Genesis 19
1 And there came. ij. angells to Sodome at euen. And Lot satt at the gate of the cyte. And Lot sawe the and rose vp agaynst them and he bowed hym selfe to he grounde with his face.
I dwaj aniołowie przyszli wieczorem do Sodomy, a Lot siedział w bramie Sodomy. [Gdy] Lot [ich] zobaczył, wstał i wyszedł im naprzeciw, i skłonił się twarzą do ziemi.
2 And he sayde: Se lordes turne in I praye you in to youre servauntes house and tary all nyghte and wash youre fete and ryse vp early and go on youre wayes. And they sayde: nay but we will byde in the streates all nyghte.
I powiedział: Oto proszę, moi panowie, wstąpcie teraz do domu swego sługi, przenocujcie i umyjcie sobie nogi. Potem rano wstaniecie i pójdziecie w swoją drogę. Oni odpowiedzieli: Nie, przenocujemy na ulicy.
3 And he copelled them excedyngly. And they turned in vnto hym and entred in to his house and he made them a feaste and dyd bake swete cakes and they ate.
Gdy bardzo na nich nalegał, zboczyli do niego i weszli do jego domu. Wtedy wyprawił im ucztę i napiekł przaśnego [chleba], i jedli.
4 But before they went to rest the men of the cyte of Sodome compassed the house rownde aboute both olde and yonge all the people from all quarters.
Lecz zanim się położyli, mężczyźni z miasta, mężczyźni z Sodomy, młodzi i starzy, mieszkańcy ze wszystkich stron, otoczyli dom.
5 And they called vnto Lot and sayde vnto him: where are the men which came in to thy house to nyghte? brynge the out unto vs that we may do oure lust with them.
I wołali do Lota, i zapytali go: Gdzie [są] ci mężczyźni, którzy przyszli do ciebie w nocy? Wyprowadź ich do nas, abyśmy z nimi obcowali.
6 And Lot went out at doores vnto them and shote the dore after him
Wtedy Lot wyszedł do nich do wejścia i zamknął za sobą drzwi.
7 and sayde: nay for goddes sake brethren do not so wekedly.
I powiedział: Moi bracia, proszę [was], nie czyńcie [tak] niegodziwie.
8 Beholde I haue two doughters which haue knowne no man the will I brynge out vnto you: do with them as it semeth you good: Only vnto these men do nothynge for therfore came they vnder the shadowe of my rofe.
Mam dwie córki, które jeszcze nie obcowały z mężczyzną. Pozwólcie, że wyprowadzę je do was, a czyńcie z nimi, co się wam podoba. Tylko tym mężczyznom nic nie czyńcie, bo dlatego weszli pod cień mego dachu.
9 And they sayde: come hither. And they sayde: camest thou not in to sogeorne and wilt thou be now a iudge? we will suerly deale worse with the than with themAnd as they preased fore vppon Lot and beganne to breake vp the doore
A [oni] odpowiedzieli: Odsuń się! I dodali: [Ten] przyszedł tu jako przybysz, a nas chce sądzić? Z tobą postąpimy gorzej niż z nimi. I napierali gwałtownie na tego mężczyznę, na Lota, i przybliżyli się, aby wyważyć drzwi.
10 the men put forth their handes and pulled Lot in to the house to them and shott to the doore.
Ale ci mężczyźni wysunęli ręce, wciągnęli Lota do siebie, do domu, i zamknęli drzwi.
11 And the men that were at the doore of the house they smote with blyndnesse both small and greate: so that they coude not fynde the doore.
Mężczyzn zaś, którzy byli u drzwi domu, od najmniejszego aż do największego, porazili ślepotą, [tak] że na próżno usiłowali znaleźć drzwi.
12 And the men sayde moreover vnto Lot: Yf thou have yet here any sonne in lawe or sonnes or doughters or what so euer thou hast in the cyte brynge it out of this place:
Potem ci mężczyźni powiedzieli do Lota: Jeśli masz tu kogoś jeszcze, zięcia, synów i córki lub kogokolwiek innego w mieście, wyprowadź ich z [tego] miejsca.
