria, o vezañ goulennet taolennoùigoù, a skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.
64 And his mouthe was opened immediatly and his tonge also and he spake lawdynge God.
Kerkent e c'henou a zigoras, e deod a ziereas, hag e komze en ur veuliñ Doue.
65 And feare came on all the that dwelt nye vnto them. And all these sayinges were noysed abroade throughout all ye hyll coutre of Iurie
O holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrude dre holl venezioù Judea.
66 and all they yt herde the layde them vp in their hertes saying: What maner chylde shall this be? And the honde of ye lorde was with him.
An holl re o c'hleve, o mire en o c'halon, hag e lavarent: Petra eta e vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.
67 And his father zacharias was filled with the holy goost and prophisyed sayinge:
Neuze Zakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel, hag e tiouganas, o lavarout:
68 Blessed be the Lorde God of Israel for he hath visited and redemed his people.
Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre ma'z eo deuet da welout ha da zasprenañ e bobl,
69 And hath reysed vp an horne of salvacion vnto vs in the housse of his servaunt David.
hag abalamour m'en deus savet deomp ur Salver Galloudek e tiegezh David e servijer,
70 Even as he promised by ye mouth of his holy prophetes which were sens ye worlde began (aiōn g165)
evel m'en devoa lavaret dre c'henou e brofeded santel, abaoe penn-kentañ ar bed, (aiōn g165)
71 That we shuld be saved from oure enemies and from the hondis of all that hate vs:
dre m'en deus hor saveteet a zaouarn hon enebourien, hag eus dorn an holl re a gasae ac'hanomp,
72 To fulfill the mercy promised to oure fathers and to remember his holy covenaunt.
evit ober trugarez e-keñver hon tadoù, o kaout soñj eus e emglev santel,
73 And to performe the oothe which he sware to oure father Adraham
eus al le en devoa graet da Abraham hon tad,
74 for to geve vs. That we delyvered oute of ye hondes of oure enemyes myght serve him with oute feare
penaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon,
75 all the dayes of oure lyfe in suche holynes and ryghtewesnes that are accept before him.
er santelezh hag er reizhder dirazañ e-pad holl deizioù hor buhez.
76 And thou chylde shalt be called the Prophet of the hyest: for thou shalt goo before the face of the lorde to prepare his wayes:
Ha te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhelañ-Meurbet; rak te a gerzho dirak dremm an Aotrou, evit kempenn e hentoù,
77 And to geve knowlege of salvacion vnto his people for the remission of synnes:
evit reiñ anaoudegezh ar silvidigezh d'e bobl dre pardon eus o fec'hedoù,
78 Through the tender mercy of oure God wherby the daye springe from an hye hath visited vs.
dre garantez trugarezus hon Doue; drezi, ar sav-heol eus an nec'h en deus hor gwelet,
79 To geve light to the that sate in darcknes and in shadowe of deth and to gyde oure fete into the waye of peace.
evit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, hag evit ren hor c'hammedoù e hent ar peoc'h.
80 And the chylde grew and wexed stronge in sprete and was in wyldernes tyll the daye cam when he shuld shewe him sylfe vnto the Israhelites.
Ar bugel bihan a greske hag en em greñvae er spered; hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel.
