Luke 1
1 To his Excellency, Theophilus. Many attempts have been already made to draw up an account of those events which have reached their conclusion among us,
| از آنجهت که بسیاری دست خود را درازکردند به سوی تالیف حکایت آن اموری که نزد ما به اتمام رسید، | ۱ |
2 just as they were reported to us by those who from the beginning were eye-witnesses, and afterwards became bearers of the message.
| چنانچه آنانی که از ابتدانظارگان و خادمان کلام بودند به ما رسانیدند، | ۲ |
3 And, therefore, I also, since I have investigated all these events with great care from their very beginning, have resolved to write a connected history of them for you,
| من نیز مصلحت چنان دیدم که همه را من البدایه به تدقیق در‌پی رفته، به ترتیب به تو بنویسم‌ای تیوفلس عزیز، | ۳ |
4 in order that you may be able to satisfy yourself of the accuracy of the story which you have heard from the lips of others.
| تا صحت آن کلامی که در آن تعلیم یافته‌ای دریابی. | ۴ |
5 In the reign of Herod, king of Judea, there was a priest named Zechariah, who belonged to the division called after Abijah. His wife, whose name was Elizabeth, was also a descendant of Aaron.
| در ایام هیرودیس پادشاه یهودیه، کاهنی زکریا نام از فرقه ابیا بود که زن او از دختران هارون بود و الیصابات نام داشت. | ۵ |
6 They were both righteous people, who lived blameless lives, guiding their steps by all the commandments and ordinances of the Lord.
| و هر دو در حضورخدا صالح و به جمیع احکام و فرایض خداوند، بی‌عیب سالک بودند. | ۶ |
7 But they had no child, Elizabeth being barren; and both of them were advanced in years.
| و ایشان را فرزندی نبودزیرا که الیصابات نازاد بود و هر دو دیرینه سال بودند. | ۷ |
8 One day, when Zechariah was officiating as priest before God, during the turn of his division,
| و واقع شد که چون به نوبت فرقه خود درحضور خدا کهانت می‌کرد، | ۸ |
9 it fell to him by lot, in accordance with the practice among the priests, to go into the Temple of the Lord and burn incense;
| حسب عادت کهانت، نوبت او شد که به قدس خداوند درآمده، بخور بسوزاند. | ۹ |
10 and, as it was the Hour of Incense, the people were all praying outside.
| و در وقت بخور، تمام جماعت قوم بیرون عبادت می‌کردند. | ۱۰ |
11 And an angel of the Lord appeared to him, standing on the right of the Altar of Incense.
| ناگاه فرشته خداوند به طرف راست مذبح بخور ایستاده، بر وی ظاهر گشت. | ۱۱ |
12 Zechariah was startled at the sight and was awe-struck.
| چون زکریااو را دید، در حیرت افتاده، ترس بر او مستولی شد. | ۱۲ |
13 But the angel said to him, ‘Do not be afraid, Zechariah; your prayer has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, whom you will call by the name John.
| فرشته بدو گفت: «ای زکریا ترسان مباش، زیرا که دعای تو مستجاب گردیده است وزوجه ات الیصابات برای تو پسری خواهد زاییدو او را یحیی خواهی نامید. | ۱۳ |
14 He will be to you a joy and a delight; and many will rejoice over his birth.
| و تو را خوشی وشادی رخ خواهد نمود و بسیاری از ولادت اومسرور خواهند شد. | ۱۴ |
15 For he will be great in the sight of the Lord; he will not drink any wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit from the very hour of his birth,
| زیرا که در حضورخداوند بزرگ خواهد بود و شراب و مسکری نخواهد نوشید و از شکم مادر خود، پر ازروح‌القدس خواهد بود. | ۱۵ |
16 and will reconcile many of the Israelites to the Lord their God.
| و بسیاری ازبنی‌اسرائیل را، به سوی خداوند خدای ایشان خواهد برگردانید. | ۱۶ |
17 He will go before him in the spirit and with the power of Elijah, to reconcile fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so make ready for the Lord a people prepared for him.’
| و او به روح و قوت الیاس پیش روی وی خواهد خرامید، تا دلهای پدران رابه طرف پسران و نافرمانان را به حکمت عادلان بگرداند تا قومی مستعد برای خدا مهیا سازد.» | ۱۷ |
18 ‘How can I be sure of this?’ Zechariah asked the angel. ‘For I am an old man and my wife is advanced in years.’
