Acts 10
1 Ther was a certayne man in Cesarea called Cornelius a captayne of ye soudiers of Italy
ανηρ δε τις ην εν καισαρεια ονοματι κορνηλιος εκατονταρχης εκ σπειρας της καλουμενης ιταλικης
2 a devoute man and one yt feared God wt all his housholde which gave moche almes to the people and prayde God alwaye.
ευσεβης και φοβουμενος τον θεον συν παντι τω οικω αυτου ποιων τε ελεημοσυνας πολλας τω λαω και δεομενος του θεου δια παντος
3 The same man sawe in a vision evydetly aboute ye nynthe houre of ye daye an angell of god comynge into him and sayinge vnto him: Cornelius.
ειδεν εν οραματι φανερως ωσει ωραν ενατην της ημερας αγγελον του θεου εισελθοντα προς αυτον και ειποντα αυτω κορνηλιε
4 When he looked on him he was afrayde and sayde: what is it lorde? He sayde vnto him. Thy prayers and thy almeses ar come vp into remembraunce before God.
ο δε ατενισας αυτω και εμφοβος γενομενος ειπεν τι εστιν κυριε ειπεν δε αυτω αι προσευχαι σου και αι ελεημοσυναι σου ανεβησαν εις μνημοσυνον ενωπιον του θεου
5 And now sende men to Ioppa and call for one Simon named also Peter.
και νυν πεμψον εις ιοππην ανδρας και μεταπεμψαι σιμωνα ος επικαλειται πετρος
6 He lodgeth with one Simon a tanner whose housse is by ye see syde. He shall tell the what thou oughtest to doo.
ουτος ξενιζεται παρα τινι σιμωνι βυρσει ω εστιν οικια παρα θαλασσαν
7 When the angell which spake vnto Cornelius was departed he called two of his housholde servauntes and a devoute soudier of them that wayted on him
ως δε απηλθεν ο αγγελος ο λαλων τω κορνηλιω φωνησας δυο των οικετων αυτου και στρατιωτην ευσεβη των προσκαρτερουντων αυτω
8 and tolde them all the mater and sent them to Ioppa.
και εξηγησαμενος αυτοις απαντα απεστειλεν αυτους εις την ιοππην
9 On the morowe as they wet on their iorney and drewe nye vnto the cite Peter went vp into the toppe of ye housse to praye aboute the. vi. houre.
τη δε επαυριον οδοιπορουντων εκεινων και τη πολει εγγιζοντων ανεβη πετρος επι το δωμα προσευξασθαι περι ωραν εκτην
10 Then wexed he an hongred and wolde have eate. But whyll they made redy. He fell into a trauce
εγενετο δε προσπεινος και ηθελεν γευσασθαι παρασκευαζοντων δε εκεινων επεπεσεν επ αυτον εκστασις
11 and sawe heven opened and a certayne vessell come doune vnto him as it had bene a greate shete knyt at the. iiii. corners and was let doune to the erth
και θεωρει τον ουρανον ανεωγμενον και καταβαινον επ αυτον σκευος τι ως οθονην μεγαλην τεσσαρσιν αρχαις δεδεμενον και καθιεμενον επι της γης
12 where in wer all maner of. iiii. foted beastes of the erth and vermen and wormes and foules of the ayer.
εν ω υπηρχεν παντα τα τετραποδα της γης και τα θηρια και τα ερπετα και τα πετεινα του ουρανου
13 And ther came a voyce to him: ryse Peter kyll and eate.
και εγενετο φωνη προς αυτον αναστας πετρε θυσον και φαγε
14 But Peter sayde: God forbyd Lorde for I have never eaten eny thinge that is comen or vnclene.
ο δε πετρος ειπεν μηδαμως κυριε οτι ουδεποτε εφαγον παν κοινον η ακαθαρτον
15 And the voyce spake vnto him agayne the seconde tyme: what God hath clensed that make thou not comen.
και φωνη παλιν εκ δευτερου προς αυτον α ο θεος εκαθαρισεν συ μη κοινου
16 This was done thryse and the vessell was receaved vp agayne into heven.
τουτο δε εγενετο επι τρις και παλιν ανεληφθη το σκευος εις τον ουρανον
17 Whyle Peter mused in him selfe what this vision which he had sene meant beholde the men which were sent from Cornelius had made inquirance for Simons housse and stode before the dore.