13 for we must destroy this place because the crye of the is great before the LORde. Wherfore he hath sent vs to destroy it.
Zniszczymy bowiem to miejsce, ponieważ ich okrzyk wzmógł się przed PANEM i PAN posłał nas, abyśmy je zniszczyli.
14 And Lot went out and spake vnto his sonnes in lawe which shulde haue maried his doughters and sayde: stonde vpp and get yow out of this place for the LORde will destroy the cite. But he semed as though he had mocked vnto his sonnes in law.
Lot wyszedł więc i powiedział do swoich zięciów, którzy mieli poślubić jego córki: Wstańcie, wyjdźcie z tego miejsca, bo PAN zniszczy [to] miasto. Ale jego zięciom wydawało się, że żartuje.
15 And as the mornynge arose the angells caused Lot to spede him saynge. Stonde vp take thy wyfe and thy two doughters and that that is at hande lest thou perish in the synne of the cyte.
A gdy już zaczynało świtać, aniołowie ponaglali Lota, mówiąc: Wstań, weź swoją żonę i swoje dwie córki, które tu są, abyś nie zginął z powodu nieprawości [tego] miasta.
16 And as he prolonged the tyme the men caught both him his wife ad his two doughters by the handes because the LORde was mercyfull vnto him ad they brought him forth and sette him without the cyte.
A gdy się ociągał, ci mężczyźni chwycili jego rękę, rękę jego żony i ręce jego dwóch córek – PAN bowiem ulitował się nad nim – i wyprowadzili go, i pozostawili go poza miastem.
17 When they had brought them out they sayde: Saue thy lyfe and loke not behynde the nether tary thou in any place of the contre but saue thy selfe in the mountayne lest thou perisshe.
I gdy wyprowadzili ich stamtąd, [on] powiedział: Uciekaj, abyś ocalił swoje życie. Nie oglądaj się wstecz ani nie zatrzymuj się nigdzie na tej równinie. Uciekaj na górę, abyś nie zginął.
18 Than sayde Lot vnto them: Oh nay my lorde:
A Lot powiedział do nich: O nie, Panie!
19 beholde in as moch as thy servaunte hath fownde grace in thy syghte now make thi mercy great which thou shewest vnto me in savinge my lyfe. For I can not saue my selfe in the mountayns lest some misfortune fall vpon me and I dye.
Oto twój sługa znalazł łaskę w twoich oczach i pomnożyłeś swoje miłosierdzie, które mi wyświadczyłeś, ratując mi życie; ale ja nie mogę uciec na tę górę, bo może dosięgnie mnie jakieś nieszczęście i zginę.
20 Beholde here is a cyte by to flee vnto and it is a lytle one: let me saue my selfe therein: is it not a litle one that my soule may lyue?
Oto [jest tu] w pobliżu miasto, do którego mógłbym uciec, i jest małe. Proszę, pozwól mi tam uciec (czyż nie jest ono małe?), a moja dusza będzie żyć.
21 And he sayde to him: se I haue receaved thy request as concernynge this thynge that I will nott overthrowe this cytie for the which thou hast spoken.
Odpowiedział mu: Oto wysłuchałem cię w tej sprawie. Nie zniszczę tego miasta, o którym mówiłeś.
22 Haste the ad saue thy selfe there for I can do nothynge tyll thou be come in thyder. And therfore the name of the cyte is called Zoar.
Spiesz się i uchodź tam, bo nie będę mógł nic uczynić, dopóki tam nie dojdziesz. Dlatego dano temu miastu nazwę Soar.
23 And the sone was vppon the erth when Lot was entred in to Zoar.
Słońce wzeszło nad ziemią, gdy Lot wszedł do Soaru.
24 Than the LORde rayned vpon Sodome and Gomorra brymstone and fyre from the LORde out of heaven
Wtedy PAN spuścił deszcz siarki i ognia od PANA z nieba na Sodomę i Gomorę.
