Proverbs 19
1 Better is the poor who walks in his integrity than he who is perverse in his lips and is a fool.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
2 It isn't good to have zeal without knowledge; nor being hasty with one's feet and missing the way.
Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
3 The foolishness of man subverts his way; his heart rages against the LORD.
Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
4 Wealth adds many friends, but the poor is separated from his friend.
Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
5 A false witness shall not be unpunished. He who pours out lies shall not go free.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
6 Many will seek the favor of a ruler, and everyone is a friend to a man who gives gifts.
Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
7 All the relatives of the poor shun him: how much more do his friends avoid him. He pursues them with pleas, but they are gone.
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
8 He who gets wisdom loves his own soul. He who keeps understanding shall find good.
Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
9 A false witness shall not be unpunished. He who utters lies shall perish.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
10 Delicate living is not appropriate for a fool, much less for a servant to have rule over princes.
Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
11 The discretion of a man makes him slow to anger. It is his glory to overlook an offense.
Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
12 The king's wrath is like the roaring of a lion, but his favor is like dew on the grass.
Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
13 A foolish son is the calamity of his father. A wife's quarrels are a continual dripping.
Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
14 House and riches are an inheritance from fathers, but a prudent wife is from the LORD.
Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
15 Slothfulness casts into a deep sleep. The idle soul shall suffer hunger.
Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
16 He who keeps the commandment keeps his soul, but he who is contemptuous in his ways shall die.
Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
17 He who has pity on the poor lends to the LORD; he will reward him.
Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
18 Discipline your son, for there is hope; do not be a willing party to his death.
Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
19 A hot-tempered man must pay the penalty, for if you rescue him, you must do it again.
[Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
20 Listen to counsel and receive instruction, that you may be wise in your latter end.
Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
21 There are many plans in a man's heart, but the LORD's counsel will prevail.
Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
22 That which makes a man to be desired is his kindness. A poor man is better than a liar.
Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
23 The fear of the LORD leads to life, then contentment; he rests and will not be touched by trouble.
Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
24 The sluggard buries his hand in the dish; he will not so much as bring it to his mouth again.
Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
25 Flog a scoffer, and the simple will learn prudence; rebuke one who has understanding, and he will gain knowledge.
Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
26 He who robs his father and drives away his mother, is a son who causes shame and brings reproach.
Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
27 If you stop listening to instruction, my son, you will stray from the words of knowledge.
Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
28 A corrupt witness mocks justice, and the mouth of the wicked gulps down iniquity.
Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
29 Penalties are prepared for scoffers, and beatings for the backs of fools.
Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