| زکریا به فرشته گفت: «این را چگونه بدانم وحال آنکه من پیر هستم و زوجه‌ام دیرینه سال است؟» | ۱۸ |
19 ‘I am Gabriel,’ the angel answered, ‘who stand in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
| فرشته در جواب وی گفت: «من جبرائیل هستم که در حضور خدا می‌ایستم وفرستاده شدم تا به تو سخن گویم و از این امور تورا مژده دهم. | ۱۹ |
20 And now you will be silent and unable to speak until the day when this takes place, because you did not believe what I said, though my words will be fulfilled in due course.’
| و الحال تا این امور واقع نگردد، گنگ شده یارای حرف زدن نخواهی داشت، زیراسخن های مرا که در وقت خود به وقوع خواهدپیوست، باور نکردی.» | ۲۰ |
21 Meanwhile the people were watching for Zechariah, wondering at his remaining so long in the Temple.
| و جماعت منتظر زکریامی بودند و از طول توقف او در قدس متعجب شدند. | ۲۱ |
22 When he came out, he was unable to speak to them, and they perceived that he had seen a vision there. But Zechariah kept making signs to them, and remained dumb.
| اما چون بیرون آمده نتوانست با ایشان حرف زند، پس فهمیدند که در قدس رویایی دیده است، پس به سوی ایشان اشاره می‌کرد و ساکت ماند. | ۲۲ |
23 And, as soon as his term of service was finished, he returned home.
| و چون ایام خدمت او به اتمام رسید، به خانه خود رفت. | ۲۳ |
24 After this his wife, Elizabeth, became pregnant and lived in seclusion for five months.
| و بعد از آن روزها، زن او الیصابات حامله شده، مدت پنج ماه خود را پنهان نمود و گفت: | ۲۴ |
25 ‘The Lord has done this for me,’ she said, ‘he has shown me kindness and taken away the public disgrace of childlessness under which I have been living.’
| «به اینطور خداوند به من عمل نمود درروزهایی که مرا منظور داشت، تا ننگ مرا از نظرمردم بردارد.» | ۲۵ |
26 Six months later the angel Gabriel was sent from God to a town in Galilee called Nazareth,
| و در ماه ششم جبرائیل فرشته از جانب خدا به بلدی از جلیل که ناصره نام داشت، فرستاده شد. | ۲۶ |
27 to a maiden there who was engaged to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
| نزد باکره‌ای نامزد مردی مسمی به یوسف از خاندان داود و نام آن باکره مریم بود. | ۲۷ |
28 Gabriel came into her presence and greeted her, saying, ‘You have been shown great favour – the Lord is with you.’
| پس فرشته نزد او داخل شده، گفت: «سلام برتو‌ای نعمت رسیده، خداوند با توست و تو درمیان زنان مبارک هستی.» | ۲۸ |
29 Mary was much disturbed at his words, and was wondering to herself what such a greeting could mean,
| چون او را دید، ازسخن او مضطرب شده، متفکر شد که این چه نوع تحیت است. | ۲۹ |
30 when the angel spoke again, ‘Do not be afraid, Mary, for you have found favour with God.
| فرشته بدو گفت: «ای مریم ترسان مباش زیرا که نزد خدا نعمت یافته‌ای. | ۳۰ |
31 And now, you will conceive and give birth to a son, and you will give him the name Jesus.
| واینک حامله شده، پسری خواهی زایید و او راعیسی خواهی نامید. | ۳۱ |
32 The child will be great and will be called “Son of the Most High,” and the Lord God will give him the throne of his ancestor David,
| او بزرگ خواهد بود و به پسر حضرت اعلی، مسمی شود، و خداوند خداتخت پدرش داود را بدو عطا خواهد فرمود. | ۳۲ |
33 and he will reign over the descendants of Jacob for ever; And to his kingdom there will be no end.’ (aiōn g165)
| واو بر خاندان یعقوب تا به ابد پادشاهی خواهد کردو سلطنت او را نهایت نخواهد بود.» (aiōn g165) | ۳۳ |
34 ‘How can this be?’ Mary asked the angel. ‘For I have no husband.’
| مریم به فرشته گفت: «این چگونه می‌شود وحال آنکه مردی را نشناخته‌ام؟» | ۳۴ |
35 ‘The Holy Spirit will descend on you,’ answered the angel, ‘and the Power of the Most High will overshadow you; and therefore the child will be called “holy,” and “Son of God.”