25 and overthrewe those cyteis and all the region and all that dwelled in the cytes and that that grewe vpon the erth.
I zniszczył te miasta, całą tę równinę i wszystkich mieszkańców tych miast, a także roślinność tej ziemi.
26 And lots wyfe loked behynde her ad was turned in to a pillare of salte.
Lecz żona Lota, idąc za nim, obejrzała się wstecz i stała się słupem soli.
27 Abraham rose vp early and got him to the place where he stode before the LORde
Abraham zaś wstał rano i udał się na to miejsce, gdzie stał przed PANEM.
28 and loked toward Sodome and Gomorra and toward all the londe of that contre. And as he loked: beholde the smoke of the contre arose as it had bene the smoke of a fornace.
Gdy spojrzał w stronę Sodomy i Gomory, i całej ziemi tej równiny, zobaczył, że dym unosił się nad tą ziemią jak dym z pieca.
29 But yet whe God destroyed the cities of ye regio he thought a pon Abraha: and sent Lot out from the dager of the overthrowenge when he overthrewe the cyttes where Lot dwelled.
A gdy Bóg zniszczył miasta tej równiny, pamiętał Bóg o Abrahamie i wybawił Lota z samego środka zagłady, kiedy zniszczył te miasta, w których Lot mieszkał.
30 And Lot departed out of Zoar and dwelled in the mountayns ad his. ij. doughters with him for he feared to tary in Zoar: he dweld therfore in a caue both he and his. ij. doughters also.
Potem Lot wyszedł z Soaru i mieszkał na górze ze swoimi dwiema córkami, bo bał się mieszkać w Soarze. Zamieszkał więc w jaskini, on i jego dwie córki.
31 Than sayde the elder vnto the yonger oure father is olde and there are no moo men in the erth to come in vnto vs after the maner of all the world.
I starsza powiedziała do młodszej: Nasz ojciec [jest] stary, a nie ma na ziemi mężczyzny, który by obcował z nami według zwyczaju całej ziemi.
32 Come therfore let vs geue oure father wyne to dryncke and let vs lye with him that we may saue seed of oure father.
Chodź, upójmy naszego ojca winem i położymy się z nim, abyśmy zachowały potomstwo naszego ojca.
33 And they gaue their father wyne to drynke that same nyghte. And the elder doughter went and laye with her father. And he perceaued it not nether when she laye doune nether when she rose vp.
Upoiły więc swego ojca winem tej nocy. I starsza weszła i spała ze swym ojcem, ale on nie spostrzegł ani kiedy się położyła, ani kiedy wstała.
34 And on the morowe the elder sayde vnto the yonger: beholde yesternyghte laye I with my father. Let us geue hym wyne to drinke this nyghte also and goo thou and lye with him and let us saue seed of oure father.
Nazajutrz starsza powiedziała do młodszej: Oto zeszłej nocy spałam ze swym ojcem, upójmy go winem także tej nocy, wtedy wejdź ty i połóż się z nim, a tak zachowamy potomstwo naszego ojca.
35 And they gaue their father wyne to drincke that nyghte also. And the yonger arose and laye with him. And he perceaved it not: nether when she laye downe nether when she rose vp.
Upoiły więc swego ojca winem także i tej nocy. Wtedy młodsza poszła i spała z nim, ale on nie spostrzegł ani kiedy się położyła, ani kiedy wstała.
36 Thus were both the doughters of lot with childe by their father
Tak obie córki Lota poczęły ze swego ojca.
37 And the elder bare a sone and called hym Moab which is the father of the Moabytes vnto this daye.
Gdy starsza urodziła syna, nadała mu imię Moab. On [jest] ojcem dzisiejszych Moabitów.
38 And the yonger bare a sonne and called hym Ben Ammi which is the father of the childern of Ammon vnto this daye.
Młodsza również urodziła syna i nadała mu imię Ben-Ammi. [On] jest ojcem synów dzisiejszych Ammonitów.
