Ecclesiastes 7
1 A good name [is] better than precious ointment; and the day of death than the day of one’s birth.
Lepsze jest imię dobre, niżeli maść wyborna; a dzień śmierci, niż dzień narodzenia.
2 [It is] better to go to the house of mourning, than to go to the house of feasting: for that [is] the end of all men; and the living will lay [it] to his heart.
Lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiady, przeto, iż tam widzimy koniec każdego człowieka, a żyjący składa to do serca swego.
3 Sorrow [is] better than laughter: for by the sadness of the countenance the heart is made better.
Lepszy jest smutek, niżeli śmiech; bo przez smutek twarzy naprawia się serce.
4 The heart of the wise [is] in the house of mourning; but the heart of fools [is] in the house of mirth.
Serce mądrych w domu żałoby; ale serce głupich w domu wesela.
5 [It is] better to hear the rebuke of the wise, than for a man to hear the song of fools.
Lepiej jest słuchać gromienia mądrego, niżeli słuchać pieśni głupich.
6 For as the crackling of thorns under a pot, so [is] the laughter of the fool: this also [is] vanity.
Bo jaki jest trzask ciernia pod garncem, tak jest śmiech głupiego; i toć jest marność.
7 Surely oppression maketh a wise man mad; and a gift destroyeth the heart.
Zaiste ucisk przywodzi mądrego do szaleństwa, a dar zaślepia serce.
8 Better [is] the end of a thing than the beginning thereof: [and] the patient in spirit [is] better than the proud in spirit.
Lepsze jest dokończenie rzeczy, niżeli początek jej; lepszy jest człowiek cierpliwego ducha, niż ducha wyniosłego.
9 Be not hasty in thy spirit to be angry: for anger resteth in the bosom of fools.
Nie bądź porywczy w duchu twym do gniewu; bo gniew w zanadrzyu głupich odpoczywa.
10 Say not thou, What is [the cause] that the former days were better than these? for thou dost not enquire wisely concerning this.
Nie mów: Cóż to jest, że dni pierwsze lepsze były, niż teraźniejsze? Bobyś się o tem nie mądrze pytał.
11 Wisdom [is] good with an inheritance: and [by it there is] profit to them that see the sun.
Dobra jest mądrość przy majętności, i jest pożteczna tym, którzy widzą słońce.
12 For wisdom [is] a defence, [and] money [is] a defence: but the excellency of knowledge [is, that] wisdom giveth life to them that have it.
Albowiem pod cieniem mądrości, i pod cieniem srebra odpoczywa człowiek, a wszakże przedniejsza jest umiejętność mądrości; bo przynosi żywot tym, którzy ją mają.
13 Consider the work of God: for who can make [that] straight, which he hath made crooked?
Przypatrz się sprawie Bożej; bo któż może wyprostować, co on skrzywi?
14 In the day of prosperity be joyful, but in the day of adversity consider: God also hath set the one over against the other, to the end that man should find nothing after him.
W dzień dobry zażywaj dobra, w dzień zły miej się na pieczy: boć ten uczynił Bóg przeciwko owemu, dlatego, aby nie doszedł człowiek tego, co nastanie po nim.
15 All [things] have I seen in the days of my vanity: there is a just [man] that perisheth in his righteousness, and there is a wicked [man] that prolongeth [his life] in his wickedness.
Tom wszystko widział za dni marności mojej: Bywa sprawiedliwy, który ginie z sprawiedliwością swoją; także bywa niezbożnik, który długo żyje we złości swojej.
16 Be not righteous over much; neither make thyself over wise: why shouldest thou destroy thyself?
Nie bądź nazbyt sprawiedliwym, ani nazbyt mądrym; przeczżebyś miał do zguby przychodzić?
17 Be not over much wicked, neither be thou foolish: why shouldest thou die before thy time?
Nie bądź nader niepobożnym, ani nazbyt głupim; przeczżebyś miał umrzeć przed czasem swoim?
18 [It is] good that thou shouldest take hold of this; yea, also from this withdraw not thine hand: for he that feareth God shall come forth of them all.
Dobra jest, abyś się owego trzymał, a tego się nie puszczał; kto się boi Boga, uchodzi tego wszystkiego.
19 Wisdom strengtheneth the wise more than ten mighty [men] which are in the city.
Mądrość umacnia mądrego więcej, niżeli dziesięć książąt, którzy są w mieście.
20 For [there is] not a just man upon earth, that doeth good, and sinneth not.
Zaiste niemasz człowieka sprawiedliwego na ziemi, któryby czynił dobrze, a nie grzeszył.
21 Also take no heed unto all words that are spoken; lest thou hear thy servant curse thee:
Nie do wszystkich też słów, które mówią ludzie przykładaj serca twego; i niech cię to nie obchodzi, choćciby i sługa twój złorzeczył.
22 For oftentimes also thine own heart knoweth that thou thyself likewise hast cursed others.
Boć wie serce twoje, żeś i ty częstokroć drugim złorzeczył.
23 All this have I proved by wisdom: I said, I will be wise; but it [was] far from me.
Wszystkiegom tego doświadczył mądrością, i rzekłem: Będę mądrym; aleć się mądrość oddaliła odemnie.
24 That which is far off, and exceeding deep, who can find it out?
A co dalekiego, i co bardzo głębokiego jest, któż to znajdzie?
25 I applied mine heart to know, and to search, and to seek out wisdom, and the reason [of things], and to know the wickedness of folly, even of foolishness [and] madness:
Wszystkom ja przeszedł myślą swoją, abym poznał i wybadał się, i wynalazł mądrość i rozum, a żebym poznał niezbożność, głupstwo, i błąd, i szaleństwo.
26 And I find more bitter than death the woman, whose heart [is] snares and nets, [and] her hands [as] bands: whoso pleaseth God shall escape from her; but the sinner shall be taken by her.
I znalazłem rzecz gorzciejszą nad śmierć, to jest, taką niewiastę, której serce jest jako sieci i sidło, a ręce jej jako pęta. Kto się Bogu podoba, wolny będzie od niej; ale grzesznik będzie od niej pojmany.
27 Behold, this have I found, saith the preacher, [counting] one by one, to find out the account:
Otom to znalazł, (mówi kaznodzieja, ) stosując jedno z drugiem, abym doszedł umiejętności.
28 Which yet my soul seeketh, but I find not: one man among a thousand have I found; but a woman among all those have I not found.
Czego zaś nad to szukała dusza moja, tedym nie znalazł. Męża jednego z tysiąca znalazłem; alem niewiasty między temi wszystkiemi nie znalazł.
29 Lo, this only have I found, that God hath made man upright; but they have sought out many inventions.
To tylko obacz, com znalazł, że stworzył Bóg człowieka dobrego; ale oni udali się za rozmaitemi myślami. Któż może z mądrym porównać? a kto może wyłożyć każdą rzecz?