| فرشته درجواب وی گفت: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد وقوت حضرت اعلی بر تو سایه خواهد افکند، از آنجهت آن مولود مقدس، پسر خدا خوانده خواهد شد. | ۳۵ |
36 And Elizabeth, your cousin, is herself also expecting a son in her old age; and it is now the sixth month with her, though she is called barren;
| و اینک الیصابات از خویشان تونیز در‌پیری به پسری حامله شده و این ماه ششم است، مر او را که نازاد می‌خواندند. | ۳۶ |
37 for no promise from God will fail to be fulfilled.’
| زیرا نزدخدا هیچ امری محال نیست.» | ۳۷ |
38 ‘I am the servant of the Lord,’ exclaimed Mary. ‘Let it be with me as you have said.’ Then the angel left her.
| مریم گفت: «اینک کنیز خداوندم. مرا برحسب سخن تو واقع شود.» پس فرشته از نزد او رفت. | ۳۸ |
39 Soon after this Mary set out, and made her way quickly into the hill-country, to a town in Judah;
| در آن روزها، مریم برخاست و به بلدی ازکوهستان یهودیه بشتاب رفت. | ۳۹ |
40 and there she went into Zechariah’s house and greeted Elizabeth.
| و به خانه زکریادرآمده، به الیصابات سلام کرد. | ۴۰ |
41 When Elizabeth heard Mary’s greeting, the child moved within her, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
| و چون الیصابات سلام مریم را شنید، بچه در رحم او به حرکت آمد و الیصابات به روح‌القدس پر شده، | ۴۱ |
42 and cried aloud, ‘Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
| به آواز بلند صدا زده گفت: «تو در میان زنان مبارک هستی و مبارک است ثمره رحم تو. | ۴۲ |
43 But how have I this honour, that the mother of my Lord should come to me?
| و ازکجا این به من رسید که مادر خداوند من، به نزد من آید؟ | ۴۳ |
44 For, as soon as your greeting reached my ears, the child moved within me with delight!
| زیرا اینک چون آواز سلام تو گوش زدمن شد، بچه از خوشی در رحم من به حرکت آمد. | ۴۴ |
45 Happy indeed is she who believed that the promise which she received from the Lord would be fulfilled.’
| و خوشابحال او که ایمان آورد، زیرا که آنچه از جانب خداوند به وی گفته شد، به انجام خواهدرسید.» | ۴۵ |
46 And Mary said: ‘My soul exalts the Lord,
| پس مریم گفت: «جان من خداوند راتمجید می‌کند، | ۴۶ |
47 and my spirit delights in God my Saviour,
| و روح من به رهاننده من خدابوجد آمد، | ۴۷ |
48 for he has looked with favour on his humble servant girl. From now on all generations will call me blessed!
| زیرا بر‌حقارت کنیز خود نظرافکند. زیرا هان از کنون تمامی طبقات مراخوشحال خواهند خواند، | ۴۸ |
49 ‘For the Almighty has done great things for me, and holy is his name.
| زیرا آن قادر، به من کارهای عظیم کرده و نام او قدوس است، | ۴۹ |
50 He has mercy on those who revere him in every generation.
| ورحمت او نسلا بعد نسل است. بر آنانی که از او می ترسند. | ۵۰ |
51 ‘Mighty are the deeds of his arm! He has scattered the self-satisfied proud,
| به بازوی خود، قدرت را ظاهرفرمود و متکبران را به خیال دل ایشان پراکنده ساخت. | ۵۱ |
52 he has cast down the mighty from their thrones, and he uplifts the humble,
| جباران را از تختها به زیر افکند. وفروتنان را سرافراز گردانید. | ۵۲ |
53 he has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty.
| گرسنگان را به چیزهای نیکو سیر فرمود و دولتمندان راتهیدست رد نمود. | ۵۳ |
54 ‘He has stretched out his hand to his servant Israel, ever mindful of his mercy,
| بنده خود اسرائیل را یاری کرد، به یادگاری رحمانیت خویش، | ۵۴ |
| چنانکه به اجداد ما گفته بود، به ابراهیم و به ذریت او تاابدالاباد.» (aiōn g165) | ۵۵ |
56 Mary stayed with Elizabeth about three months, and then returned to her home.
| و مریم قریب به سه ماه نزد وی ماند. پس به خانه خود مراجعت کرد. | ۵۶ |
57 When Elizabeth’s time came, she gave birth to a son;
| اما چون الیصابات را وقت وضع حمل رسید، پسری بزاد. | ۵۷ |
58 and her neighbours and relatives, hearing of the great goodness of the Lord to her, came to share her joy.