ως δε εν εαυτω διηπορει ο πετρος τι αν ειη το οραμα ο ειδεν και ιδου οι ανδρες οι απεσταλμενοι υπο του κορνηλιου διερωτησαντες την οικιαν σιμωνος επεστησαν επι τον πυλωνα
18 And called out won and axed whether Simon which was also called Peter were lodged there.
και φωνησαντες επυνθανοντο ει σιμων ο επικαλουμενος πετρος ενθαδε ξενιζεται
19 Whyll Peter thought on this vision the sprete sayde vnto him: Beholde men seke the:
του δε πετρου διενθυμουμενου περι του οραματος ειπεν αυτω το πνευμα ιδου ανδρες ζητουσιν σε
20 aryse therfore get the doune and goo with them and doute not. For I have sent them.
αλλα αναστας καταβηθι και πορευου συν αυτοις μηδεν διακρινομενος διοτι εγω απεσταλκα αυτους
21 Peter went doune to ye men which were sent vnto him from Cornelius and sayde Beholde I am he whom ye seke what is the cause wherfore ye are come?
καταβας δε πετρος προς τους ανδρας ειπεν ιδου εγω ειμι ον ζητειτε τις η αιτια δι ην παρεστε
22 And they sayde vnto him: Cornelius the captayne a iust man and won that feareth God and of good reporte amonge all the people of the Iewes was warned by an holy angell to sende for the into his housse and to heare wordes of the.
οι δε ειπον κορνηλιος εκατονταρχης ανηρ δικαιος και φοβουμενος τον θεον μαρτυρουμενος τε υπο ολου του εθνους των ιουδαιων εχρηματισθη υπο αγγελου μεταπεμψασθαι σε εις τον οικον αυτου και ακουσαι ρηματα παρα σου
23 Then called he them in and lodged them. And on ye morowe Peter wet awaye with them and certayne brethren from Ioppa accompanyed hym.
εισκαλεσαμενος ουν αυτους εξενισεν τη δε επαυριον ο πετρος εξηλθεν συν αυτοις και τινες των αδελφων των απο ιοππης συνηλθον αυτω
24 And the thyrd daye entred they into Cesaria. And Cornelius wayted for them and had called to gether his kynsmen and speciall frendes.
και τη επαυριον εισηλθον εις την καισαρειαν ο δε κορνηλιος ην προσδοκων αυτους συγκαλεσαμενος τους συγγενεις αυτου και τους αναγκαιους φιλους
25 And as it chaunsed Peter to come in Cornelius met hym and fell doune at his fete and worshipped hym.
ως δε εγενετο του εισελθειν τον πετρον συναντησας αυτω ο κορνηλιος πεσων επι τους ποδας προσεκυνησεν
26 But Peter toke him vp sayinge: stonde vp: for evyn I my silfe am a ma.
ο δε πετρος ηγειρεν αυτον λεγων αναστηθι καγω αυτος ανθρωπος ειμι
27 And as he talked with him he cam in and founde many that were come to gether.
και συνομιλων αυτω εισηλθεν και ευρισκει συνεληλυθοτας πολλους
28 And he sayde vnto them: Ye do knowe how that yt ys an vnlawfull thynge for a man that is a Iewe to company or come vnto an alient: But god hath shewed me that I shuld not call eny man commen or vnclene:
εφη τε προς αυτους υμεις επιστασθε ως αθεμιτον εστιν ανδρι ιουδαιω κολλασθαι η προσερχεσθαι αλλοφυλω και εμοι ο θεος εδειξεν μηδενα κοινον η ακαθαρτον λεγειν ανθρωπον
29 therfore came I vnto you with oute sayege naye assone as I was sent for. I axe therfore for what intent have ye sent for me?
διο και αναντιρρητως ηλθον μεταπεμφθεις πυνθανομαι ουν τινι λογω μετεπεμψασθε με
30 And Cornelius sayde: This daye now. iiii. dayes I fasted and at the nynthe houre I prayde in my housse: and beholde a man stode before me in bright clothynge
και ο κορνηλιος εφη απο τεταρτης ημερας μεχρι ταυτης της ωρας ημην νηστευων και την ενατην ωραν προσευχομενος εν τω οικω μου και ιδου ανηρ εστη ενωπιον μου εν εσθητι λαμπρα
31 and sayde: Cornelius thy prayer is hearde and thyne almes dedes are had in remembraunce in the sight of God.
και φησιν κορνηλιε εισηκουσθη σου η προσευχη και αι ελεημοσυναι σου εμνησθησαν ενωπιον του θεου
32 Sende therfore to Ioppa and call for Simon which is also called Peter. He is lodged in the housse of one Simon a tanner by the see syde ye wich assone as he is come shall speake vnto ye.
πεμψον ουν εις ιοππην και μετακαλεσαι σιμωνα ος επικαλειται πετρος ουτος ξενιζεται εν οικια σιμωνος βυρσεως παρα θαλασσαν ος παραγενομενος λαλησει σοι
33 Then sent I for ye immediatly and thou hast well done for to come. Now are we all here present before god to heare all thynges yt are commaunded vnto the of God.
