Proverbs 21
1 The heart of a king [is] streams of waters in the hand of YHWH, He inclines it wherever He pleases.
Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.
2 Every way of a man [is] right in his own eyes, And YHWH is pondering hearts.
Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.
3 To do righteousness and judgment, Is chosen of YHWH rather than sacrifice.
Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.
4 Loftiness of eyes, and breadth of heart, Tillage of the wicked [is] sin.
Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.
5 The purposes of the diligent [are] only to advantage, And of every hasty one, only to want.
Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.
6 The making of treasures by a lying tongue, [Is] a vanity driven away of those seeking death.
Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.
7 The spoil of the wicked catches them, Because they have refused to do judgment.
Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.
8 The way of a man who is vile [is] contrary, And the pure—his work [is] upright.
Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.
9 Better to sit on a corner of the roof, Than [with] a woman of contentions and a house of company.
Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
10 The soul of the wicked has desired evil, his neighbor is not gracious in his eyes.
Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.
11 When the scorner is punished, the simple becomes wise, And in giving understanding to the wise He receives knowledge.
Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.
12 The Righteous One is acting wisely Toward the house of the wicked, He is overthrowing the wicked for wickedness.
Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.
13 Whoever is shutting his ear from the cry of the poor, He also cries, and is not answered.
Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.
14 A gift in secret pacifies anger, And a bribe in the bosom—strong fury.
[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.
15 To do justice [is] joy to the righteous, But ruin to workers of iniquity.
Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.
16 A man who is wandering from the way of understanding, Rests in an assembly of Rephaim.
Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.
17 Whoever [is] loving mirth [is] a poor man, Whoever is loving wine and oil makes no wealth.
Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.
18 The wicked [is] an atonement for the righteous, And the treacherous dealer for the upright.
Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.
19 Better to dwell in a wilderness land, Than [with] a woman of contentions and anger.
Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.
20 A treasure to be desired, and oil, [Is] in the habitation of the wise, And a foolish man swallows it up.
Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.
21 Whoever is pursuing righteousness and kindness, Finds life, righteousness, and honor.
Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.
22 The wise has gone up a city of the mighty, And brings down the strength of its confidence.
Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.
23 Whoever is keeping his mouth and his tongue, Is keeping his soul from adversities.
Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.
24 Proud, haughty, scorner—his name, Who is working in the wrath of pride.
Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.
25 The desire of the slothful slays him, For his hands have refused to work.
Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.
26 All the day desiring he has desired, And the righteous gives and does not withhold.
Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.
27 The sacrifice of the wicked [is] abomination, Much more when he brings it in wickedness.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.
28 A false witness perishes, And an attentive man speaks forever.
Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.
29 A wicked man has hardened by his face, And the upright—he prepares his way.
Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.
30 There is no wisdom, nor understanding, Nor counsel against YHWH.
Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.
31 A horse is prepared for a day of battle, And the deliverance [is] of YHWH!
Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.