| و همسایگان و خویشان اوچون شنیدند که خداوند رحمت عظیمی بر وی کرده، با او شادی کردند. | ۵۸ |
59 A week later they met to circumcise the child, and were about to call him Zechariah after his father,
| و واقع شد در روزهشتم چون برای ختنه طفل آمدند، که نام پدرش زکریا را بر او می‌نهادند. | ۵۹ |
60 when his mother spoke up, ‘No, he is to be called John.’
| اما مادرش ملتفت شده، گفت: «نی بلکه به یحیی نامیده می‌شود.» | ۶۰ |
61 ‘You have no relation of that name!’ they exclaimed;
| به وی گفتند: «از قبیله تو هیچ‌کس این اسم راندارد.» | ۶۱ |
62 and they made signs to the child’s father, to find out what he wished the child to be called.
| پس به پدرش اشاره کردند که «او را چه نام خواهی نهاد؟» | ۶۲ |
63 Asking for a writing tablet, he wrote the words – “His name is John.” Everyone was surprised
| او تخته‌ای خواسته بنوشت که «نام او یحیی است» و همه متعجب شدند. | ۶۳ |
64 and immediately Zechariah recovered his voice and the use of his tongue, and began to bless God.
| در ساعت، دهان و زبان او باز گشته، به حمدخدا متکلم شد. | ۶۴ |
65 All their neighbours were awe-struck at this, and throughout the hill-country of Judea the whole story was much talked about.
| پس بر تمامی همسایگان ایشان، خوف مستولی گشت و جمیع این وقایع در همه کوهستان یهودیه شهرت یافت. | ۶۵ |
66 All who heard it kept it in mind, asking one another – ‘What can this child be destined to become?’ For the Power of the Lord was with him.
| و هرکه شنید، در خاطر خود تفکر نموده، گفت: «این چه نوع طفل خواهد بود؟» و دست خداوند با وی می بود. | ۶۶ |
67 Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit, and, speaking under inspiration, said:
| و پدرش زکریا از روح‌القدس پر شده نبوت نموده، گفت: | ۶۷ |
68 ‘Blessed is the Lord, the God of Israel, who has visited his people and wrought their deliverance,
| «خداوند خدای اسرائیل متبارک باد، زیرا از قوم خود تفقد نموده، برای ایشان فدایی قرار داد. | ۶۸ |
69 and has raised up for us the strength of our salvation in the house of his servant David –
| و شاخ نجاتی برای مابرافراشت، در خانه بنده خود داود. | ۶۹ |
| چنانچه به زبان مقدسین گفت که از بدو عالم انبیای اومی بودند، (aiōn g165) | ۷۰ |
71 salvation from our enemies and from the hands of all who hate us,
| رهایی از دشمنان ما و از دست آنانی که از ما نفرت دارند، | ۷۱ |
72 showing mercy to our ancestors, and mindful of his sacred covenant.
| تا رحمت را برپدران ما به‌جا آرد و عهد مقدس خود را تذکرفرماید. | ۷۲ |
73 This was the oath which he swore to our ancestor Abraham –
| سوگندی که برای پدر ما ابراهیم یادکرد، | ۷۳ |
74 that we should be rescued from the hands of our enemies,
| که ما را فیض عطا فرماید، تا از دست دشمنان خود رهایی یافته، او را بی‌خوف عبادت کنیم. | ۷۴ |
75 and should serve him without fear in holiness and righteousness, in his presence all our days.
| در حضور او به قدوسیت و عدالت، درتمامی روزهای عمر خود. | ۷۵ |
76 And you, child, will be called prophet of the Most High, for you will go before the Lord to make ready his way,
| و تو‌ای طفل نبی حضرت اعلی خوانده خواهی شد، زیرا پیش روی خداوند خواهی خرامید، تا طرق او را مهیاسازی، | ۷۶ |
77 to give his people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
| تا قوم او را معرفت نجات دهی، درآمرزش گناهان ایشان. | ۷۷ |
78 through the tender mercy of our God, whereby the dawn will break on us from heaven,
| به احشای رحمت خدای ما که به آن سپیده از عالم اعلی از ما تفقدنمود، | ۷۸ |
79 to give light to those who live in darkness and the shadow of death, and guide our feet into the way of peace.’
| تا ساکنان در ظلمت و ظل موت را نوردهد. و پایهای ما را به طریق سلامتی هدایت نماید.» | ۷۹ |
80 The child grew and became strong in spirit, and he lived in the wilds until the time came for his appearance before Israel.
| پس طفل نمو کرده، در روح قوی می‌گشت. و تا روز ظهور خود برای اسرائیل، دربیابان بسر می‌برد. | ۸۰ |