εξαυτης ουν επεμψα προς σε συ τε καλως εποιησας παραγενομενος νυν ουν παντες ημεις ενωπιον του θεου παρεσμεν ακουσαι παντα τα προστεταγμενα σοι υπο του θεου
34 Then Peter opened his mouth and sayde: Of a trueth I perseave that God is not parciall
ανοιξας δε πετρος το στομα ειπεν επ αληθειας καταλαμβανομαι οτι ουκ εστιν προσωποληπτης ο θεος
35 but in all people he that feareth him and worketh rightewesnes is accepted with him.
αλλ εν παντι εθνει ο φοβουμενος αυτον και εργαζομενος δικαιοσυνην δεκτος αυτω εστιν
36 Ye knowe the preachynge that God sent vnto the chyldren of Israel preachinge peace by Iesus Christe (which is Lorde over all thinges):
τον λογον ον απεστειλεν τοις υιοις ισραηλ ευαγγελιζομενος ειρηνην δια ιησου χριστου ουτος εστιν παντων κυριος
37 Which preachinge was published thorow oute all Iewrye and begane in Galile after the baptyme which Iohn preached
υμεις οιδατε το γενομενον ρημα καθ ολης της ιουδαιας αρξαμενον απο της γαλιλαιας μετα το βαπτισμα ο εκηρυξεν ιωαννης
38 how God had annoynted Iesus of Nazareth with the holy goost and with power which Iesus went aboute doinge good and healynge all yt were oppressed of the develles for God was with him.
ιησουν τον απο ναζαρετ ως εχρισεν αυτον ο θεος πνευματι αγιω και δυναμει ος διηλθεν ευεργετων και ιωμενος παντας τους καταδυναστευομενους υπο του διαβολου οτι ο θεος ην μετ αυτου
39 And we are witnesses of all thinges which he dyd in the londe of the Iewes and at Ierusalem whom they slew and honge on tree.
και ημεις εσμεν μαρτυρες παντων ων εποιησεν εν τε τη χωρα των ιουδαιων και εν ιερουσαλημ ον και ανειλον κρεμασαντες επι ξυλου
40 Him God reysed vp ye thyrde daye and shewed him openly
τουτον ο θεος ηγειρεν τη τριτη ημερα και εδωκεν αυτον εμφανη γενεσθαι
41 not to all the people but vnto vs witnesses chosyn before of God which ate and dronke with him after he arose from deeth.
ου παντι τω λαω αλλα μαρτυσιν τοις προκεχειροτονημενοις υπο του θεου ημιν οιτινες συνεφαγομεν και συνεπιομεν αυτω μετα το αναστηναι αυτον εκ νεκρων
42 And he comaunded vs to preache vnto the people and testifie that it is he that is ordened of God a iudge of quycke and deed.
και παρηγγειλεν ημιν κηρυξαι τω λαω και διαμαρτυρασθαι οτι αυτος εστιν ο ωρισμενος υπο του θεου κριτης ζωντων και νεκρων
43 To him geve all the Prophetes witnes that thorowe his name shall receave remission of synnes all that beleve in him.
τουτω παντες οι προφηται μαρτυρουσιν αφεσιν αμαρτιων λαβειν δια του ονοματος αυτου παντα τον πιστευοντα εις αυτον
44 Whyle Peter yet spake these wordes the holy gost fell on all them which hearde the preachinge.
ετι λαλουντος του πετρου τα ρηματα ταυτα επεπεσεν το πνευμα το αγιον επι παντας τους ακουοντας τον λογον
45 And they of ye circucision which beleved were astonyed as many as came wt Peter because that on the Gentyls also was sheed oute ye gyfte of the holy gost.
και εξεστησαν οι εκ περιτομης πιστοι οσοι συνηλθον τω πετρω οτι και επι τα εθνη η δωρεα του αγιου πνευματος εκκεχυται
46 For they hearde them speake with tonges and magnify God. Then answered Peter:
ηκουον γαρ αυτων λαλουντων γλωσσαις και μεγαλυνοντων τον θεον τοτε απεκριθη ο πετρος
47 can eny man forbyd water that these shuld not be baptised which have receaved the holy goost as well as we?
μητι το υδωρ κωλυσαι δυναται τις του μη βαπτισθηναι τουτους οιτινες το πνευμα το αγιον ελαβον ως και ημεις
48 And he comaunded them to be baptysed in the name of the Lorde. Then prayde they him to tary a feawe dayes.
προσεταξεν τε αυτους βαπτισθηναι εν τω ονοματι του κυριου ιησου τοτε ηρωτησαν αυτον επιμειναι ημερας τινας
